CTTĐT - Trong các chức năng, nhiệm vụ theo quy định, chức năng giám sát có vai trò hết sức quan trọng và đã được quy định rõ trong Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND. Thực hiện tốt chức năng giám sát của HĐND, nhất là hoạt động giám sát chuyên đề có ý nghĩa quan trọng, thể hiện vai trò của cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương. Mục đích của giám sát nhằm xem xét, đánh giá việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết của HĐND, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan Nhà nước ở địa phương.
Ban Kinh tế - Ngân sách giám sát chuyên đề tại huyện Lục Yên
Theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh chịu trách nhiệm giám sát trong các lĩnh vực kinh tế, ngân sách, đô thị, giao thông, xây dựng, khoa học, công nghệ, tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở chức năng nhiệm vụ, theo sự phân công của Thường trực HĐND, nhiệm kỳ 2016 - 2021 Ban đã tham mưu HĐND tỉnh thực hiện 01 chuyên đề giám sát, Thường trực HĐND tỉnh thực hiện 04 chuyên đề giám sát và trực tiếp thực hiện 06 chuyên đề giám sát.
Qua thực tiễn hoạt động giám sát chuyên đề cho thấy để cuộc giám sát chuyên đề đạt được kết quả như mong muốn thì việc chuẩn bị kỹ các điều kiện cho cuộc giám sát hết sức quan trọng, trong đó, việc xác định và lựa chọn nội dung giám sát là bước đầu tiên, là nhiệm vụ rất quan trọng của giám sát chuyên đề. Nội dung giám sát chuyên đề phải xuất phát từ thực tế triển khai thực hiện nhiệm vụ, từ những yêu cầu bức thiết trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, những vấn đề được nhiều cử tri và Nhân dân, nhiều ngành, nhiều cấp quan tâm và được lựa chọn đưa ngay vào chương trình giám sát hằng năm của Ban. Dựa trên cơ sở chương trình giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, ý kiến các thành viên Ban; đối chiếu với chương trình, kế hoạch giám sát của Quốc hội tại địa phương, chương trình kiểm tra, giám sát của cấp ủy, kế hoạch thanh tra, kiểm tra của cơ quan chuyên môn trên điah bàn, Ban phối hợp lựa chọn nội dung, đối tượng được giám sát và dự kiến thời gian giám sát để tránh chồng chéo.
Việc chuẩn bị tài liệu phục vụ giám sát có vai trò quan trọng, quyết định chất lượng giám sát, do đó trên cơ sở nội dung giám sát chuyên đề đã được xác định trong chương trình giám sát hằng năm, Ban chủ động triển khai việc thu thập tài liệu ngay từ tháng đầu năm. Tài liệu chuẩn bị yêu cầu phải đảm bảo đầy đủ, bao gồm các quy định của pháp luật có liên quan, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành, địa phương, các báo cáo, kết luận và tài liệu có liên quan khác và gửi cho các thành viên Ban nghiên cứu để tham gia ý kiến vào xây dựng kế hoạch, đề cương và thực hiện giám sát.
Để hoạt động giám sát chuyên đề đạt hiệu quả, việc xây dựng kế hoạch giám sát, xác định phạm vi giám sát và đặc biệt là hình thành đề cương giám sát chi tiết, đề cương báo cáo kết quả giám sát vô cùng quan trọng. Trong kế hoạch giám sát phải nêu rõ mục đích, yêu cầu, phạm vi, đối tượng, nội dung, phương thức, thời gian giám sát; tránh sự chồng chéo về thời gian, đơn vị, địa bàn giám sát và không gây phiền hà, xáo trộn hoạt động của cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát.
Đối với đề cương giám sát, các biểu mẫu cần được xây dựng cụ thể, trọng tâm, đủ thông tin và sát với yêu cầu; vừa chi tiết vừa có tính tổng hợp khái quát; đảm bảo yêu cầu đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền của đối tượng giám sát; tạo thuận tiện cho đối tượng giám sát xây dựng báo cáo và giúp cho Đoàn có những căn cứ để trao đổi, làm rõ và thuận lợi cho công tác tổng hợp, xây dựng báo cáo kết quả giám sát; đề cương tập trung vào các nhận định, đánh giá, giải pháp khắc phục các vướng mắc, yếu kém; kèm theo các ý kiến, kiến nghị, riêng số liệu chi tiết được thể hiện thông qua hệ thống biễu mẫu khoa học, logic. Mỗi đơn vị chịu sự giám sát nên có một đề cương riêng, hạn chế việc xây dựng một đề cương chung gửi tới các cơ quan, đơn vị (trừ các cơ quan, đơn vị cùng có chung điều kiện, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ). Có như vậy Đoàn giám sát mới thu thập được những thông tin phong phú, đa chiều, mang sắc thái riêng ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương.
Đề cương báo cáo kết quả giám sát phải đánh giá được kết quả quan trọng, nổi bật, chỉ ra được những hạn chế, vướng mắc trong quy định của pháp luật, trong tổ chức thực hiện, nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân và các đề xuất kiến nghị, có thể có hệ thống biểu tổng hợp kèm theo để làm rõ thêm các nhận định, đánh giá.
Dự thảo Quyết định thành lập đoàn giám sát, kế hoạch, đề cương giám sát, đề cương báo cáo kết quả giám sát gửi xin ý kiến của các thành viên Ban trước khi hoàn thiện ban hành để đảm bảo dân chủ công khai, huy động được trí tuệ của tập thể trong chuẩn bị thực hiện chuyên đề giám sát.
Kế hoạch giám sát, đề cương giám sát phải được gửi sớm cho các đối tượng giám sát để có thời gian chuẩn bị báo cáo chu đáo, đầy đủ; đồng thời theo dõi, đôn đốc các cơ quan, đơn vị được giám sát gửi báo cáo đúng thời hạn, đảm bảo chất lượng để các thành viên Đoàn giám sát có thời gian nghiên cứu. Nếu thấy chất lượng báo cáo chưa đạt thì yêu cầu cơ quan, đơn vị báo cáo bổ sung.
Về tổ chức hoạt động giám sát. Trước khi tiến hành giám sát, cần tổ chức họp Đoàn giám sát và thư ký đoàn để phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và thống nhất phương thức tiến hành giám sát. Phương thức giám sát không nên cứng nhắc, cần linh hoạt, được điều chỉnh phù hợp với từng nội dung, vấn đề, đối tượng, thời điểm của cuộc giám sát (như giám sát gián tiếp qua báo cáo, trực tiếp qua làm việc với các đối tượng giám sát).
Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông, tham vấn ý kiến các tầng lớn Nhân dân - các chủ thể là đối tượng của hoạt động quản lý Nhà nước, chịu tác động của các chủ trương, chính sách, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội; các cơ quan, tổ chức có liên quan đến hoạt động của đối tượng chịu sự giám sát. Có thể mời thêm chuyên gia am hiểu sâu về chuyên môn liên quan đến lĩnh vực giám sát để nâng cao chất lượng giám sát và phát hiện những vấn đề khó thuộc về chuyên ngành.
Các thành viên Đoàn giám sát phải tích cực nghiên cứu, nắm vững chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật về nội dung giám sát, xem xét kỹ các báo cáo, kết hợp với các hồ sơ, tài liệu cần thiết có liên quan, chuẩn bị ý kiến có tính chất vấn, phản biện.
Về xây dựng báo cáo, kết luận giám sát. Trong báo cáo giám sát việc đánh giá, ghi nhận kết quả đạt được phải đảm bảo tính khách quan, chính xác, trung thực; những hạn chế, vướng mắc, khó khăn cần được chỉ ra một cách cụ thể, làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan và chủ thể chịu trách nhiệm; những kiến nghị, đề xuất phải rõ ràng, chính xác, tránh việc kết luận, kiến nghị chung chung, gây khó khăn cho việc tiếp thu để thực hiện. Trong trường hợp cần thiết, sau báo cáo giám sát có thể ban hành kết luận giám sát để tăng tính hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát.
Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề được Ban chuẩn bị hết sức công phu, được tổng hợp từ các sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị liên quan và được tổ chức lấy ý kiến nhiều lần trước khi báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh. Những kiến nghị, đề xuất nhằm tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, điều chỉnh kịp thời những hạn chế, yếu kém trong quản lý nhà nước đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của cử tri, là căn cứ để điều chỉnh các cơ chế, chính sách phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với tình hình thực tiễn.
Cùng với đó cần quan tâm theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát: Sau giám sát, cần tiếp tục theo dõi, đôn đốc đến cùng việc thực hiện các kiến nghị để đánh giá đúng kết quả, hiệu lực giám sát và sẽ tái giám sát nếu cần thiết. Đồng thời, qua giám sát chuyên đề, các thành viên, đại biểu chọn ra các vấn đề xã hội quan tâm, có tồn tại lớn, trì trệ trong thực hiện để chất vấn tại các kỳ họp để vấn đề được giải quyết thỏa đáng, tạo niềm tin của cử tri đối với cơ quan dân cử.
Việc nâng cao chất lượng, năng lực hoạt động cho đại biểu, nhất là những đại biểu mới tham gia lần đầu là một nội dung quan trọng và cần thiết; trong đó cần tập trung bồi dưỡng những kiến thức, kỹ năng cơ bản để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND theo quy định. Bên cạnh việc tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hoạt động cho đại biểu, giữa các thành viên Ban cần tăng cường việc trao đổi, cung cấp các tài liệu có liên quan đến lĩnh vực hoạt động của Ban để cùng nghiên cứu, tìm hiểu. Các đại biểu cũng phải không ngừng tự học tập, nâng cao trình độ, ngoài trình độ về chuyên môn nghiệp vụ còn phải có sự hiểu biết rộng về các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, gắn lý luận với thực tiễn để vận dụng vào trong hoạt động giám sát.
3085 lượt xem
CTV: Việt Linh
Cổng thông tin điện tử tỉnh - Trong các chức năng, nhiệm vụ theo quy định, chức năng giám sát có vai trò hết sức quan trọng và đã được quy định rõ trong Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND. Thực hiện tốt chức năng giám sát của HĐND, nhất là hoạt động giám sát chuyên đề có ý nghĩa quan trọng, thể hiện vai trò của cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương. Mục đích của giám sát nhằm xem xét, đánh giá việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết của HĐND, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan Nhà nước ở địa phương. Theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh chịu trách nhiệm giám sát trong các lĩnh vực kinh tế, ngân sách, đô thị, giao thông, xây dựng, khoa học, công nghệ, tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở chức năng nhiệm vụ, theo sự phân công của Thường trực HĐND, nhiệm kỳ 2016 - 2021 Ban đã tham mưu HĐND tỉnh thực hiện 01 chuyên đề giám sát, Thường trực HĐND tỉnh thực hiện 04 chuyên đề giám sát và trực tiếp thực hiện 06 chuyên đề giám sát.
Qua thực tiễn hoạt động giám sát chuyên đề cho thấy để cuộc giám sát chuyên đề đạt được kết quả như mong muốn thì việc chuẩn bị kỹ các điều kiện cho cuộc giám sát hết sức quan trọng, trong đó, việc xác định và lựa chọn nội dung giám sát là bước đầu tiên, là nhiệm vụ rất quan trọng của giám sát chuyên đề. Nội dung giám sát chuyên đề phải xuất phát từ thực tế triển khai thực hiện nhiệm vụ, từ những yêu cầu bức thiết trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, những vấn đề được nhiều cử tri và Nhân dân, nhiều ngành, nhiều cấp quan tâm và được lựa chọn đưa ngay vào chương trình giám sát hằng năm của Ban. Dựa trên cơ sở chương trình giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, ý kiến các thành viên Ban; đối chiếu với chương trình, kế hoạch giám sát của Quốc hội tại địa phương, chương trình kiểm tra, giám sát của cấp ủy, kế hoạch thanh tra, kiểm tra của cơ quan chuyên môn trên điah bàn, Ban phối hợp lựa chọn nội dung, đối tượng được giám sát và dự kiến thời gian giám sát để tránh chồng chéo.
Việc chuẩn bị tài liệu phục vụ giám sát có vai trò quan trọng, quyết định chất lượng giám sát, do đó trên cơ sở nội dung giám sát chuyên đề đã được xác định trong chương trình giám sát hằng năm, Ban chủ động triển khai việc thu thập tài liệu ngay từ tháng đầu năm. Tài liệu chuẩn bị yêu cầu phải đảm bảo đầy đủ, bao gồm các quy định của pháp luật có liên quan, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành, địa phương, các báo cáo, kết luận và tài liệu có liên quan khác và gửi cho các thành viên Ban nghiên cứu để tham gia ý kiến vào xây dựng kế hoạch, đề cương và thực hiện giám sát.
Để hoạt động giám sát chuyên đề đạt hiệu quả, việc xây dựng kế hoạch giám sát, xác định phạm vi giám sát và đặc biệt là hình thành đề cương giám sát chi tiết, đề cương báo cáo kết quả giám sát vô cùng quan trọng. Trong kế hoạch giám sát phải nêu rõ mục đích, yêu cầu, phạm vi, đối tượng, nội dung, phương thức, thời gian giám sát; tránh sự chồng chéo về thời gian, đơn vị, địa bàn giám sát và không gây phiền hà, xáo trộn hoạt động của cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát.
Đối với đề cương giám sát, các biểu mẫu cần được xây dựng cụ thể, trọng tâm, đủ thông tin và sát với yêu cầu; vừa chi tiết vừa có tính tổng hợp khái quát; đảm bảo yêu cầu đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền của đối tượng giám sát; tạo thuận tiện cho đối tượng giám sát xây dựng báo cáo và giúp cho Đoàn có những căn cứ để trao đổi, làm rõ và thuận lợi cho công tác tổng hợp, xây dựng báo cáo kết quả giám sát; đề cương tập trung vào các nhận định, đánh giá, giải pháp khắc phục các vướng mắc, yếu kém; kèm theo các ý kiến, kiến nghị, riêng số liệu chi tiết được thể hiện thông qua hệ thống biễu mẫu khoa học, logic. Mỗi đơn vị chịu sự giám sát nên có một đề cương riêng, hạn chế việc xây dựng một đề cương chung gửi tới các cơ quan, đơn vị (trừ các cơ quan, đơn vị cùng có chung điều kiện, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ). Có như vậy Đoàn giám sát mới thu thập được những thông tin phong phú, đa chiều, mang sắc thái riêng ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương.
Đề cương báo cáo kết quả giám sát phải đánh giá được kết quả quan trọng, nổi bật, chỉ ra được những hạn chế, vướng mắc trong quy định của pháp luật, trong tổ chức thực hiện, nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân và các đề xuất kiến nghị, có thể có hệ thống biểu tổng hợp kèm theo để làm rõ thêm các nhận định, đánh giá.
Dự thảo Quyết định thành lập đoàn giám sát, kế hoạch, đề cương giám sát, đề cương báo cáo kết quả giám sát gửi xin ý kiến của các thành viên Ban trước khi hoàn thiện ban hành để đảm bảo dân chủ công khai, huy động được trí tuệ của tập thể trong chuẩn bị thực hiện chuyên đề giám sát.
Kế hoạch giám sát, đề cương giám sát phải được gửi sớm cho các đối tượng giám sát để có thời gian chuẩn bị báo cáo chu đáo, đầy đủ; đồng thời theo dõi, đôn đốc các cơ quan, đơn vị được giám sát gửi báo cáo đúng thời hạn, đảm bảo chất lượng để các thành viên Đoàn giám sát có thời gian nghiên cứu. Nếu thấy chất lượng báo cáo chưa đạt thì yêu cầu cơ quan, đơn vị báo cáo bổ sung.
Về tổ chức hoạt động giám sát. Trước khi tiến hành giám sát, cần tổ chức họp Đoàn giám sát và thư ký đoàn để phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và thống nhất phương thức tiến hành giám sát. Phương thức giám sát không nên cứng nhắc, cần linh hoạt, được điều chỉnh phù hợp với từng nội dung, vấn đề, đối tượng, thời điểm của cuộc giám sát (như giám sát gián tiếp qua báo cáo, trực tiếp qua làm việc với các đối tượng giám sát).
Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông, tham vấn ý kiến các tầng lớn Nhân dân - các chủ thể là đối tượng của hoạt động quản lý Nhà nước, chịu tác động của các chủ trương, chính sách, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội; các cơ quan, tổ chức có liên quan đến hoạt động của đối tượng chịu sự giám sát. Có thể mời thêm chuyên gia am hiểu sâu về chuyên môn liên quan đến lĩnh vực giám sát để nâng cao chất lượng giám sát và phát hiện những vấn đề khó thuộc về chuyên ngành.
Các thành viên Đoàn giám sát phải tích cực nghiên cứu, nắm vững chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật về nội dung giám sát, xem xét kỹ các báo cáo, kết hợp với các hồ sơ, tài liệu cần thiết có liên quan, chuẩn bị ý kiến có tính chất vấn, phản biện.
Về xây dựng báo cáo, kết luận giám sát. Trong báo cáo giám sát việc đánh giá, ghi nhận kết quả đạt được phải đảm bảo tính khách quan, chính xác, trung thực; những hạn chế, vướng mắc, khó khăn cần được chỉ ra một cách cụ thể, làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan và chủ thể chịu trách nhiệm; những kiến nghị, đề xuất phải rõ ràng, chính xác, tránh việc kết luận, kiến nghị chung chung, gây khó khăn cho việc tiếp thu để thực hiện. Trong trường hợp cần thiết, sau báo cáo giám sát có thể ban hành kết luận giám sát để tăng tính hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát.
Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề được Ban chuẩn bị hết sức công phu, được tổng hợp từ các sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị liên quan và được tổ chức lấy ý kiến nhiều lần trước khi báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh. Những kiến nghị, đề xuất nhằm tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, điều chỉnh kịp thời những hạn chế, yếu kém trong quản lý nhà nước đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của cử tri, là căn cứ để điều chỉnh các cơ chế, chính sách phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với tình hình thực tiễn.
Cùng với đó cần quan tâm theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát: Sau giám sát, cần tiếp tục theo dõi, đôn đốc đến cùng việc thực hiện các kiến nghị để đánh giá đúng kết quả, hiệu lực giám sát và sẽ tái giám sát nếu cần thiết. Đồng thời, qua giám sát chuyên đề, các thành viên, đại biểu chọn ra các vấn đề xã hội quan tâm, có tồn tại lớn, trì trệ trong thực hiện để chất vấn tại các kỳ họp để vấn đề được giải quyết thỏa đáng, tạo niềm tin của cử tri đối với cơ quan dân cử.
Việc nâng cao chất lượng, năng lực hoạt động cho đại biểu, nhất là những đại biểu mới tham gia lần đầu là một nội dung quan trọng và cần thiết; trong đó cần tập trung bồi dưỡng những kiến thức, kỹ năng cơ bản để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND theo quy định. Bên cạnh việc tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hoạt động cho đại biểu, giữa các thành viên Ban cần tăng cường việc trao đổi, cung cấp các tài liệu có liên quan đến lĩnh vực hoạt động của Ban để cùng nghiên cứu, tìm hiểu. Các đại biểu cũng phải không ngừng tự học tập, nâng cao trình độ, ngoài trình độ về chuyên môn nghiệp vụ còn phải có sự hiểu biết rộng về các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, gắn lý luận với thực tiễn để vận dụng vào trong hoạt động giám sát.