CTTĐT - Tại Kỳ họp thứ 12 Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XVII, Sở Tài nguyên và Môi trường giải trình một số ý kiến cử tri về lĩnh vực quản lý của ngành. Nội dung trả lời như sau:

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Tại Kỳ họp thứ 12 Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XVII, Sở Tài nguyên và Môi trường giải trình một số ý kiến cử tri về lĩnh vực quản lý của ngành. Nội dung trả lời như sau: 1. Cử tri huyện Trấn Yên phản ánh: Các điểm khai thác mỏ tại xã Lương Thịnh huyện Trấn Yên gây ô nhiễm môi trường, làm nguồn nước Ngòi Lâu bị ô nhiễm nghiêm trọng. Vấn đề này đã xảy ra trong thời gian dài nhưng chưa được xử lý. Sở Tài nguyên và môi trường trả lời như sau: Trên cơ sở kết quả làm việc với Ủy ban nhân dân xã Lương Thịnh, Ủy ban nhân dân xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên và quá trình kiểm tra, giám sát môi trường nước ngòi Lâu, Sở Tài nguyên và Môi trường đánh giá nguyên nhân, thời gian gây ra ô nhiễm nguồn nước ngòi Lâu và việc khắc phục của các đơn vị đang hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có thải chất thải ra ngòi Lâu (đặc biệt là các cơ sở tuyển quặng sắt) như sau: 1.1. Nguyên nhân làm nguồn nước ngòi Lâu bị ô nhiễm Qua công tác kiểm tra, giám sát của Sở Tài nguyên và Môi trường trong thời gian qua và phản ánh của Ủy ban nhân dân các xã Lương Thịnh, Ủy ban nhân dân xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên thì nguyên nhân gây ô nhiễm nước ngòi Lâu là do các nguyên nhân như: Hoạt động tuyển quặng sắt tại Nhà máy tuyển quặng tại xã Lương Thịnh của Công ty TNHH Tân Tiến, Nhà máy chế biến quặng sắt tại xã Hưng Thịnh của Công ty Cổ phần Cmistone Việt Nam; sự cố vỡ đập hồ xử lý bùn thải quặng đuôi tại Nhà máy tuyển rửa quặng sắt tại Núi 409, xã Lương Thịnh của Công ty Cổ phần Đầu tư khoáng sản Tây Bắc; khi mưa to thì có hiện tượng nước lũ cuốn đất đá từ các mỏ quặng sắt đang khai thác như mỏ Tiên tinh, núi Léc của Công ty Cổ phần Khoáng sản Hòa Yên, mỏ Cận Còng của Công ty Cổ phần Đầu tư khoáng sản Tây Bắc; ngoài ra còn có một phần đất đá phát sinh trong hoạt động san tạo đất làm nhà của các hộ dân, hoạt động làm đường giao thông trong lưu vực ngòi Lâu... 1.2. Thời gian gây ô nhiễm Qua công tác kiểm tra, giám sát của Sở Tài nguyên và Môi trường cũng như báo cáo của Ủy ban nhân dân xã Lương Thịnh, Ủy ban nhân dân xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên thì tình trạng đục nước ngòi Lâu đã diễn ra tại một số thời điểm từ cuối năm 2013 nhưng tình trạng này gia tăng từ khoảng tháng 9 đến đầu tháng 11 năm 2014. Trong khoảng thời gian này nước ngòi Lâu thường xuyên có mầu đỏ đục, gây bức xúc trong dư luận và nhân dân.   1.3. Công tác quản lý của các cơ quan nhà nước Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, ngay từ khi nước ngòi Lâu có hiện tượng bị đục do các hoạt động tuyển quặng sắt gây ra, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo và yêu cầu Chi cục Bảo vệ môi trường chủ động cử cán bộ có sự phối hợp của các đơn vị chuyên môn của huyện Trấn Yên và thành phố Yên Bái, Ủy ban nhân dân các xã trong phạm vi hoạt động của các cơ sở sản xuất, thường xuyên tiến hành kiểm tra, giám sát tại thực địa hoạt động sản xuất của các cơ sở, đặc biệt là đối với các Nhà máy tuyển quặng sắt trên địa bàn huyện Trấn Yên và thành phố Yên Bái để yêu cầu các đơn vị chấp hành quy định, nhằm ngăn chặn tình trạng xả thải không qua xử lý hoặc xử lý chưa bảo đảm quy chuẩn ra ngòi Lâu. Đồng thời với việc kiểm tra, giám sát, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã ban hành nhiều văn bản đôn đốc, yêu cầu các cơ sở chấp hành nghiêm pháp luật về bảo vệ môi trường, cụ thể: - Ngày 30 tháng 10 năm 2014 Sở Tài nguyên và Môi trường đã có Văn bản số 2421/STNMT-BVMT về việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường nước Ngòi Lâu gửi các cơ sở có phát sinh chất thải có nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước ngòi Lâu và Ủy ban nhân dân các xã có các cơ sở đóng trên địa bàn quản lý. Nội dung yêu cầu tất cả các cơ sở phải nghiêm chỉnh chấp hành quy định của pháp luật trong việc xử lý và xả chất thải để không ảnh hưởng đến môi trường và nguồn nước ngòi Lâu. Đồng thời cũng đề nghị Ủy ban nhân dân các xã, nơi các cơ sở hoạt động, thường xuyên giám sát việc chấp hành của các cơ sở và kịp thời thông báo với Sở Tài nguyên và Môi trường khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm để kiểm tra, xử lý. - Tiếp theo đó, ngày 05 tháng 11 năm 2014 Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường đã ra Quyết định số 2454/QĐ-STNMT thành lập Đoàn kiểm tra các công trình đập và việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường của các Nhà máy tuyển quặng tại tỉnh Yên Bái. Ngay sau khi có Quyết định thành lập, Đoàn kiểm tra đã tiếp tục thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất đối với các Nhà máy tuyển quặng sắt trên địa bàn huyện Trấn Yên và thành phố Yên Bái. - Để tiếp tục kiểm soát ô nhiễm môi trường nguồn nước ngòi Lâu, ngày 20 tháng 11 năm 2014, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Quyết định số 2626/QĐ-STNMT về việc thành lập Đoàn kiểm tra, giám sát môi trường nước ngòi Lâu tại huyện Trấn Yên và thành phố Yên Bái. Đoàn kiểm tra có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, giám sát (kể cả ngoài giờ hành chính) việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trên lưu vực Ngòi Lâu và xả chất thải gây ảnh hưởng đến nguồn nước Ngòi Lâu. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Chi cục Bảo vệ môi trường đã phối hợp với các phòng trực thuộc Sở có liên quan, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Trấn Yên, Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Yên Bái và Ủy ban nhân dân các xã tiếp tục cử cán bộ kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất của các cơ sở.    - Riêng đối với sự cố vỡ đập của Công ty Cổ phần Đầu tư khoáng sản Tây Bắc tại mỏ quặng sắt Núi 409. Ngay sau khi sự cố xảy ra, thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường đã quyết định thành lập Đoàn công tác liên ngành với sự tham gia của các Sở, ngành: Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Giao thông vận tải, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an tỉnh, Ủy ban nhân dân huyện Trấn Yên. Đoàn đã kiểm tra xác định nguyên nhân vỡ đập; tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo Công ty dừng mọi hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản và tập trung khắc phục sự cố, thực hiện các biện pháp khẩn trương nhằm ngăn chặn sự cố tiếp tục xảy ra đối với các đập còn lại của Công ty. Đến nay, sự cố đã cơ bản được khắc phục, không còn gây ảnh hưởng đến nguồn nước ngòi Lâu. 1.4. Kết quả bước đầu đã đạt được Những hoạt động nêu trên của Sở Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan, địa phương đã đạt được kết quả bước đầu rất tích cực. Từ đầu tháng 11 năm 2014 trở lại đây, việc chấp hành của các cơ sở tuyển quặng sắt đã có bước chuyển biến đáng ghi nhận, hiện nay tình trạng đục nước ngòi Lâu đã giảm mạnh, lòng ngòi Lâu đang dần thanh thải bùn đất tồn lưu và nước ngòi Lâu đã từng ngày trong trở lại.  2.Cử tri xã Âu Lâu, thành phố Yên Bái có ý kiến: Công ty Cổ phần Khoáng sản Hòa Yên, trong quá trình hoạt động đã làm ngập 5 ha đất hoa mầu của người dân và không canh tác được. Đề nghị tỉnh kiểm tra và giải quyết. Sở Tài nguyên và môi trường trả lời như sau: Ngày 02 tháng 12 năm 2014, Chi cục Bảo vệ môi trường thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Yên Bái và Ủy ban nhân dân xã Âu Lâu tiến hành kiểm tra xác minh nội dung trên. Qua kiểm tra thực địa, các tài liệu do Ủy ban nhân dân xã Âu Lâu và Công ty Cổ phần Khoáng sản Hòa Yên cung cấp cho thấy: 2.1. Ảnh hưởng từ hoạt động của Nhà máy tuyển quặng sắt Âu Lâu và kết quả khắc phục Phản ánh về việc Nhà máy tuyển quặng sắt Âu Lâu đã gây ảnh hưởng tới diện tích đất trồng hoa mầu của thôn Hai Luồng và thôn Đắng Con là có thật. Nguyên nhân gây ảnh hưởng chủ yếu là khi mưa to, nước mưa không tiêu thoát kịp và gây ra tình trạng úng ngập đến diện tích đất trồng mầu của nhân dân tiếp giáp với hồ xử lý đuôi quặng tuyển thải của Nhà máy tuyển quặng sắt Âu Lâu. Trong năm 2014 đã xảy ra 02 đợt ảnh hưởng và có nguy cơ ảnh hưởng. Cụ thể: - Đợt 1 vào ngày 11 tháng 3 năm 2014: Có 20 hộ bị ảnh hưởng và có nguy cơ bị ảnh hưởng, với tổng diện tích đất là 6.923,1 m2 (trong đó: 230 m2 ao cá; đất lúa (có lẫn một ít diện tích ngô trồng lẫn) đã bị ảnh hưởng là 2.930,5 m2 của 06 hộ dân và có nguy cơ bị ảnh hưởng là 3.992,6 m2 của 13 hộ dân). Đến tháng 7 năm 2014 Công ty đã hoàn thành việc chi trả cho nhân dân với sự chứng kiến của Ủy ban nhân dân xã Âu Lâu với mức hỗ trợ: Diện tích đất trồng lúa 02 vụ mùa là 400 kg thóc/360 m2,  200.000 đồng tiến giống và phân bón và 8.000 đồng/kg lúa.  - Đợt 2 vào ngày 28 tháng 8 năm 2014: Có 17 hộ bị ảnh hưởng và có nguy cơ bị ảnh hưởng, với tổng diện tích 8.291 m2 toàn bộ là đất trồng ngô (diện tích đã bị ảnh hưởng là 405 m2 của 01 hộ; diện tích chưa chịu ảnh hưởng 7.886 m2). Đến ngày 15 tháng 10 năm 2014, Công ty đã hoàn thành việc chi trả cho nhân dân với sự chứng kiến của Ủy ban nhân dân xã Âu Lâu với mức hỗ trợ 500 kg ngô/360 m2/03 vụ. Như vậy, tổng diện tích đất hoa mầu của nhân dân khu vực thôn Đắng Con và thôn Hai Luồng (trong 02 đợt nêu trên) đã chịu ảnh hưởng là 15.213 m2 (1,52 ha, không phải là 05 ha như phản ánh của cử tri xã Âu Lâu). Từ khi Công ty hoàn thành việc hỗ trợ, bồi thường cho các hộ dân bị ảnh hưởng đến nay nhân dân không có đơn kiến nghị, phản ánh về ảnh hưởng do hoạt động của nhà máy tới đất hoa mầu của nhân dân. Để tránh tái diễn tình trạng đất sản xuất của nhân dân bị ảnh hưởng bởi hoạt động của Nhà máy, trong thời gian vừa qua Sở Tài nguyên và Môi trường đã thường xuyên phối hợp với các cơ quan chuyên môn của thành phố, Ủy ban nhân dân xã Âu Lâu kiểm tra, giám sát; Sở Tài nguyên và Môi trường đã ban hành một số văn bản đôn đốc, nhắc nhở đối với Công ty Cổ phần Khoáng sản Hòa Yên, yêu cầu thường xuyên nạo vét bùn thải trong các hồ chứa để nâng cao khả năng lắng trong nước thải, đồng thời không là ảnh hưởng đến đất sản xuất của nhân dân; trường hợp bất khả kháng như có mưa lũ… làm ảnh hưởng thì phải kịp thời xem xét, bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng cho nhân dân, không được làm cho nhân dân bị thiệt hại và bức xúc. Bên cạnh đó yêu cầu Công ty đẩy nhanh tiến độ dự án xây dựng nhà máy tại thôn Đồng Bằng 3 xã Lương Thịnh để giảm công suất của Nhà máy tuyển quặng Âu Lâu, tiến tới di dời Nhà máy khỏi khu vực xã Âu Lâu. 3. Cử tri huyện Văn Chấn và thị xã Nghĩa Lộ phản ánh: Bãi rác thải tại xã Nghĩa Phúc (thị xã Nghĩa Lộ) sử dụng nhiều năm nay, số lượng rác thải chưa qua xử lý quá nhiều (bao gồm xác chết gia súc, gia cầm gây mùi hôi thối...) đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt, sức khỏe của nhân dân sông xung quanh khu vực. Đề nghị có biện pháp xử lý. Sở Tài nguyên và môi trường trả lời như sau: Ngày 03 tháng 12 năm 2014, Chi cục bảo vệ môi trường thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Nghĩa Lộ, Ủy ban nhân dân xã Nghĩa Sơn thuộc huyện Văn Chấn, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã Nghĩa Lộ và Công ty Môi trường đô thị thị xã Nghĩa Lộ, Ủy ban nhân dân xã Nghĩa Phúc tiến hành kiểm tra thực địa việc xử lý rác thải và tình trạng ô nhiễm môi trường tại Bãi rác. 3.1. Phản ánh của Ủy ban nhân dân xã Nghĩa Sơn huyện Văn Chấn - Có tình trạng đổ rác thải không đúng vị trí, đổ gần đường, làm rác thải lẫn phế thải như mảnh thủy tinh, bơm kim tiêm… vương ra đường đi của nhân dân, ảnh hưởng đến cảnh quan khu vực; - Phát sinh nhiều ruồi, muỗi trong khu vực nhân dân sinh sống (thôn Noong Khoang 1 và Noong Khoang 2 xã Nghĩa Sơn huyện Văn Chấn và thôn Pá Làng, xã Nghĩa Phúc, thị xã Nghĩa Lộ); - Những ngày thời tiết mưa nắng thì bãi rác bốc mùi hôi thối, ảnh hưởng đến người dân; - Xác gia súc, gia cầm lẫn trong rác thải không được chôn lấp, khi gia súc tha lôi về khu dân cư là nguồn gây dịch bệnh cho gia súc, gia cầm của nhân dân. 3.2. Kết quả kiểm tra thực tế - Việc vận hành (chôn lấp, đổ rác) tại bãi rác là chưa đúng quy trình, đổ rác không đúng vị trí (rác tràn ra đường gây ảnh hưởng tới đi lại và mỹ quan) mặc dù đã được hướng dẫn, nhắc nhở. Bên cạnh đó, có tình trạng đổ trộm rác xảy ra cũng gây ảnh hưởng tới việc quản lý, vận hành của Công ty Môi trường đô thị thị xã Nghĩa Lộ. - Hiện tại bãi rác không phải đã đầy, còn nhiều vị trí còn nhiều khả năng tiếp nhận rác thải trong nhiều năm nữa nếu được vận hành đúng; - Tại thời điểm kiểm tra trời không mưa, không thấy có nước rỉ rác chảy ra môi trường và đất canh tác của nhân dân. 3.3. Nguyên nhân của những tồn tại trong quản lý vận hành bãi rác Những tồn tại về việc đổ rác không đúng vị trí, đổ gần đường làm ảnh hưởng đến việc đi lại của nhân dân và gây mất mỹ quan đã được Sở Tài nguyên và Môi trường nhắc nhở ngay từ tháng 9 năm 2013. Đến nay, mặc dù bãi rác chưa đầy, vẫn còn nhiều khoảng trống phía trong có thể tiếp nhận rác nhưng việc đổ rác không đúng vị trí và gây ảnh hưởng việc đi lại của nhân dân, ảnh hưởng đến mỹ quan khu vực vẫn tái diễn ra. Theo báo cáo của Công ty thì nguyên nhân chính của tồn tại này là trong thời gian dài vừa qua Công ty gặp khó khăn về kinh phí cũng như phương tiện san ủi rác. Công ty chỉ có hai ô tô cũ, không đủ năng lực để vận chuyển với khối lượng khoảng 50 tấn/ngày đêm và đổ rác đúng vị trí trong bãi rác; Công ty không có máy xúc để đưa đẩy rác vốn không thể đổ đúng vị trí vào sâu phía trong bãi rác, dẫn tới tình trạng rác thải ứ đọng gần đường không được khắc phục triệt để (theo báo cáo của đại diện Công ty thì đơn vị này đã tìm thuê máy xúc nhưng rất khó khăn vì rất ít đơn vị,  cá nhân nhận thực hiện việc xúc ủi rác do ô nhiễm môi trường và kinh phí hạn chế). - Theo báo cáo của đại diện Công ty Môi trường đô thị thì Công ty thiếu kinh phí nên không có để mua và phun hóa chất diệt ruồi, muỗi (từ tháng 9/2013 đến nay chỉ phun được 02 lần); - Việc phân loại rác tại các hộ gia đình được thực hiện chưa tốt nên tình trạng gia súc, gia cầm chết được đưa vào bãi rác, gây ra nguy cơ lây lan dịch bệnh. Xem chi tiết các nội dung khác tại mục “Giải trình ý kiến cử tri” trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh.