CTTĐT - Gìn giữ, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là nhiệm vụ quan trọng. Đặc biệt, thông qua môi trường giáo dục trên ghế nhà trường sẽ giúp học sinh có những hiểu biết về truyền thống, bản sắc văn hóa của các dân tộc cũng như hình thành sự tự tôn, tự hào về văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Những năm gần đây, cùng với việc nâng cao chất lượng dạy học, nhiều trường học trên địa bàn thị xã Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái) đã đưa nội dung giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc bằng những cách làm sáng tạo, thiết thực nhằm xây dựng trường học hạnh phúc và giúp các em hiểu hơn về giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Các em học sinh mặc trang phục dân tộc trong giờ chào cờ đầu tuần
Có mặt tại Trường TH&THCS Hoàng Văn Thụ đóng trên địa bàn xã Nghĩa Lợi, Thị xã Nghĩa Lộ vào một ngày chào cờ đầu tuần của nhà trường, chúng tôi thấy một điều thật đặc biệt bởi toàn bộ học sinh trong trường mặc trang phục của dân tộc mình thay cho áo đồng phục. Đây là trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc Thái ở Nghĩa Lộ.
Bà Lường Thị Chắc - xã Nghĩa Lợi cảm thấy rất hạnh phúc khi chia sẻ với phóng viên: "Gia đình rất ủng hộ việc nhà trường cho con em chúng tôi mặc trang phục dân tộc vào đầu tuần vì như thế là bản sắc văn hóa của dân tộc mình được gìn giữ. Từ đó, con cháu mình có ý thức gìn giữ những phong tục khác nữa”.
Không chỉ thể hiện việc giữ gìn văn hóa truyền thống qua việc mặc trang phục dân tộc trong ngày học, hiện nhà trường có các câu lạc bộ tự nguyện như: Câu lạc bộ Xòe, Câu lạc bộ Khắp Thái, Câu lạc bộ Tìm hiểu các làn điệu dân ca... thu hút trên 90% học sinh trong trường tham gia.
Để tổ chức các câu lạc bộ văn hóa văn nghệ dân gian, giáo viên và các em học sinh nòng cốt được các nghệ nhân truyền dạy, sau đó hướng dẫn, dạy lại trong toàn trường. Giờ ra chơi giữa giờ, Trường tổ chức các trò chơi dân gian truyền thống như ném còn, tó mắc lẹ, đặc biệt vào giờ thể dục giữa giờ sáng thứ Hai hàng tuần, nhà trường tổ chức cho học sinh toàn trường múa xòe.
Đặc biệt trong năm học 2018 - 2019, nhà trường có Dự án "Nâng cao giá trị, hiệu quả di sản văn hóa phi vật thể - xòe cổ Mường Lò tại các trường học thuộc khu vực đồng bào Thái sinh sống” đoạt giải Nhì, Cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, được tham dự Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia.
Thông qua các hoạt động nhằm giáo dục học sinh về truyền thống tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, bản sắc văn hóa của dân tộc mình và đường lối, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, giáo dục thái độ trân trọng di sản văn hóa dân tộc, từng bước hình thành ở học sinh lòng tự hào dân tộc, thái độ tự tin khi giới thiệu những giá trị văn hóa của dân tộc mình với các dân tộc khác, làm nên tiếng nói đa dạng, phong phú trong nền văn hóa thống nhất của dân tộc Việt Nam.
Nhằm thực hiện tốt nội dung xây dựng trường học hạnh phúc gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong các trường học, thời gian qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã đã chỉ đạo các nhà trường quan tâm, tích cực xây dựng, tu bổ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, trang trí phòng chờ lên lớp (Phòng chờ hạnh phúc) tại các đơn vị trường học, tiêu chí là tạo không gian ấm cúng với các trang thiết bị phù hợp để cán bộ, giáo viên, nhân viên nghỉ, thư giãn trong thời gian nghỉ giữa giờ, giữa tiết; nơi chia sẻ, bày tỏ những tâm tư nguyện vọng, góp phần đổi mới tích cực phương pháp và hình thức giáo dục. Khuyến khích các đơn vị trang trí không gian văn hóa vùng miền phù hợp địa bàn nơi trường đóng.
Đặc biệt, Phòng Giáo dục và Đào tại Thị xã đã chỉ đạo các nhà trường chủ động xây dựng, thay đổi môi trường giáo dục bằng cách nâng cao chất lượng giáo dục tích hợp việc xây dựng không gian trải nghiệm, đặc biệt là việc phát huy bảo tồn văn hóa dân gian, văn hóa địa phương trong các đơn vị trường học. Việc giáo dục, dạy học không còn cứng nhắc trong sách vở. Qua các hoạt động chào cờ đầu tuần, giờ sinh hoạt lớp, các buổi họp phụ huynh, hoạt động ngoài giờ lên lớp, các nhà trường đã tổ chức cho học sinh tham gia trải nghiệm, đặc biệt đã tổ chức được các diễn đàn “Thay đổi để tạo nên một ngôi trường Hạnh Phúc” ở bậc học Mầm non; Diễn đàn “Lắng nghe học sinh nói” của THCS. Phòng GD&ĐT cũng quan tâm triển khai các hoạt động mang quy mô cấp phòng ví dụ như: Không gian trải nghiệm văn hóa, ẩm thực Mường Lò trong thời gian diễn ra Lễ hội văn hóa hàng năm của thị xã để tạo điều kiện cho các đơn vị trường cùng giao lưu, tìm hiểu, trải nghiệm tinh hoa văn hóa địa phương.
Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã cũng đã chỉ đạo các nhà trường thành lập và duy trì các câu lạc bộ nhằm bảo tồn giá trị văn hóa của địa phương như: Câu lạc bộ chữ Thái cổ, câu lạc bộ khắp Thái, câu lạc bộ xoè Thái, câu lạc bộ mây tre đan… Nhân rộng thành nền nếp việc đưa xòe Thái vào thể dục giữa giờ trong các trường từ bậc học mầm non đến phổ thông. Tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho học sinh gắn với nhiệm vụ phát triển du lịch của thị xã. Cho học sinh tham gia giao lưu tại các homestay để quảng bá bản sắc dân tộc, mỗi giáo viên, mỗi học sinh có hiểu biết căn bản về văn hóa vùng Mường Lò - Nghĩa Lộ có thể giới thiệu với du khách gần xa khi đén với Mường Lò; thực hiện trang trí khuôn viên nhà trường, các lớp học theo hướng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Qua ba năm thực hiện, từ 03 đơn vị thực hiện thí điểm mô hình trong năm học 2020 - 2021, đến nay toàn thị xã đã có 30/33 = 90,9 % đơn vị trường trực thuộc phòng xây dựng thành công mô hình trường học hạnh phúc gắn với bảo tồn văn hóa dân tộc, được Sở Giáo dục và Đào tạo công nhận “Trường học hạnh phúc” năm học 2022 - 2023.
Trong thời gian tới, ngành Giáo dục và Đào tạo Thị xã Nghĩa Lộ sẽ tiếp tục triển khai, nhân rộng thực hiện mô hình “Trường học hạnh phúc” gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong các trường học tới 100% đơn vị trường học. Trong năm học 2023 - 2024, phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã triển khai 100% các đơn vị trường Mầm non đến Trung học Phổ thông đăng ký xây dựng và phấn đấu đạt Trường học hạnh phúc, phấn đấu đến năm 2025 có 100% các đơn vị trường trực thuộc đều đạt bộ chuẩn các tiêu chí “Trường học hạnh phúc”. Đây được xem là một trong những hoạt động trọng tâm của ngành Giáo dục thị xã, là nền tảng vững chắc cho sự thay đổi nhằm giúp cho đội ngũ nhà giáo ngày càng vững mạnh mọi mặt và sẵn sàng tích cực đồng hành với lộ trình đổi mới giáo dục của tỉnh nhà, góp phần xây dựng hình ảnh con người Yên Bái "thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập".
Với mỗi vùng, miền, việc xây dựng “Trường học hạnh phúc” cần gắn với việc phát huy, bảo tồn văn hóa dân tộc. Xây dựng “Trường học hạnh phúc” gắn với việc phát huy, bảo tồn văn hóa dân tộc để mỗi cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh hạnh phúc chính là góp phần nâng cao chỉ số hạnh phúc cho người dân trên địa bàn tỉnh.
1625 lượt xem
Lan Hương
Cổng thông tin điện tử tỉnh - Gìn giữ, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là nhiệm vụ quan trọng. Đặc biệt, thông qua môi trường giáo dục trên ghế nhà trường sẽ giúp học sinh có những hiểu biết về truyền thống, bản sắc văn hóa của các dân tộc cũng như hình thành sự tự tôn, tự hào về văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Những năm gần đây, cùng với việc nâng cao chất lượng dạy học, nhiều trường học trên địa bàn thị xã Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái) đã đưa nội dung giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc bằng những cách làm sáng tạo, thiết thực nhằm xây dựng trường học hạnh phúc và giúp các em hiểu hơn về giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.Có mặt tại Trường TH&THCS Hoàng Văn Thụ đóng trên địa bàn xã Nghĩa Lợi, Thị xã Nghĩa Lộ vào một ngày chào cờ đầu tuần của nhà trường, chúng tôi thấy một điều thật đặc biệt bởi toàn bộ học sinh trong trường mặc trang phục của dân tộc mình thay cho áo đồng phục. Đây là trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc Thái ở Nghĩa Lộ.
Bà Lường Thị Chắc - xã Nghĩa Lợi cảm thấy rất hạnh phúc khi chia sẻ với phóng viên: "Gia đình rất ủng hộ việc nhà trường cho con em chúng tôi mặc trang phục dân tộc vào đầu tuần vì như thế là bản sắc văn hóa của dân tộc mình được gìn giữ. Từ đó, con cháu mình có ý thức gìn giữ những phong tục khác nữa”.
Không chỉ thể hiện việc giữ gìn văn hóa truyền thống qua việc mặc trang phục dân tộc trong ngày học, hiện nhà trường có các câu lạc bộ tự nguyện như: Câu lạc bộ Xòe, Câu lạc bộ Khắp Thái, Câu lạc bộ Tìm hiểu các làn điệu dân ca... thu hút trên 90% học sinh trong trường tham gia.
Để tổ chức các câu lạc bộ văn hóa văn nghệ dân gian, giáo viên và các em học sinh nòng cốt được các nghệ nhân truyền dạy, sau đó hướng dẫn, dạy lại trong toàn trường. Giờ ra chơi giữa giờ, Trường tổ chức các trò chơi dân gian truyền thống như ném còn, tó mắc lẹ, đặc biệt vào giờ thể dục giữa giờ sáng thứ Hai hàng tuần, nhà trường tổ chức cho học sinh toàn trường múa xòe.
Đặc biệt trong năm học 2018 - 2019, nhà trường có Dự án "Nâng cao giá trị, hiệu quả di sản văn hóa phi vật thể - xòe cổ Mường Lò tại các trường học thuộc khu vực đồng bào Thái sinh sống” đoạt giải Nhì, Cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, được tham dự Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia.
Thông qua các hoạt động nhằm giáo dục học sinh về truyền thống tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, bản sắc văn hóa của dân tộc mình và đường lối, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, giáo dục thái độ trân trọng di sản văn hóa dân tộc, từng bước hình thành ở học sinh lòng tự hào dân tộc, thái độ tự tin khi giới thiệu những giá trị văn hóa của dân tộc mình với các dân tộc khác, làm nên tiếng nói đa dạng, phong phú trong nền văn hóa thống nhất của dân tộc Việt Nam.
Nhằm thực hiện tốt nội dung xây dựng trường học hạnh phúc gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong các trường học, thời gian qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã đã chỉ đạo các nhà trường quan tâm, tích cực xây dựng, tu bổ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, trang trí phòng chờ lên lớp (Phòng chờ hạnh phúc) tại các đơn vị trường học, tiêu chí là tạo không gian ấm cúng với các trang thiết bị phù hợp để cán bộ, giáo viên, nhân viên nghỉ, thư giãn trong thời gian nghỉ giữa giờ, giữa tiết; nơi chia sẻ, bày tỏ những tâm tư nguyện vọng, góp phần đổi mới tích cực phương pháp và hình thức giáo dục. Khuyến khích các đơn vị trang trí không gian văn hóa vùng miền phù hợp địa bàn nơi trường đóng.
Đặc biệt, Phòng Giáo dục và Đào tại Thị xã đã chỉ đạo các nhà trường chủ động xây dựng, thay đổi môi trường giáo dục bằng cách nâng cao chất lượng giáo dục tích hợp việc xây dựng không gian trải nghiệm, đặc biệt là việc phát huy bảo tồn văn hóa dân gian, văn hóa địa phương trong các đơn vị trường học. Việc giáo dục, dạy học không còn cứng nhắc trong sách vở. Qua các hoạt động chào cờ đầu tuần, giờ sinh hoạt lớp, các buổi họp phụ huynh, hoạt động ngoài giờ lên lớp, các nhà trường đã tổ chức cho học sinh tham gia trải nghiệm, đặc biệt đã tổ chức được các diễn đàn “Thay đổi để tạo nên một ngôi trường Hạnh Phúc” ở bậc học Mầm non; Diễn đàn “Lắng nghe học sinh nói” của THCS. Phòng GD&ĐT cũng quan tâm triển khai các hoạt động mang quy mô cấp phòng ví dụ như: Không gian trải nghiệm văn hóa, ẩm thực Mường Lò trong thời gian diễn ra Lễ hội văn hóa hàng năm của thị xã để tạo điều kiện cho các đơn vị trường cùng giao lưu, tìm hiểu, trải nghiệm tinh hoa văn hóa địa phương.
Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã cũng đã chỉ đạo các nhà trường thành lập và duy trì các câu lạc bộ nhằm bảo tồn giá trị văn hóa của địa phương như: Câu lạc bộ chữ Thái cổ, câu lạc bộ khắp Thái, câu lạc bộ xoè Thái, câu lạc bộ mây tre đan… Nhân rộng thành nền nếp việc đưa xòe Thái vào thể dục giữa giờ trong các trường từ bậc học mầm non đến phổ thông. Tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho học sinh gắn với nhiệm vụ phát triển du lịch của thị xã. Cho học sinh tham gia giao lưu tại các homestay để quảng bá bản sắc dân tộc, mỗi giáo viên, mỗi học sinh có hiểu biết căn bản về văn hóa vùng Mường Lò - Nghĩa Lộ có thể giới thiệu với du khách gần xa khi đén với Mường Lò; thực hiện trang trí khuôn viên nhà trường, các lớp học theo hướng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Qua ba năm thực hiện, từ 03 đơn vị thực hiện thí điểm mô hình trong năm học 2020 - 2021, đến nay toàn thị xã đã có 30/33 = 90,9 % đơn vị trường trực thuộc phòng xây dựng thành công mô hình trường học hạnh phúc gắn với bảo tồn văn hóa dân tộc, được Sở Giáo dục và Đào tạo công nhận “Trường học hạnh phúc” năm học 2022 - 2023.
Trong thời gian tới, ngành Giáo dục và Đào tạo Thị xã Nghĩa Lộ sẽ tiếp tục triển khai, nhân rộng thực hiện mô hình “Trường học hạnh phúc” gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong các trường học tới 100% đơn vị trường học. Trong năm học 2023 - 2024, phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã triển khai 100% các đơn vị trường Mầm non đến Trung học Phổ thông đăng ký xây dựng và phấn đấu đạt Trường học hạnh phúc, phấn đấu đến năm 2025 có 100% các đơn vị trường trực thuộc đều đạt bộ chuẩn các tiêu chí “Trường học hạnh phúc”. Đây được xem là một trong những hoạt động trọng tâm của ngành Giáo dục thị xã, là nền tảng vững chắc cho sự thay đổi nhằm giúp cho đội ngũ nhà giáo ngày càng vững mạnh mọi mặt và sẵn sàng tích cực đồng hành với lộ trình đổi mới giáo dục của tỉnh nhà, góp phần xây dựng hình ảnh con người Yên Bái "thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập".
Với mỗi vùng, miền, việc xây dựng “Trường học hạnh phúc” cần gắn với việc phát huy, bảo tồn văn hóa dân tộc. Xây dựng “Trường học hạnh phúc” gắn với việc phát huy, bảo tồn văn hóa dân tộc để mỗi cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh hạnh phúc chính là góp phần nâng cao chỉ số hạnh phúc cho người dân trên địa bàn tỉnh.