Thực
hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam
khoá XIII, Kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20/6/2012 và có hiệu lực thi hành từ
ngày 1/7/2013. Theo quy định tại Phần thứ ba của Luật Xử lý vi phạm hành chính
thì có 4 biện pháp xử lý hành chính, bao gồm: biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn; biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng; biện pháp đưa vào cơ sở
giáo dụcbắt buộc và biện pháp đưa người nghiện vào các cơ sở cai nghiện bắt
buộc.
Trong
đó, TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có thẩm quyền quyết định áp
dụng các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc,
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. TAND huyện Mù Cang Chải đã tổ chức nghiên
cứu triển khai đến tất cả thẩm phán, thư ký tòa án. Xác định rõ đây là loại
việc mới đối với tòa án cấp huyện, mặt khác văn bản hướng dẫn chưa có nên bước
đầu thực hiện còn nhiều vướng mắc.
Quá
trình triển khai Luật tại địa phương cũng phát sinh nhiều phức tạp từ chính
quyền cơ sở cấp xã, các cơ quan chức năng liên quan trong việc hiểu và áp dụng
các quy định về việc lập hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa người
nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Vì vậy, trong năm 2014 và 6 tháng đầu năm
2015, huyện Mù Cang Chải chỉ xây dựng được 1 hồ sơ đề nghị Tòa án xem xét.
Trong khi đó, số lượng người nghiện ma túy trên địa bàn huyện còn trên 500
người và dự báo tình hình tội phạm vận chuyển, mua bán ma túy, tệ nạn sử dụng
trái phép các chất ma túy trong thời gian tới tiếp tục diễn biến phức tạp, ảnh
hưởng đến tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội của địa phương.
Trước
thực trạng đó, TAND huyện đã chủ động báo cáo Huyện ủy, UBND huyện về việc tập
trung đẩy mạnh công tác giải quyết áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại
TAND cấp huyện. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với UBND các xã, thị trấn, các
phòng, ban chức năng của huyện tiến hành rà soát, lập hồ sơ xử lý người nghiện.
UBND huyện cũng đã phối hợp với TAND tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện Nghị
định số 221/2013 NĐ-CP của Chính phủ quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý
hành chính đưa cơ sở cai nghiện tới chủ tịch UBND và trưởng công an xã; xây
dựng kế hoạch về công tác xử lý người nghiện ma túy trên địa bàn huyện, giao
chỉ tiêu lập hồ sơ đề nghị đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đến
từng xã, thị trấn.
Với
chức năng, nhiệm vụ được giao, TAND huyện đã phối hợp cùng các cơ quan: Công an
huyện, Phòng Tư pháp, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, Trung tâm Y tế
huyện cùng thống nhất về các quy định của pháp luật về trình tự thủ tục thu
thập tài liệu, điều kiện áp dụng biện pháp xử lý đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc; xây dựng bộ hồ sơ, biểu mẫu thống nhất phổ biến đến các xã, thị trấn.
Đồng thời, phối hợp chặt chẽ trong việc hướng dẫn thu thập bổ sung tài liệu
chứng cứ đối với từng hồ sơ vụ việc nhằm bảo đảm các hồ sơ khi chuyển sang Tòa
án đều đúng luật.
Với
nhiều biện pháp triển khai tích cực nên 6 tháng cuối năm 2015, TAND huyện Mù
Cang Chải đã thụ lý 39 hồ sơ người nghiện; tháng 1/2016 thụ lý thêm 13 hồ sơ.
TAND huyện đã mở 6 phiên họp lưu động tại các xã để xem xét quyết định biện
pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Cụ thể: tại xã Nậm
Khắt 14 hồ sơ; xã Púng Luông 8 hồ sơ; La Pán Tẩn 7 hồ sơ.
Việc tổ
chức phiên họp lưu động đã nhận được sự ủng hộ của cấp ủy, chính quyền các xã
góp phần thuận lợi trong việc triệu tập những người nghiện đến phiên họp, thu
hút sự chú ý của người dân. Qua đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến,
giáo dục pháp luật tại địa phương. Chất lượng giải quyết các quyết định áp dụng
biện pháp xử lý hành chính của Tòa án đều bảo đảm đúng luật, biện pháp áp dụng
và thời hạn đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được dư luận nhân dân đồng tình
ủng hộ.
Triển
khai áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đưa người nghiện vào cơ sở cai
nghiện trên địa bàn huyện Mù Cang Chải bước đầu đạt được kết quả tích cực. Nhận
thức của lãnh đạo các xã, thị trấn đã nâng cao; việc rà soát đối tượng nghiện
ma túy, xây dựng hồ sơ, tài liệu đi vào nền nếp. TAND huyện đã thể hiện tính
tích cực, chủ động và vai trò quyết định trong việc xử lý hành chính đưa người
nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại địa phương.