Có mặt tại
phòng tư vấn “Tình chị em” Trạm Y tế xã Hát Lừu vào một buổi sáng
cuối tháng 10 mới thấy hết được ý nghĩa của việc triển khai thực
hiện mô hình nhượng quyền xã hội tình chị em. Căn phòng được bày trí
khoa học với đầy đủ các trang thiết bị phục vụ công tác KHHGĐ. Chị Nguyễn Thị Kim Hương - Trạm trưởng Trạm Y tế xã
Hát Lừu phấn khởi cho biết: Tất cả các thiết bị này đều do mô hình
hỗ trợ, rồi chị giới thiệu từng dụng cụ y tế nào là dụng cụ thực hiện
KHHGĐ, là nồi hấp, đèn cực tím, dụng cụ khám điều trị
phụ khoa, máy nghe tim thai... Với các trang thiết bị này đã cơ bản đáp
ứng đủ nhu cầu chăm sóc sức khỏe kế hoạch hóa gia đình cho chị em. Chắc có lẽ vì thế
mà mới đầu buổi sáng căn phòng đã rộn rã hơn hẳn các phòng khác. Đã
có mấy chị em đứng đợi, hầu hết là những chị em còn trẻ, có chị
em còn mang theo cả con đến để được cán bộ y tế tư vấn thêm. Chị
Hoàng Thị Nhung ở thôn H2 là người đến sớm nhất, có vẻ còn e ngại
chị bảo: Mình tranh thủ đến sớm để các chị tư vấn cho sau đó còn
phải về gặt nốt mảnh ruộng nếp,
xung quanh họ gặt hết cả rồi. Chị Nhung cho biết thêm: Từ ngày triển
khai mô hình này chị đến TrạmY tế nhiều hơn, các cán bộ ở đây nhiệt
tình, gần gũi lại kín đáo nên mình cũng thẳng thắn chia sẻ với các
chị những điều tế nhị mà bấy lâu nay còn băn khoăn chưa biết chia sẻ
cùng ai.
Chung tâm trạng
với chị Nhung, chị Hoàng Thị Đảo ở thôn Vũng Tàu bày tỏ: Lâu nay
bệnh của chị em phụ nữ không phải không có. Nhưng vì đó là những
bệnh thầm kín, nên chẳng dám bày tỏ, nói ra sợ mọi người chê cười.
Thế nên khi có bệnh chị em thường cố chịu đếu khi không thể trụ được
nữa mới đi khám thì bệnh đã quá nặng. Giờ có phòng chị em tại
trạm y tế xã. Mình thấy rất tiện cho chị em phụ nữ. Tranh
thủ một tý cũng có thể kiểm tra
được tình hình sức khoẻ, chứ như trước đây phải mất công mất buổi,
lại tốn kém nữa.
Mô hình nhượng
quyền Xã hội “Tình chị em” do tổ chức Marie Stopes
International (MSIVN) tài trợ được khai
trương thực hiện tại xã Hát Lừu từ tháng 5 /2015 nhằm góp phần
thúc đẩy công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, đặc biệt là trong lĩnh vực
chăm sóc sức khỏe sinh sản và KHHGĐ bởi đây là mô hình với cách tiếp cận mới,
lấy người bệnh làm trung tâm, do đó đòi hỏi các cán bộ, nhân viên Trạm Y tế “Tình chị em” phải có cách nhìn nhận,
cách làm việc mới với tinh thần, thái độ niềm nở, ân cần, chia sẻ với người
bệnh. Thực hiện đúng khẩu hiệu mà “Tình chị em” đã cam kết là “Thấu hiểu, kín đáo,
tận tâm chăm sóc sức khỏe”. Do vậy khi tham gia thực hiện mô hình
này, đã tạo điều kiện thuận lợi
để Trạm Y tế nâng cao chất lượng
chăm sóc sức khỏe cho nhân dân trên địa bàn đặc biệt là sức khỏe sinh
sản. Chị Nguyễn Thị Kim Hương - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Hát Lừu khẳng
định: Từ khi có mô hình chị em đã hiểu hơn và tiếp cận với Trạm Y
tế nhiều hơn thông qua các đợt khám dịch vụ, các buổi tư vấn. Mô
hình cũng tạo cho chị em cởi mở hơn, thân thiện hơn và được tiếp cận
với các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản được nhiều hơn.
Để chị em sớm tiếp cận đươc mô
hình. Tại mỗi thôn của xã đều có một đại sứ thương hiệu tuyên
truyền do cán bộ y tế và cán bộ dân số thôn đảm nhiệm. Việc tuyên
truyền chủ yếu được lồng ghép vào các buổi họp thôn, các buổi sinh
hoạt của chi hội phụ nữ. Cùng với đó, một tuần hai lần tại phòng “chị
em” đã mở đĩa tuyên truyền do chương trình cung cấp vào thời gian đưa
đón trẻ để chị em có thêm điều kiện tiếp cận được mô hình. Qua đó bước đầu chị em đã biết được
tại TrạmY tế của xã đã có phòng “chị em”, đến đây chị em sẽ được
tư vấn miễn phí các biện pháp tránh thai, các bệnh qua đường tình
dục, các bệnh phụ khoa, chăm sóc sức khỏe thai nghén ... Do đó, từ
một vài chị em đến khám lúc ban đầu ngày càng có nhiều hơn chị em
tìm đến với mô hình, cứ thế dần dần chị em hiểu được sự cần thiết
phải được tư vấn chăm sóc sức khỏe đặc biệt là chị em phụ nữ trong độ
tuổi sinh đẻ, từ khi có mô hình việc tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh
sản đã giúp chị em mạnh dạn hơn, chủ động hơn. Thay vì phải đi vận động chị em
đã chủ động tìm đến cán bộ y tế để được tư vấn các vấn đề sức khỏe của chị em.
Theo thống kê của Trạm Y tế xã Hát
Lừu bình quân mỗi tháng trạm đón tiếp hàng chục bệnh nhân đến xin tư vấn tại
phòng “chị em”. Nội dung được tư vấn nhiều nhất là các biện pháp tránh thai,
các bệnh phụ khoa. Qua 5 tháng thực hiện đã có khoảng 50 - 70% số phụ nữ trong
độ tuổi sinh đẻ trên địa bàn xã tiếp cận và hiểu được mô hình.
Là người trực tiếp thực hiện mô
hình, chị Nguyễn Thị Minh Định - cán bộ Trạm Y tế xã Hát Lừu cho biết: Để tham
gia thực hiện mô hình bản thân chị đã được tham gia nhiều lớp tập huấn do
chương trình tổ chức như: Phòng chống nhiễm khuẩn, khám sàng lọc ung thư cổ tử
cung, tiếp thị xã hội, nhượng quyền xã hội. Qua các lớp tập huấn này đã giúp
chị nâng cao chuyên môn nghiệp vụ đặc biệt là xử lý tốt hơn các tình huống về
chăm sóc sức khỏe sinh sản tại cơ sở. Chị Định cho biết thêm: Khi được tập
huấn thì tôi cảm thấy tự tin hơn khi làm chuyên môn, ngoài khơi lại
những kiến thức đã bị mai một tôi còn được tiếp cận những kiến
thức mới. Tôi mong muốn sẽ tiếp tục được tập huấn những nội dung
mới, được trang bị thêm thuốc men để có thể điều trị cho chị em ngay tại
trạm đặc biệt là những bệnh phụ khoa, để chị em đỡ phải mất công đi
mua.
Hiện nay xã Hát Lừu có 925 phụ nữ
trong độ tuổi sinh đẻ, việc triển khai mô hình nhượng quyền Xã hội “Tình chị
em” có ý nghĩa rất lớn không chỉ trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản mà
còn góp phần đáng kể thực hiện tốt việc giảm tình trạng sinh con thứ ba trên
địa bàn xã. Nếu như năm 2014, tỷ lệ sinh con thứ ba của xã là 13 % thì đến nay tỷ lệ sinh con thứ ba của
xã chỉ còn 7,5%. Và theo như lời chị Nguyễn Thị Kim Hương Trạm trưởng Trạm Y tế
thì việc thực hiện mô hình đã giúp đơn
vị duy trì và thực hiện tốt một số tiêu trí trong các tiêu trí của trạm y tế
chuẩn quốc gia đó là tỷ lệ sinh con thứ ba, tỷ lệ phụ nữ được chăm sóc
sức khỏe sinh sản.
Bên cạnh thuận lợi trên thì sau 5
tháng triển khai thực hiện, mô hình cũng gặp phải một số khó khăn nhất định đó là:
Do mô hình có tính tự nguyện, xuất phát từ tính chủ động của mỗi đối tượng do
vậy còn một số ít chị em chưa nhận thức rõ được hết ý nghĩa của mô hình nên
chưa tích cực tham gia. Do vấn đề được tư vấn chủ yếu là việc tế nhị liên quan
đến sức khỏe sinh sản của chị em nên vẫn còn không ít chị em có tâm lý e ngại
khi đến tư vấn. Thêm vào đó do mô hình mới chỉ dừng lại ở việc khám, tư vấn
phương pháp điều trị chứ chưa có thuốc để điều trị tại trạm đối với các bệnh về
phụ khoa cho chị em nên chưa thu hút được nhiều chị em đến tư vấn về lĩnh vực
này.
Kể từ khi triển khai thực hiện mô
hình nhượng quyền xã hội “Tình chị em”, đã giúp chị em trên địa bàn xã Hát Lừu có
thêm nhiều kinh nghiệm để chăm sóc sức khỏe cho bản thân đặc biệt là sức khỏe
sinh sản. Trao cho chị em kinh nghiệm, mô hình thực sự đã có được niềm tin từ
chị em - niềm tin được chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất.