CTTĐT - Trong Chuyên mục “Giải đáp chính sách” trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh Yên Bái, ông Cao Minh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Yên Bái sẽ trao đổi về một số nội dung xung quanh công tác quản lý tài nguyên môi trường và hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Trong Chuyên mục “Giải đáp chính sách” trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh Yên Bái, ông Cao Minh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Yên Bái sẽ trao đổi về một số nội dung xung quanh công tác quản lý tài nguyên môi trường và hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Yên Bái là tỉnh có nguồn khoáng sản phong phú, có điều kiện thuận lợi trong việc khai thác và chế biến. Trong những năm qua, tỉnh Yên Bái đã quan tâm chỉ đạo việc thực hiện chính sách, pháp luật trong quản lý hoạt động khoáng sản. Do đó, tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã từng bước đi vào nề nếp, công tác thẩm định, cấp giấy phép hoạt động khoáng sản được thực hiện chặt chẽ, theo đúng các quy định của pháp luật, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. * BTV: Với nhiệm vụ là cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản, Sở Tài nguyên & Môi trường đã có những tham mưu gì với UBND tỉnh trong việc ban hành các văn bản quản lý và tuyên truyền phổ biến pháp luật về khoáng sản? * Ông Cao Minh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Yên Bái. Trong những năm qua, với nhiệm vụ là cơ quan tham mưu giúp Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái thực hiện công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn. Trên cơ sở quy định của Luật Khoáng sản và văn bản chỉ đạo của trung ương, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng đầy đủ văn bản quy phạm pháp luật quản lý về khoáng sản phù hợp với thực tế tại địa phương; xây dựng những văn bản chỉ đạo, điều hành của Uỷ ban nhân dân tỉnh về công tác quản lý, bảo vệ, khai thác khoáng sản trên địa bàn, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản, ví dụ như: Quy định về quản lý hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Yên Bái ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND ngày 28 tháng 6 năm 2012 của Ủy ban nhân dân tỉnh; Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 25 tháng 4 năm 2011 của Bộ Chính trị (về định hướng chiến lược khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030); Kế hoạch số 31/KH-UBND ngày 23 tháng 3 năm 2012 tổ chức triển khai Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 09 tháng 01 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ (về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản); triển khai, thực hiện Nghị quyết 535/NQ-UBTVQH13 ngày 12 tháng 10 năm 2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (về kết quả giám sát và đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Yên Bái). Song song với việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái xây dựng các kế hoạch tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản và tổ chức thực hiện để mọi tổ chức, cá nhân nhận thức được các quy định của pháp luật về khoáng sản, từ đó ý thức được trách nhiệm của mình trong quản lý, bảo vệ khoáng sản; xây dựng các kế hoạch thanh tra, kiểm tra hoạt động khoáng sản trên địa bàn.   * BTV: Xin ông cho biết về tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua? Ông đánh giá như thế nào về những hoạt động này? Trong quá trình triển khai còn gặp những khó khăn gì thưa ông? * Ông Cao Minh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Yên Bái Công tác quản lý, khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Yên Bái đang thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về khoáng sản, đúng theo chỉ đạo của Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái. Qua việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đôn đốc, giám sát trong hoạt động khoáng sản kết hợp với tuyên truyền, phố biến pháp luật về khoáng sản, các tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản đã có ý thức hơn trong việc chấp hành chính sách, pháp luật của nhà nước về khoáng sản. Hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh trong thời gian quan đã mang lại những hiệu quả nhất định, như tạo việc làm cho người lao động, đóng góp cho ngân sách nhà nước qua các khoản thuế, xây dựng các công trình phúc lợi cho địa phương nơi có khoáng sản được khai thác, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp. Tuy nhiên, cũng như các hoạt động sản xuất công nghiệp khác, các dự án hoạt động khoáng sản khi đi vào hoạt động sẽ không tránh khỏi những tác động tiêu cực đến môi trường và cơ sở hạ tầng trong khu vực. Hoạt động khai thác khoáng sản được quy định rất cụ thể và chặt chẽ trong các văn bản quy phạm pháp luật về khoáng sản, và được nêu rõ trong Giấy phép khai thác khoáng sản, tuy nhiên trong quá trình hoạt động các doanh nghiệp còn chậm triển khai dự án, trong quá trình hoạt động chưa chú trọng đến việc thực hiện theo đúng qui định. Nguyên nhân là do nhận thức của chủ đầu tư trong việc chấp hành pháp luật về khoáng sản và môi trường trong hoạt động khoáng sản chưa cao, thiếu năng lực về tài chính và kinh nghiệm khi triển khai hoạt động, thiếu cán bộ có trình độ chuyên môn sâu về địa chất, khai thác mỏ.   * BTV: Để hoạt động khoáng sản đảm bảo đúng quy định của pháp luật, Sở Tài nguyên & Môi trường có giải pháp gì? Đối với các đơn vị vi phạm pháp luật về khoáng sản sẽ bị xử lý như thế nào? * Ông Cao Minh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Yên Bái Để tiếp tục triển khai các quy định của pháp luật về khoáng sản có hiệu quả, trong thời gian tới, theo chức năng, nhiệm vụ của mình, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục triển khai, thực hiện tốt các quy định của pháp luật trong quản lý, hoạt động khoáng sản, các giải pháp, công việc cụ thể như sau: - Tiếp nhận, thẩm định hồ sơ về khoáng sản theo đúng quy định của pháp luật và chỉ đạo của cơ quan cấp trên; việc cấp phép khai thác khoáng sản phải phải gắn với địa chỉ tiêu thụ hoặc các cơ sở chế biến khoáng sản; - Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã trong công tác quản lý khoáng sản, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; - Tăng cường thanh tra, kiểm tra, rà soát hoạt động khoáng sản, xử lý nghiêm, đình chỉ hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền thu hồi giấy phép đối với các trường hợp vi phạm pháp luật về khoáng sản và bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản; - Tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo đúng quy định; triển khai đấu giá quyền khai thác khoáng sản sau khi có đủ các điều kiện cần thiết. - Thường xuyên trao đổi, phối hợp với cơ quan quản lý về chuyên môn cấp trung ương để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong công tác quản lý, hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Đối với các đơn vị vi phạm pháp luật về khoáng sản sẽ xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản được Chính phủ ban hành tại Nghị định số 142/2013/NĐ-CP ngày 24 tháng 10 năm 2013.   * BTV: Thưa ông! Việc phát triển các khu công nghiệp là chủ trương đúng đắn của Nhà nước, trong thời gian qua, tỉnh Yên Bái đã có giải pháp gì để đảm bảo môi trường tại các khu vực này? * Ông Cao Minh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Yên Bái Hiện nay trên địa bàn tỉnh Yên Bái có 05 Khu công nghiệp và 13 Cụm công nghiệp đã phê duyệt quy hoạch chi tiết. Trên cơ sở các khu, cụm công nghiệp (KCCN) đã được phê duyệt quy hoạch, hiện nay, có 10 KCCN có dự án, cơ sở đi vào hoạt động bao gồm: 02 KCN là KCN Bắc Văn Yên, KCN phía Nam; 08 CNN là: Đầm Hồng, Âu Lâu, Sơn Thịnh, Báo Đáp, Phía Tây cầu Mậu A, Thịnh Hưng, Yên Thế và Tân Lĩnh với các loại hình sản xuất như chế biến khoáng sản, sản xuất xi măng, sản xuất sơn đường, chế biến nông sản, lâm sản, sản xuất giấy... Trong những năm qua, để đảm bảo môi trường tại các KCCN, tỉnh Yên Bái đã thực hiện một số giải pháp sau: Thứ nhất, ngay trong quá trình lập quy hoạch xây dựng các KCCN, cũng như lập dự án đầu tư đã tính toán và xác định các hạng mục, công trình đảm bảo theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường như: tỷ lệ diện tích đất được phủ cây xanh; bố trí không gian các khu chức năng hợp lý rõ ràng, phù hợp với tính chất hoạt động; hệ thống xử lý nước thải tập trung; khu tập kết và xử lý chất thải rắn tập trung. Thứ hai, làm tốt công tác phòng ngừa gây ô nhiễm môi trường thông qua công tác đánh giá tác động môi trường, các KCCN đều có báo cáo đánh giá tác động môi trường được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt (Khu công nghiệp phía Nam do Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt, các KCCN còn lại do Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt), các dự án/cơ sở đầu tư, hoạt động trong các KCCN đều có báo cáo ĐTM hoặc bản cam kết bảo vệ môi trường hoặc đề án bảo vệ môi trường được phê duyệt/xác nhận. Ngoài ra, các dự án/cơ sở đầu tư, hoạt động trong các KCCN đều phải có các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường như: xử lý nước thải, khói bụi thải, chất thải rắn, tiếng ồn,… Thứ ba, cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường tại các KCCN và cơ sở sản xuất trong KCCN. Thứ tư, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ môi trường cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh hoạt động trong KCCN để nâng cao nhận thức, trách nhiệm, nghĩa vụ trong công tác bảo vệ môi trường. Thứ năm, xây dựng và tăng cường nhân lực cán bộ môi trường, đặc biệt là cán bộ trong Ban quản lý các KCCN. Đến nay, Ban quản lý các KCN tỉnh đã có 02 cán bộ chuyên môn về môi trường, một số huyện đã thành lập Ban quản lý CCN thuộc phòng Kinh tế - Hạ tầng.   * BTV: Xin ông cho biết một số kết quả về thu, nộp phí bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Yên Bái? Trong quá trình triển khai có gặp khó khăn vướng mắc gì? Theo ông mức phí bảo vệ môi trường mà các đơn vị khai thác khoáng sản trên địa bàn phải nộp có bù đắp được những ảnh hưởng về môi trường và sự xuống cấp của hạ tầng giao thông do hoạt động khai thác khoáng sản gây ra không? Thưa ông. * Ông Cao Minh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Yên Bái - Một số kết quả thu, nộp phí bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Yên Bái: Thực hiện Nghị định số 74/2011/NĐ-CP ngày 25 tháng 8 năm 2011 của Chính phủ về phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản, Thông tư số 158/2011/TT-BTC ngày 16 tháng 11 năm 2011 của Bộ Tài chính về hướng dẫn thực hiện Nghị định số 74/2011/NĐ-CP ngày 25 tháng 8 năm 2011 của Chính phủ về phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản, Quyết định số 02/2012/QĐ-UBND ngày 20 tháng 02 năm 2012 của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái về việc điều chỉnh, bổ sung một số khoản thu phí và lệ phí trên địa bàn tỉnh Yên Bái trong đó có phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản và Quyết định số 336/QĐ-UBND ngày 20 tháng 3 năm 2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành tỷ lệ quy đổi từ số lượng khoáng sản thành phẩm ra số lượng khoáng sản nguyên khai làm căn cứ tính phí bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Trong những năm qua, tỉnh Yên Bái đã và đang triển khai thực hiện việc thu nộp phí bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh, kết quả (Theo báo cáo của cơ quan thuế -cơ quan thu phí), số tiền phí bảo vệ môi trường đã nộp ngân sách năm 2011 là 17.976 triệu đồng, năm 2012 là 23.992 triệu đồng, năm 2013 là 38.740 triệu đồng và 6 tháng đầu năm 2014 đã nộp 17.089 triệu đồng. Số phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản thu được tăng đều qua các năm đóng góp đáng kể vào Ngân sách nhà nước của tỉnh để phục vụ chi hỗ trợ cho công tác bảo vệ môi trường tại địa phương đạt kết quả. - Những khó khăn, vướng mắc: Phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản là một khoản thu thuộc Ngân sách Nhà nước, số phí thu được nộp 100% vào Ngân sách Nhà nước và được phân chia cho từng cấp ngân sách theo quy định tại Nghị quyết số 27/2012/NQ-HĐND ngày 12 tháng 12 năm 2012 của Hội đồng nhân dân tỉnh Yên Bái Khóa XVII - Kỳ họp thứ. Cụ thể như sau: - Ngân sách cấp tỉnh được hưởng 20% số thu phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản để bổ sung Quỹ Bảo vệ môi trường của tỉnh; - Ngân sách cấp huyện được hưởng 50% số thu phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản;   - Ngân sách cấp xã nơi có hoạt động khai thác khoáng sản được hưởng 30% số thu phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản; mức trích tối đa không quá 1 tỷ đồng/xã/năm, đối với những xã có số thu trích vượt trên 1 tỷ đồng thì phần trích vượt được điều tiết về ngân sách huyện. Trong quá trình triển khai thu phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh còn có một số bất cập, tồn tại như: - Hiện nay, phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản được tính theo sản lượng khoáng sản khai thác do đơn vị khai thác tự kê khai, đây là kẽ hở lớn bởi trên thực tế các đơn vị khai thác khoáng sản thường kê khai mức sản lượng thấp hơn so với thực tế nhằm trốn một phần phí phải nộp Ngân sách nhà nước, đặc biệt là một số doanh nghiệp được cấp phép khai thác các loại khoáng sản quý hiếm và có giá trị kinh tế cao như: chì kẽm, vàng, đồng, đá quý… - Chưa có sự thống nhất về việc phân loại khoáng sản. Ví dụ: theo Nghị định số 74/2011/NĐ-CP của Chính phủ thì felspat được xếp vào nhóm quặng đá quý. Tuy nhiên, tại Nghị định số 15/2012/NĐ-CP ngày 09 tháng 3 năm 2012 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản thì felspat được xếp vào nhóm khoáng chất công nghiệp... Khi tiến hành thu phí, cơ quan Thuế áp dụng cách phân loại theo Nghị định 74/2011/NĐ-CP nên mức phí các đơn vị phải nộp cao hơn nếu áp dụng cách phân loại theo Nghị định 15/2012/NĐ-CP dẫn đến một số đơn vị có thắc mắc, kiến nghị.    - Một số loại khoáng sản kim loại như quặng sắt, đá hoa trắng do đặc điểm hàm lượng, chất lượng, độ liền khối (đối với đá hoa trắng) ở các điểm mỏ khác nhau nên khi thực hiện áp dụng mức thu phí đối với quặng nguyên khai gặp rất nhiều khó khăn vướng mắc, nếu áp mức phí chung theo quy định đối với tất cả các doanh nghiệp thì một số doanh nghiệp không có khả năng nộp và sẽ phải dừng khai thác do hàm lượng, chất lượng quặng quá thấp (ví dụ: trường hợp hàm lượng quặng thu được ở một số mỏ dưới 20% hay các mỏ đá hoa trắng có độ liền khối, độ trắng thấp,...). - Phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản được tính trên sản lượng tài nguyên khai thác thực tế thu được nên đã không khuyến khích các doanh nghiệp tận thu hết tài nguyên được cấp phép khai thác. Số lượng tài nguyên loại bỏ tại nơi khai thác như nhóm đá hoa trắng còn rất lớn, vừa thất thu phí, vừa lãng phí tài nguyên trừ một số đơn vị khai thác đã tận thu các loại đá nứt nẻ, không liền khối để nghiền bột canxi carbonat. - Theo đánh giá của cơ quan Thuế thì mức thu phí môi trường của một số loại tài nguyên có giá trị kinh tế cao như: Đá hoa trắng, đá Block, khoáng sản kim loại còn quá thấp so với lợi nhuận thu được của các doanh nghiệp khai thác. - Theo đánh giá của Sở Tài chính thì tỷ lệ phân bổ nguồn thu phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Yên Bái cho các cấp ngân sách như hiện nay đã đảm bảo hợp lý và khá phù hợp với địa phương. Tuy nhiên, số phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản thu được chỉ tập trung ở một số huyện, trong đó chỉ tập trung ở một số xã có mỏ khai thác khoáng sản, nếu không điều hòa số thu giữa các xã, huyện với nhau thì sẽ dẫn tới tình trạng có xã, huyện thì dư nguồn, chi không hết, trong khi có xã, huyện có nhiệm vụ chi nhưng lại không có nguồn để thực hiện. - Về việc mức phí bảo vệ môi trường mà các đơn vị khai thác khoáng sản trên địa bàn phải nộp có bù đắp được những ảnh hưởng về môi trường và sự xuống cấp của hạ tầng giao thông do hoạt động khai thác khoáng sản gây ra không? Hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh không tránh khỏi những ảnh hưởng, tác động đến môi trường, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của nhân dân và hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, ngoài tác động của hoạt động vận chuyển khoáng sản thì hạ tầng giao thông còn chịu tác động của hoạt động vận tải khác. Do vậy, chưa có cơ sở để đánh giá chính xác mức độ ảnh hưởng của hoạt động vận chuyển khoáng sản đến hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Những ảnh hưởng về môi trường do hoạt động khai thác khoáng sản của các đơn vị gây ra chủ yếu do trong quá trình hoạt động khai thác đã chưa tuân thủ đúng các nội dung bảo vệ môi trường cam kết trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường, Bản cam kết bảo vệ môi trường hay Bản đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường đã được phê duyệt/xác nhận. Ngoài ra, việc vận chuyển khoáng sản từ mỏ về nơi tập kết hoặc chế biến không tuân thủ quy định về tải trọng cho phép là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự xuống cấp của hạ tầng giao thông. Theo quy định tại Nghị định số 74/2011/NĐ-CP ngày 25 tháng 8 năm 2011 của Chính phủ về phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản thì số phí bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản đã thu được chi để hỗ trợ cho công tác bảo vệ và đầu tư cho môi trường tại địa phương nơi có hoạt động khai thác khoáng sản, chính vì vậy mà việc thu phí bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản sẽ chỉ bù đắp được một phần trong việc thực hiện công tác bảo vệ và đầu tư cho môi trường tại địa phương nơi có hoạt động khai thác khoáng sản.   Do đó, để giảm thiểu ảnh hưởng về môi trường và hạ tầng giao thông, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng với các ngành chức năng liên quan và chính quyền địa phương sẽ tiếp tục thường xuyên kiểm tra, giám sát, nhắc nhở và yêu cầu các đơn vị khai thác khoáng sản phải thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, trường hợp vi phạm gây ảnh hưởng, hậu quả đến môi trường thì phải bị xử lý và thực hiện trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp của cơ quan chức năng về quản lý giao thông vận tải trong việc xử lý chủ phương tiện vi phạm về tải trọng trong quá trình hoạt động vận chuyển khoáng sản và hàng hóa khác trên địa bàn tỉnh. Theo dõi video Sở Tài nguyên và Môi trường giải đáp về công tác quản lý hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh tại đây. Chuyên mục “Giải đáp chính sách” được thực hiện định kỳ hàng tháng trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh. Các câu hỏi, ý kiến của quý vị cần hỏi các cơ quan chức năng mời gửi đến địa chỉ thư điện tử banbientapcong@yenbai.gov.vn.