CTTĐT - Hiện nay, trên địa bàn huyện Văn Yên có 25 di tích được xếp hạng cấp quốc gia và cấp tỉnh. Cùng với đó Văn Yên còn có nhiều cảnh đẹp, núi non kỳ vĩ, nhiều hang động, suối ngàn, thác nước, rừng nguyên sinh, những địa danh đã đi vào lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc… Đặc biệt, với nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống, Văn Yên đang lưu giữ nhiều sắc màu văn hóa độc đáo, đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số… Chính những lợi thế này mà Văn Yên đang sở hữu những địa điểm du lịch hấp dẫn, lý thú, hoang sơ và mang đậm bản sắc vùng cao Tây Bắc.

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Hiện nay, trên địa bàn huyện Văn Yên có 25 di tích được xếp hạng cấp quốc gia và cấp tỉnh. Cùng với đó Văn Yên còn có nhiều cảnh đẹp, núi non kỳ vĩ, nhiều hang động, suối ngàn, thác nước, rừng nguyên sinh, những địa danh đã đi vào lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc… Đặc biệt, với nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống, Văn Yên đang lưu giữ nhiều sắc màu văn hóa độc đáo, đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số… Chính những lợi thế này mà Văn Yên đang sở hữu những địa điểm du lịch hấp dẫn, lý thú, hoang sơ và mang đậm bản sắc vùng cao Tây Bắc. Đặt chân đến với vùng đất “Cao sơn ngọc Quế”, không mấy ai không biết đến ngôi đền nổi tiếng linh thiêng đền Đông Cuông thuộc thôn Bến Đền, xã Đông Cuông. Đây là nơi thờ chính Mẫu Đệ Nhị Thượng ngàn trong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Ở đền Đông Cuông, hình tượng Mẫu Thượng ngàn cai quản 81 cửa rừng anh linh, quyền cao tối thượng nhưng gần gũi, bình dị trong đời sống tâm linh của người dân. Ngoài thờ Mẫu Đệ nhị Thượng ngàn, đền Đông Cuông còn thờ thần Vệ quốc - các vị thần người bản địa có công trong kháng chiến chống giặc Mông - Nguyên như: Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng… là những người từng lãnh đạo nhân dân nơi đây chống giặc Mông - Nguyên, bị tử trận. Đền Đông Cuông là cụm Di tích gồm 4 điểm: Ngoài Đền chính còn có Miếu Cô, Miếu Cậu và Miếu Đức Ông tọa lạc bên hữu ngạn sông Hồng đối diện với ngôi Đền Chính. Trên mảnh đất linh thiêng này, mỗi dịp lễ hội muôn dân trăm họ từ mọi miền của Tổ quốc về đây vãn cảnh, chiêm bái, tỏ lòng thành kính dâng lên Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn và các vị thần linh, các anh hùng, nghĩa sỹ phù hộ, chở che để muôn dân được ấm no, hạnh phúc. Đền Đông Cuông Từ trung tâm thị trấn Mậu A, qua cầu Mậu A bắc qua sông Hồng theo tuyến đường từ xã An Thịnh đi xã Đại Sơn khoảng 30 km về hướng Tây Nam, vượt qua dốc Ba Khuy vắt ngang sườn núi, du khách sẽ đến khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu, xã Nà Hẩu nơi có 100% đồng bào Mông sinh sống. Nà Hẩu xinh đẹp, quyến rũ và trù phú trước ưu đãi của thiên nhiên nằm gọn giữa chốn thâm nghiêm của hàng ngàn hécta rừng nguyên sinh càng trở nên kiêu hùng và bí ẩn với bầu không khí thật trong lành, tinh khiết. Nơi đây đang lưu giữ một hệ sinh thái động, thực vật phong phú, đa dạng, quý hiếm. Khi đến với khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu du khách còn được đắm mình trong dòng thác nước đẹp ẩn mình giữa cánh rừng nguyên sinh như: thác Bản Tát, thác Suối Tiên, hang Dơi… và hòa mình trong lễ hội Tết rừng, múa khèn, múa gậy tiền của đồng bào Mông cùng những nét đẹp văn hóa dân tộc đặc sắc qua trang phục và nhà ở của dân tộc Mông. Đặc biệt, ở Nà Hẩu hiện nay đã xây dựng được điểm du lịch cộng đồng Bản Tát đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao với phong cảnh thiên nhiên hoang sơ, trữ tình, hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống đặc sắc, đa dạng của đồng bào dân tộc Mông, cùng những món ăn dân dã mang đậm bản sắc dân tộc được chế biến bởi bàn tay khéo léo của những người Mông bình dị và mến khách. Thác nước Nà Hẩu Cách trung tâm huyện 60 km về phía Tây Bắc, xã Phong Dụ Thượng huyện Văn Yên đang là địa phương sở hữu nhiều tiềm năng, địa điểm du lịch sinh thái hấp dẫn. Nơi đây có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hệ sinh thái phong phú, đa dạng với quần thể ruộng bậc thanh Khe Táu rộng khoảng gần 50 ha, đỉnh cao nhất nhất so với mặt nước biển khoảng 1.100 mét. Trong quần thể ruộng bậc thang hiện có các đồi mâm xôi rất độc đáo, xen lẫn vào đó là các đồi hoa mua rất đẹp. Khí hậu nơi đây mát mẻ quanh năm, vào thời điểm bình minh và hoàng hôn trong ngày, đặc biệt là vào mùa lúa chín, cảnh quan ruộng bậc thang Khe Táu thực sự là một bức tranh kỳ vĩ và hấp dẫn. Ẩm thực nơi đây cũng đặc trưng với các món: gà leo đồi, lợn đen bản địa, măng vầu, lúa nếp nương, ngô, sắn ta, khoai sọ, thảo quả, sa nhân… lễ hội lồng tồng, múa gậy sênh tiền, múa khèn, hát giao duyên, kén lá, múa xòe truyền thống đặc trưng cũng đã trở thành điểm nhấn thu hút du khách. Ngoài khu vực ruộng bậc thang thôn Khe Táu, xã Phong Dụ Thượng còn có khu vực suối nước nóng thuộc thôn Cao Sơn phục vụ nhu cầu tắm suối khoáng nóng, ẩm thực, dân ca dân vũ, lưu trú; Thác nước Khe Ban thuộc thôn Bản Lùng, thác nước Khe Mạng thuộc thôn Khe Mạng với dòng nước trong xanh, mát lạnh. Thác nước Quang Minh Nằm trong tuyến hành trình khám phá du lịch ngược dòng sông Hồng đỏ nặng phù xa, Điểm du lịch thác Quang Minh thuộc thôn Minh Khai, xã Quang Minh  được thiên nhiên ban tặng một phong cảnh hùng vĩ nơi núi rừng Quang Minh. Từ độ cao hàng trăm mét bắt nguồn từ dãy núi Minh Khai. Thác Quang Minh được thiên nhiên tạo hóa gồm 2 phần thác chính, với dòng thác trong xanh ngày đêm tuôn chảy, ầm ào tung bọt trắng xóa đổ xuống đã tạo ra những tầng bậc thác như những bể tắm thiên thiên kỳ vĩ. Dòng thác nước trong vắt, mát lành cùng với thiên nhiên hoang sơ kỳ thú làm cho mỗi du khách đến đây ấn tượng không thể nào quên. Du khách đến với điểm du lịch thác Quang Minh được thoải mái hòa mình, ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, khám phá sự hùng vĩ, kỳ bí của dòng thác mát lành, hít thở không khí thiên nhiên trong lành của núi xanh hùng vĩ. Không những thế du khách đến với điểm du lịch thác Quang Minh còn được hòa mình vào những làn điệu múa, hát mạng đậm đặc trưng riêng có của đồng bào dân tộc Dao sống hòa mình giữa thiên nhiên và tình người mộc mạc cùng với đó du khách còn được thưởng thức các món ẩm thực mang đậm hương vị núi rừng được chế biến theo đặc trưng văn hóa Dao, khám phá những bản sắc văn hóa đậm đà mộc mạc cùng với những cô gái Dao xinh đẹp của vùng quế Quang Minh. Hiện nay, trên địa bàn huyện Văn Yên có 25 di tích được xếp hạng cấp quốc gia và cấp tỉnh. Cùng với đó Văn Yên còn có nhiều cảnh đẹp, núi non kỳ vĩ, nhiều hang động, suối ngàn, thác nước, rừng nguyên sinh, những địa danh đã đi vào lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc… Đặc biệt, với nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống, Văn Yên đang lưu giữ nhiều sắc màu văn hóa độc đáo, đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số… Mặt khác, Văn Yên đã và đang phát triển các du lịch sinh thái như: Khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu; du lịch văn hóa lịch sử cách mạng gồm: đền Nhược Sơn xã Châu Quế Hạ, đình Cả Mường A; du lịch tâm linh gồm: đền Đông Cuông, đền Trạng, đền Thánh Mẫu, đền Đại An… Lễ hội của đồng bào các dân tộc như: Lễ hội Lồng tồng của dân tộc Tày, Lễ hội tết rừng của dân tộc Mông, Lễ cấp sắc của dân tộc Dao, Lễ khui xi mờ của dân tộc Phù Lá; Hình thành và phát triển du lịch cộng đồng gắn với phát triển các làng nghề tại 5 xã gồm: Phong Dụ Thượng, Nà Hẩu, Tân Hợp, Quang Minh và Đông Cuông. Đồng thời Văn Yên đang kết hợp chặt chẽ du lịch tâm linh với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch nghỉ dưỡng; phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng, độc đáo của huyện... Chính những lợi thế này mà Văn Yên đang sở hữu những địa điểm du lịch hấp dẫn, lý thú, hoang sơ và mang đậm bản sắc vùng cao Tây Bắc với tiềm năng thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ, con người, bản sắc văn hóa các dân tộc độc đáo, riêng có mời gọi du khách đến khám phá, thăm quan, trải nghiệm./.