Lễ hội truyền thống được ví như “sợi dây” gắn kết cộng đồng, là dịp để nhân dân bày tỏ lòng thành kính, tôn vinh, tưởng nhớ công đức tới các vị anh hùng dân tộc, các danh nhân văn hóa, các bậc tiền bối, các vị thánh thần đã có công xây dựng và bảo vệ làng, bản, quê hương, đất nước.

Lễ hội truyền thống được ví như “sợi dây” gắn kết cộng đồng, là dịp để nhân dân bày tỏ lòng thành kính, tôn vinh, tưởng nhớ công đức tới các vị anh hùng dân tộc, các danh nhân văn hóa, các bậc tiền bối, các vị thánh thần đã có công xây dựng và bảo vệ làng, bản, quê hương, đất nước. “Kho tàng” các lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc luôn là niềm tự hào của Yên Bái. Tết đến xuân về, thời điểm này, tại nhiều địa phương, công tác chuẩn bị đều đã hoàn tất, sẵn sàng cho một mùa lễ hội - xuân Bính Thân năm 2016. Những ngày giáp tết, mưa phùn cùng cái lạnh “thấu da” không ngăn được tôi về huyện Văn Yên - nơi hàng năm có trên 10 lễ hội đầu xuân. Chào đón tôi với nụ cười rạng rỡ, anh Nguyễn Minh Cường - Phó trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện vui vẻ cho biết: “Qua công tác kiểm tra của Ban tổ chức (BTC) các lễ hội, đến nay, hầu hết những địa điểm tổ chức lễ hội đều đã hoàn tất công tác chuẩn bị. Năm nay, nhiều di tích bị xuống cấp đã được tu bổ, sửa chữa như đền Đại An, xã An Thịnh; đền Nhược Sơn, xã Châu Quế Hạ; xây mới đền Phúc Linh, xã Lâm Giang… Bên cạnh đó, UBND huyện đã tăng cường công tác quản lý nhà nước tại các đình, đền, chùa, chỉ đạo kiểm tra các di tích, đình, đền, chùa có tổ chức lễ hội, quản lý các đồ vật quý hiếm có giá trị ở các di tích; tăng cường an ninh, đảm bảo an toàn tại các xã có trò chơi dân gian, chọi trâu, niêm yết giá trông giữ xe…”. Đặc biệt, một số tồn tại, khó khăn tại các mùa lễ hội trước như: tình trạng ăn xin chèo kéo khách, đổi tiền lẻ, tắc đường do diện tích trông giữ xe không đảm bảo… được UBND huyện chỉ đạo quyết liệt nhằm hạn chế tối đa tình trạng trên. Đồng thời, để đảm bảo kịch bản lễ hội đúng trình tự, đúng nội dung, đổi mới nhưng vẫn giữ được nét văn hóa truyền thống dân tộc tại lễ hội. Cụ thể, như toàn huyện Văn Yên chỉ có đền Đông Cuông, lễ hội đền Nhược Sơn, lễ hội đình Cả mới được phép tổ chức treo trâu. Còn tại thị xã Nghĩa Lộ, trao đổi với chúng tôi, bà Hoàng Thị Vân - Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin thị xã khẳng định: “Các hoạt động phục vụ tết Nguyên đán Bính Thân năm 2016, đặc biệt là các lễ hội truyền thống đã được thị xã chỉ đạo triển khai từ sớm, đảm bảo cho nhân dân đón tết cổ truyền trong không khí vui tươi, lành mạnh, an toàn và tiết kiệm”. Ngoài ra, một số hoạt động văn hóa, văn nghệ đặc sắc khác được UBND thị xã tập trung chỉ đạo như: tổ chức đêm văn nghệ quần chúng, lễ hội hoa xuân, tổ chức thi đấu các môn thể thao dân tộc tại nhà văn hóa các xã, phường hoặc các cụm dân cư, tổ chức Tết trồng cây… Thực tế cho thấy, thông qua các lễ hội truyền thống đầu năm, đồng bào các dân tộc, các tôn giáo sẽ có dịp tìm hiểu về các nét đẹp văn hóa. Qua đó, có thể hiểu, thông cảm và chia sẻ cùng nhau những khó khăn trong cuộc sống. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức lễ hội dễ nảy sinh những tiêu cực. Do đó, ý thức của mỗi người dân khi tham gia lễ hội chính là góp phần quan trọng làm đẹp thêm lễ hội, nâng cao giá trị thực sự của các lễ hội truyền thống. Để có một mùa lễ hội đầu xuân đúng nghĩa, an toàn, vui tươi Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH - TT&DL) đã có nhiều phương án cụ thể. Bà Lê Thị Thanh Bình - Phó Giám đốc Sở VH - TT&DL cho biết: “Ngay từ đầu mùa lễ hội, Sở đã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quyết định của Chính phủ, Thông tư hướng dẫn của Bộ VH - TT&DL về tổ chức lễ hội; quyết định, quy định của UBND tỉnh Yên Bái về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội tới nhân dân. Trong các lễ hội, nghi lễ được tiến hành trang trọng, trên cơ sở bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, loại bỏ hoặc thay thế những tập tục không còn phù hợp. Phần hội đảm bảo vui tươi, lành mạnh, đa dạng về hình thức, phù hợp với quy mô, tính chất, đặc điểm của lễ hội. Không tổ chức các lễ hội có nội dung kích động bạo lực, truyền bá các hành vi mê tín dị đoan...”. Song song với đó, thông qua hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả đạt được trong công tác quản lí và tổ chức lễ hội năm 2016 trên địa bàn tỉnh, kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm đối với các tổ chức, cá nhân tổ chức lễ hội chưa đảm theo quy định, vi phạm việc thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội. Qua đó, đề xuất những giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả công tác quản lý và tổ chức lễ hội trong những năm tiếp theo.