CTTĐT - Không chỉ lung linh bởi ruby, đất Ngọc Lục Yên còn ẩn chứa trong mình những báu vật vô giá về văn hóa. Một trong các báu vật đó chính là những bộ trang phục rực rỡ mà người phụ nữ Dao đỏ mặc trên mình. Với sự tinh tế trong cách ăn mặc, phụ nữ người Dao đỏ đã tạo ra những nét riêng trong cách bài trí trang phục, không thể lẫn với bất cứ dân tộc nào.

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Không chỉ lung linh bởi ruby, đất Ngọc Lục Yên còn ẩn chứa trong mình những báu vật vô giá về văn hóa. Một trong các báu vật đó chính là những bộ trang phục rực rỡ mà người phụ nữ Dao đỏ mặc trên mình. Với sự tinh tế trong cách ăn mặc, phụ nữ người Dao đỏ đã tạo ra những nét riêng trong cách bài trí trang phục, không thể lẫn với bất cứ dân tộc nào.Người Dao Đỏ ở Lục Yên sống rải rác khắp nơi, nhưng tập trung nhất là ở xã Tân Phượng, Phúc Lợi và Khai Trung. Ngày nay với sự phát triển kinh tế, xã hội, người Dao Đỏ ở Lục Yên ngày càng có điều kiện giao lưu kinh tế, văn hóa với các dân tộc khác, nhưng nét đặc sắc ở đây là họ vẫn luôn giữ cho mình bản sắc truyền thống của dân tộc, đặc biệt là nét đẹp trong trang phục của mình, không chỉ ngày lễ mà thường ngày, đi làm, lao động người Dao Đỏ ở Lục Yên vẫn mặc trang phục truyền thống chứ không dùng trang phục phổ thông như nhiều người dân tộc khác. Đến Lục Yên vào những ngày này, lúc mà công việc đồng áng đang nhàn rỗi lại để chuẩn bị đón năm mới, không khó để bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ Dao Đỏ đang miệt mài thêu thùa, cố gắng thật nhanh để hoàn thiện chiếc áo đi chơi hội, chơi xuân. Với người phụ nữ Dao Đỏ, chuyện ăn mặc rất được coi trọng, trang phục của họ thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ. Những thiếu nữ ở độ tuổi 13, 14 đã được bà, mẹ truyền dạy cho cách kéo sợi, dệt vải, may vá thêu thùa. Để đến khi về nhà chồng cũng là lúc các cô biết tự may cho mình những trang phục đẹp và duyên dáng. Người Dao Đỏ ở Lục Yên gọi trang phục truyền thống của mình là “lui hấu” gồm có: khăn đội đầu, khăn quàng cổ, áo, quần, yếm, thắt lưng. Trên nền quần áo màu đen, người Dao Đỏ sử dụng 4 màu chủ đạo là: đỏ, vàng, xanh và trắng để trang trí cho bộ trang phục của mình. Áo của phụ nữ Dao Đỏ có tới 3 loại: một loại để mặc thường ngày, một loại chỉ mặc trong những ngày vui, ngày lễ, hội hoặc tết và một loại chỉ được mặc trong ngày cưới - khi họ là cô dâu. Áo mặc vào dịp càng quan trọng thì hoa văn càng nhiều do đó mức độ khó khi làm cũng càng tăng. Chiếc áo về cơ bản là áo tứ thân, cổ áo kéo dài xuống quá ngực và được thêu rất nhiều loại hoa văn tùy theo sở thích của mỗi người, ở mép ngoài có thêm 2 đường viền đỏ tượng trưng cho quả đùm đũm hay còn gọi là quả Mâm xôi rừng - một loại cây bụi rất gần gũi với họ bao đời nay. Dưới cùng của phần cổ áo là 2 chùm tua rua càng thêm phần mềm mại cho chiếc áo. Phần cổ tay cũng được thêu cao khoảng 15cm. Đối với áo dành cho cô dâu, tất cả 4 thân áo đều được thêu gần kín. Hoa văn trên mỗi chiếc áo thể hiện hình cây lúa, hoa đồng tiền, con chim, cây cối, ngôi sao… và có thêm con ngựa, con rết đối với áo cưới. Đi cùng với áo là chiếc yếm - một phần không thể thiếu trong trang phục của người Dao, ngoài những họa tiết thêu xung quanh, ở giữa yếm được trang trí hoa văn bằng bạc gồm: 7 mảnh hình chữ nhật, 2 hàng đồng xu 2 bên và khoảng 25 họa tiết hình hoa. Yếm có cổ tròn mở sau gáy, có những đường thêu cả phía sau lưng, được mặc bên trong che kín cả ngực và bụng. Lớp dạy nghề làm trang phục của người Dao đỏ Khăn đội đầu và khăn quàng cũng được thêu rất tỉ mỉ. Cũng với những họa tiết như ở trên áo, nhưng khăn đội đầu được bố trí nhiều lớp, khi đội lên đầu sẽ bao thành khuôn vuông, các hoa văn họa tiết sẽ phô ra ngoài làm tăng thêm vẻ đẹp của chiếc khăn. Đối với thắt lưng thì đơn giản, chỉ là một dải màu đỏ, nhưng cũng chính sự đơn giản ấy cũng tạo nên điểm nhấn trên bộ trang phục của phụ nữ Dao Đỏ. Nói chung nét đặc sắc tạo nên trang phục của người Dao Đỏ không thể thiếu hoa văn trang trí trên khắp các bộ phận của trang phục, trong đó nổi bật nhất là màu đỏ, giúp cho họ không thể nhầm lẫn với các dân tộc khác. Thế hệ trẻ Dao Đỏ được dạy về thêu dệt trang phục truyền thống Nếu để ý kỹ, những họa tiết trên trang phục người Dao Đỏ rất gần gũi trong thiên nhiên như cỏ, cây, hoa lá hay các loài động vật… Người Dao Đỏ quan niệm, hoa văn trên y phục không chỉ biểu hiện cho tính cần cù và nhẫn nại, thể hiện sự khéo léo, trí tưởng tượng phong phú cùng với con mắt thẩm mỹ mà về nghệ thuật còn rất tinh tế trong việc sử dụng màu sắc, bố cục cân đối hài hòa, tươi sáng của người dân, tạo nên nét riêng đậm đà bản sắc dân tộc. Và để nét đẹp đó không bị mai một trong thế hệ trẻ, những người mẹ, người bà Dao Đỏ ở Lục Yên vẫn đang từng ngày truyền dạy cho các con, cháu của mình. Những ngày cuối năm này đến với Lục Yên, hoà mình và trải nghiệm cuộc sống cùng người Dao Đỏ, du khách sẽ cảm nhận ngay sự vui tươi, phấn khởi, sắc màu tươi thắm trên trang phục của các bà, các chị, các em. Với nghệ thuật tinh tế trong sử dụng màu sắc, người Dao Đỏ đã tô điểm thêm cho bộ trang phục của mình thêm phần rực rỡ, như đóa hoa ngời sắc giữa núi rừng./.