Từ
những ngày đầu giành chính quyền, hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng và Hồ Chủ Tịch
về phong trào “Diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”; phong trào
bình dân học vụ được phát động rộng khắp trong tỉnh, đến tháng 9/1947, tỉnh đã
thành lập được Ty Bình dân học vụ, thực hiện cải cách giáo dục lần thứ nhất,
tháng 7/1951 và Ty Giáo dục Yên Bái được thành lập.
Đến
cuối năm 1954, toàn tỉnh có 67 trường, 269 lớp, 14.938 học sinh, học viên. Giáo
dục Yên Bái đã thực hiện thắng lợi toàn diện yêu cầu cải cách giáo dục, đảm bảo
xây dựng, từng bước củng cố hệ thống giáo dục, phát triển quy mô ngành học, cấp
học đi đôi với nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện: đức, trí, thể mỹ.
Trong
chiến tranh phá hoại miền Bắc, trước vô vàn khó khăn, nhưng toàn ngành đã vượt
qua gian lao, thử thách, đảm bảo mở rộng quy mô, chất lượng. Đến cuối năm 1975,
tỉnh có 301 trường, 335 lớp, 104.071 học sinh, học viên.
Khi hợp
nhất ba tỉnh: Yên Bái, Lào Cai, Nghĩa Lộ thành tỉnh Hoàng Liên Sơn, thực hiện
cải cách giáo dục, trong đó hệ thống giáo dục phổ thông 12 năm đã được triển
khai trong cả nước. Vào những năm 1980, trong tình hình chung, giáo dục tỉnh ta
cũng ở trong tình trạng yếu kém, quy mô sa sút, nhà trẻ tan rã từng mảng, học
sinh cấp II bỏ học trên 20%. Trước tình hình đó, cùng với công cuộc đổi mới sau
Đại hội VI của Đảng, tỉnh đã tập trung chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn và Yên Bái sớm
ngăn chặn được tình trạng giảm sút về số lượng, giữ vững chất lượng, bước đầu
giành những thắng lợi đáng khích lệ.
Thời
điểm năm 1991, giáo dục Yên Bái có quy mô 342 trường, 4563 lớp, 124.647 học
sinh, học viên; phát triển thêm 35 trường, 1.308 lớp, 2.112 học sinh, học viên.
Lúc này, hệ thống giáo dục của tỉnh đã được hoàn thiện, mạng lưới trường lớp đã
phủ kín rộng khắp và đa dạng hoá, tiếp tục đổi mới đáp ứng nhu cầu học tập của
nhân dân. Công tác xã hội hoá được triển khai hiệu quả, thu hút thêm nguồn lực
phát triển giáo dục; chất lượng giáo dục được nâng lên, tiến bộ nhiều mặt.
Những
năm gần đây, được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát, toàn diện của Tỉnh ủy - HĐND -
UBND tỉnh đã tạo điều kiện thuận lợi để sự nghiệp GD và ĐT của tỉnh đạt những
kết quả quan trọng. Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết về đẩy mạnh phát triển, nâng
cao chất lượng GD và ĐT giai đoạn 2009 - 2015.
HĐND
tỉnh ban hành một số nghị quyết quan trọng quy định về chế độ khen thưởng đối
với cán bộ, giáo viên và học sinh; về nâng cao chất lượng đội ngũ; về chế độ
chính sách giải quyết giáo viên dôi dư; về phê duyệt đề án xây dựng hệ thống
trường phổ thông dân tộc nội trú; xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia...
UBND
tỉnh ban hành kịp thời nhiều chỉ thị, quyết định và hướng dẫn về công tác GD
& ĐT của địa phương; huy động cả hệ thống chính trị từ tỉnh tới cơ sở cùng
vào cuộc, chăm lo cho sự nghiệp giáo dục...
Từ đó,
hệ thống GD và ĐT được củng cố, phát triển; quy mô giáo dục tăng nhanh, ở tất
cả các cấp học, ngành học. Mạng lưới trường học đã được xây dựng ở tất cả các
xã, phường, thị trấn và nhiều thôn, bản có lớp học với hình thức đa dạng hơn.
Đến năm
học 2015 - 2016, toàn tỉnh có 590 cơ sở giáo dục, trong đó 568 cơ sở giáo dục
mầm non, phổ thông với quy mô 6.718 nhóm lớp, 194.199 cháu, học sinh. Cùng với
đó, chất lượng giáo dục mũi nhọn ổn định, có bước tăng trưởng vững chắc. Kết
quả thi học sinh giỏi cấp quốc gia, thi tốt nghiệp THPT từng bước được ổn định
và duy trì ở mức khá so với khu vực. Nhiều năm liền, Yên Bái có học sinh đạt
thủ khoa các trường đại học lớn trong nước. Đặc biệt, năm học 2014 -2015, lần
đầu tiên Yên Bái có học sinh đạt giải tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á.
Nhà
giáo ưu tú Trần Xuân Hưng - Giám đốc Sở GD và ĐT trao Bằng khen cho tập thể, cá
nhân điển hình tiên tiến ngành giáo dục và đào tạo giai đoạn 2010 - 2015.
Cùng
với phát triển quy mô trường lớp, công tác xây dựng đội ngũ được quan tâm đào
tạo, bồi dưỡng, đáp ứng về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn ở các ngành học, cấp học đạt 99,7%.
Cơ sở vật chất trường lớp học được quan tâm đầu tư, từng bước kiên cố và hiện
đại, đáp ứng yêu cầu của GD và ĐT.
Toàn
ngành hiện có 6.368 phòng học, 394 phòng học bộ môn, 218 phòng thư viện, 232
phòng thiết bị; tỷ lệ phòng học kiên cố đạt 68,2%. Thực hiện Chương trình Kiên
cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho giáo viên với mức đầu tư các công
trình gần 434 tỷ đồng, tiến độ giải ngân đến nay đạt 100% kế hoạch.
Công
tác giáo dục dân tộc tiếp tục được quan tâm; so với năm 2011, quy mô các trường
phổ thông dân tộc nội trú tăng gần 3.000 học sinh (thu hút trên 8% học sinh
người dân tộc vào học trường dân tộc nội trú, tăng hơn 1% so với mục tiêu của
Chính phủ). Toàn tỉnh hiện có gần 20 nghìn học sinh được hưởng chế độ chính
sách; huy động gần 30% số học sinh người dân tộc vào học trường phổ thông dân
tộc bán trú. Chất lượng các trường nội trú, bán trú được nâng lên rõ rệt, tỷ lệ
học sinh xếp loại học lực khá giỏi hàng năm tăng gần 3%.
Phổ cập
giáo dục được giữ vững và nâng cao chất lượng theo hướng bền vững. Tỉnh đã đạt
chuẩn Chống mù chữ - Phổ cập giáo dục tiểu học năm 1997, đạt chuẩn Phổ cập giáo
dục THCS năm 2007 và đạt chuẩn Phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi năm 2009.
Công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia đã vượt mục tiêu đề ra (đã công
nhận 209 trường, tăng 8 trường so với mục tiêu, đạt trên 35% số trường mầm non,
phổ thông) tăng 104 trường, gấp 2 lần năm 2010.
Nhìn
lại 70 năm qua, sự nghiệp GD và ĐT của tỉnh đã tạo được bước phát triển vững
chắc, góp phần quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế, xã hội, nhất là
lĩnh vực xóa đói giảm nghèo. Những kết quả nổi bật, thể hiện ở những lĩnh vực
sau: công tác phổ cập xóa mù chữ được duy trì theo hướng bền vững, giáo dục dân
tộc được quan tâm, chăm lo từng bước tạo ra những chuyển biến tích cực; công
tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia và giáo dục mũi nhọn đã thực sự tạo ra
những chuyển biến về chất lượng giáo dục.
Việc
chăm lo xây dựng đội ngũ đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục,
nên đội ngũ giáo viên toàn ngành có trình độ đạt chuẩn trên 99%, trên chuẩn
61%, trong đó có 17 tiến sỹ và 470 thạc sỹ. Cơ sở vật chất được quan tâm, đảm
bảo đủ cho việc học 2 ca. Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã tạo ra sự chuyển
biến tích cực trong giảng dạy và quản lý giáo dục tại các đơn vị trường học.
Tuy
nhiên, trước yêu cầu của công cuộc đổi mới và phát triển, GD và ĐT trong
giai đoạn vừa qua phải đối mặt với nhiều thách thức; nguồn lực đầu tư còn hạn
hẹp; chất lượng giáo dục và chất lượng phổ cập giáo dục vùng khó khăn, vùng
đồng bào dân tộc còn thiếu tính bền vững; đời sống của một bộ phận cán bộ, giáo
viên còn gặp khó khăn, nhất là ở vùng cao.
Một giờ
chính khóa của lớp học ở Trường Tiểu học xã Vĩnh Lạc (Lục Yên).
Trong
bối cảnh đó, để hoàn thành những mục tiêu, nhiệm vụ theo tinh thần Nghị quyết
29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, triển khai và thực hiện nhiệm vụ
GD và ĐT giai đoạn 2015 - 2020 theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ
tỉnh lần thứ XVIII, toàn ngành cần tập trung phát triển toàn diện GD và
ĐT theo hướng đảm bảo tính bền vững, đạt chuẩn và từng bước hiện đại; tạo sự
chuyển biến rõ rệt, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; tiếp tục nâng cao
dân trí, bồi dưỡng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất
lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương, của đất nước; phát triển
quy mô, cơ cấu giáo dục hợp lý, hiệu quả; gắn đào tạo với nhu cầu sử dụng; chú
trọng phát triển giáo dục vùng dân tộc, vùng khó khăn, đảm bảo công bằng xã hội
và cơ hội học tập suốt đời cho mỗi người dân; tiếp tục nâng cao chất lượng đội
ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu phát triển, hội nhập.
Trải
qua 70 năm, một chặng đường đầy khó khăn và thử thách của đói nghèo, chiến
tranh, sự nghiệp GD và ĐT Yên Bái đã từng bước trưởng thành trong sự chăm
lo của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Trong dịp này,
chúng ta trân trọng ghi nhận và tri ân các thế hệ nhà giáo, cán bộ, nhân viên
đã và đang nỗ lực cống hiến, góp phần cùng toàn ngành trên con đường đổi mới sự
nghiệp giáo dục. Phát huy truyền thống 70 năm xây dựng và phát triển, GD
và ĐT tiếp tục đồng hành cùng công cuộc xây dựng tỉnh Yên Bái phát triển
toàn diện, vững bước đi lên cùng cả nước trong sự nghiệp đổi mới, công nghiệp
hóa - hiện đại hoá đất nước.
Nhà
giáo ưu tú Trần
Xuân Hưng - Ủy viên
Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo
Theo Báo Yên Bái