Sau nhiều năm nỗ lực trong việc bảo tồn và
phát huy giá trị cây chè Shan tuyết Suối Giàng, đầu năm 2016, quần thể 400 gốc
chè cổ thụ trên 100 năm tuổi của xã Suối Giàng đã được Hội Bảo vệ thiên nhiên
và Môi trường Việt Nam công nhận là cây Di sản Việt Nam.
Sự kiện này một lần nữa vinh danh và khẳng
định giá trị, vị thế của cây chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng với bạn bè trong
và ngoài nước, là tiền đề, động lực để huyện Văn Chấn và nhân dân xã Suối Giàng
phát triển, nâng cao hơn nữa giá trị của vùng chè Shan tuyết.
Nằm ở độ cao trên 1.300 m so với mực nước
biển, xã Suối Giàng huyện Văn Chấn được thiên nhiên ban tặng cho giống chè Shan
tuyết quý hiếm, với hương vị thơm ngon đặc biệt. Cây chè Shan tuyết Suối Giàng
được các nhà khoa học đánh giá là một trong những thủy tổ của cây chè, mang
nhiều nguồn gen quý.
Theo Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Đặng Huy
Huỳnh - Phó chủ tịch Ban chấp hành Trung ương Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi
trường Việt Nam cho hay: “Qua
nghiên cứu nhiều giống chè cổ thụ quý hiếm ở Việt Nam có thể khẳng định chè Shan
tuyết Suối Giàng có hương vị và giá trị đặc biệt. Ngoài chất liệu hoàn toàn tự
nhiên thì điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu cũng tạo cho chè Shan tuyết Suối Giàng
những đặc trưng riêng có, như nhiều ánh tuyết trên mỗi búp chè, hàm lượng chất
tanin và khoáng chất cao nên nước chè xanh, vị ngọt và rất được nước. Cùng với
cảnh quan thiên nhiên, khí hậu ôn hòa và con người hồn hậu đã tạo cho vùng đất
này những nét độc đáo, thu hút rất cần được bảo vệ và phát triển”.
Giá trị của vùng chè Suối Giàng là không
thể phủ nhận, nhưng sự sinh trưởng, phát triển hoàn toàn tự nhiên của cây chè
tạo điều kiện cho các tác nhân gây hại, tác động mạnh, làm giảm tuổi thọ, đe
dọa đến sự sinh tồn của nhiều vườn chè cổ thụ.
Đứng trước nguy cơ phá hoại của mối, mọt,
gia súc, những năm gần đây huyện Văn Chấn đã quan tâm hướng dẫn nhân dân cách
chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh. Huyện đã phối hợp với các ngành chức năng của
tỉnh và các nhà khoa học rà soát, nghiên cứu chống mối, mọt, đánh dấu những cây
đầu dòng để bảo tồn nguồn gen quý.
Huyện đã hoàn thành quy hoạch các diện tích
chè cổ thụ, gắn với quy hoạch khu du lịch sinh thái Suối Giàng, đồng thời hướng
dẫn nhân dân trồng mới và chăm sóc các diện tích chè hiện có.
Bà Sổng Thị Phua - thôn Giàng B xã Suối
Giàng cho biết: "Trước đây người Mông mình chỉ biết thu hoạch, để mặc cho
chè phát triển. Giờ thì phải rào để gia súc không phá hoại và phải kiểm tra
mối, mọt thường xuyên. Mỗi năm cũng phải phát cỏ hai, ba lần để chè sinh trưởng
phát triển tốt”.
Song song với việc bảo tồn các diện tích
chè Shan, những năm qua huyện Văn Chấn đã đẩy mạnh việc quảng bá sản phẩm chè
gắn với thu hút đầu tư khu du lịch sinh thái Suối Giàng. Huyện đã xây dựng và
bảo vệ thành công nhãn hiệu độc quyền chè Shan tuyết Suối Giàng.
Việc quần thể 400 cây chè Shan tuyết cổ thụ
Suối Giàng đã được Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là
cây Di sản Việt Nam là một dấu mốc quan trọng khẳng định giá trị và vị thế của
cây chè Shan tuyết Suối Giàng.
Việc lựa chọn và vinh danh những cây chè cổ
thụ không chỉ nhằm trực tiếp bảo vệ nguồn gen tiêu biểu, quý hiếm của cây chè
Shan tuyết ở nước ta mà còn giới thiệu sự phong phú, đa dạng của hệ thực vật
Việt Nam với bạn bè thế giới; quảng bá du lịch sinh thái cho Suối Giàng nói
riêng cũng như các khu du lịch khác trên địa bàn huyện Văn Chấn.
Ông Sổng A Nủ - Chủ tịch UBND xã Suối Giàng
cho biết: “Việc công nhận nhãn hiệu độc quyền cho sản phẩm chè Shan tuyết và
công nhận quần thể chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng là cây Di sản Việt Nam có ý
nghĩa quan trọng góp phần quảng bá rộng rãi hình ảnh và giá trị cây chè Suối
Giàng. Mặt khác, cổ vũ động viên nhân dân tích cực chăm sóc, bảo vệ và phát huy
hơn nữa giá trị của cây chè và sản phẩm chè Suối Giàng”.
Phát huy kết quả đạt được, huyện Văn Chấn
đang chỉ đạo các ngành chức năng và các đơn vị được sử dụng nhãn hiệu sản phẩm
chè Shan tuyết Suối Giàng xúc tiến thực hiện đăng ký mã số, mã vạch trên bao bì
sản phẩm để hoàn tất việc xây dựng thương hiệu chè Suối Giàng.
Ngoài ra, huyện đang triển khai Đề án Bảo
vệ và phát triển vùng chè Shan tuyết Suối Giàng giai đoạn 2016 - 2020. Với mục
tiêu bảo tồn và khai thác có hiệu quả các diện tích chè hiện có và phấn đấu đến
năm 2020, trồng mới 600 ha chè Shan tuyết Suối Giàng tại 6 xã vùng cao của huyện.
Huyện sẽ trích ngân sách gần 250 triệu đồng hỗ trợ nhân dân cây giống và kỹ
thuật trồng, chăm sóc.
Ông Nguyễn Văn Toản - Trưởng phòng Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Chấn cho biết: "Để bảo đảm gìn
giữ và phát huy nguồn gen quý của các cây chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng,
huyện đã xây dựng vườn ươm cây giống và tổ chức nhân giống từ những cây chè
Shan đầu dòng. Bên cạnh đó, quá trình thực hiện chúng tôi sẽ hướng dẫn nhân dân
cách trồng, chăm sóc để cây chè sinh trưởng và phát triển tốt, mang lại thu nhập,
cải thiện đời sống nhân dân vùng cao".
Theo Báo Yên Bái