Trong thời gian qua, việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về nhận thức, lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện.
.
Hiện tất cả các bộ, ngành, đoàn thể và 63/63 Sở Tư pháp đã Cổng/Trang Thông tin điện tử có tin, bài, hỏi đáp pháp luật, trong đó có 02 bộ, ngành đã vận hành Cổng Thông tin điện tử PBGDPL và 05 bộ, ngành đã vận hành Trang Thông tin điện tử PBGDPL; 06 địa phương đã vận hành Cổng Thông tin PBGDPL; 40 địa phương đã vận hành Trang thông tin PBGDPL, 17 địa phương còn lại đang vận hành chuyên mục PBGDPL thuộc Cổng/Trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân tỉnh, các sở, ban, ngành, đoàn thể.
Nguồn nhân lực thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL được tăng cường về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý Nhà nước với cơ quan thông tấn báo chí và các trang mạng xã hội đang ngày một bài bản, chặt chẽ và hiệu quả.
Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL bước đầu giúp người dân dễ dàng, thuận tiện hơn trong tiếp cận thông tin về pháp luật, qua đó nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL. Các bộ, ngành, địa phương đã bố trí nguồn lực cho công tác PBGDPL nói chung, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL nói riêng, đáp ứng yêu cầu tìm hiểu, học tập pháp luật của cán bộ, Nhân dân. Các bộ, ngành, địa phương đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, định hướng chuyển đổi số trong PBGDPL với nhiều hình thức đa dạng: Xây dựng các chương trình, sản phẩm, tài liệu, ấn phẩm PBGDPL để đăng tải trên Cổng hoặc Trang Thông tin điện tử PBGDPL; PBGDPL trên mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến, mạng viễn thông, sóng phát thanh, truyền hình, mạng lưới thông tin cơ sở; tổ chức tập huấn kiến thức pháp luật, kỹ năng PBGDPL trực tuyến; tổ chức thi trực tuyến về kiến thức pháp luật đã tạo những sân chơi tìm hiểu pháp luật thực sự bổ ích, hiệu quả.
Việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL cũng thể hiện quyết tâm của Bộ, ngành Tư pháp nói riêng, các bộ, ngành, địa phương nói chung trong việc đổi mới, đa dạng hóa hình thức tiếp cận pháp luật cho người dân, góp phần thực hiện hiệu quả Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân và Quyết định số 1521/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 80-KL/TW.
Nhiều dự án, đề án với tiềm năng, tham vọng lớn, huy động nguồn lực xã hội cũng đã được triển khai. Bên cạnh đó, phải kể tới một số nhiệm vụ đang trong giai đoạn phát triển như việc xây dựng và thí điểm vận hành Cổng thông tin điện tử quốc gia về PBGDPL; nghiên cứu khảo sát xây dựng Phần mềm khảo sát, đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL, thuộc phạm vi Đề án "Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật" ban hành kèm theo Quyết định 979/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 12/08/2022… Đặc biệt là việc thực hiện Dự án đầu tư công trung hạn về xây dựng hệ thống thông tin về PBGDPL giai đoạn 2023 – 2025.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Như: một số địa phương, cơ quan, đơn vị vận hành cổng/trang thông tin PBGDPL còn mang tính hình thức, chưa thực chất, hiệu quả; việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL chưa tương xứng với yêu cầu thực tế. Bên cạnh đó, dữ liệu hỏi đáp pháp luật trên môi trường mạng phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng, tìm hiểu pháp luật của người dân còn chưa phong phú, đôi khi trùng lặp, chưa kịp thời, chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu pháp luật của người dân, doanh nghiệp…
Với triết lý của sự thành công trong chuyển đổi số cần phải đi từ nhận thức, thái độ đến yếu tố kỹ thuật và kỹ năng, để tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL, thời gian tới, cần hoàn thiện công tác PBGDPL, đặc biệt là kinh phí, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và chính sách xã hội hóa trong công tác này. Trên cơ sở kế thừa kết quả của Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL giai đoạn 2019 – 2021”, cần tiếp tục hướng dẫn bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về chuyển đổi số trong PBGDPL.
Phát huy, nhân rộng các hình thức PBGDPL trên môi trường mạng, trên mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến, mạng viễn thông, sóng phát thanh, truyền hình, mạng lưới thông tin cơ sở... đang được triển khai có hiệu quả; đôn đốc, đẩy nhanh thực hiện số hóa các tài liệu PBGDPL cũng như biên soạn, đăng tải các ấn phẩm đa phương tiện về PBGDPL. Cùng với đó, tiếp tục tập trung đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong PBGDPL để phục vụ có hiệu quả công tác này.
Cổng Thông tin điện tử Bộ Tư pháp
Trong thời gian qua, việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về nhận thức, lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện.Hiện tất cả các bộ, ngành, đoàn thể và 63/63 Sở Tư pháp đã Cổng/Trang Thông tin điện tử có tin, bài, hỏi đáp pháp luật, trong đó có 02 bộ, ngành đã vận hành Cổng Thông tin điện tử PBGDPL và 05 bộ, ngành đã vận hành Trang Thông tin điện tử PBGDPL; 06 địa phương đã vận hành Cổng Thông tin PBGDPL; 40 địa phương đã vận hành Trang thông tin PBGDPL, 17 địa phương còn lại đang vận hành chuyên mục PBGDPL thuộc Cổng/Trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân tỉnh, các sở, ban, ngành, đoàn thể.
Nguồn nhân lực thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL được tăng cường về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý Nhà nước với cơ quan thông tấn báo chí và các trang mạng xã hội đang ngày một bài bản, chặt chẽ và hiệu quả.
Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL bước đầu giúp người dân dễ dàng, thuận tiện hơn trong tiếp cận thông tin về pháp luật, qua đó nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL. Các bộ, ngành, địa phương đã bố trí nguồn lực cho công tác PBGDPL nói chung, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL nói riêng, đáp ứng yêu cầu tìm hiểu, học tập pháp luật của cán bộ, Nhân dân. Các bộ, ngành, địa phương đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, định hướng chuyển đổi số trong PBGDPL với nhiều hình thức đa dạng: Xây dựng các chương trình, sản phẩm, tài liệu, ấn phẩm PBGDPL để đăng tải trên Cổng hoặc Trang Thông tin điện tử PBGDPL; PBGDPL trên mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến, mạng viễn thông, sóng phát thanh, truyền hình, mạng lưới thông tin cơ sở; tổ chức tập huấn kiến thức pháp luật, kỹ năng PBGDPL trực tuyến; tổ chức thi trực tuyến về kiến thức pháp luật đã tạo những sân chơi tìm hiểu pháp luật thực sự bổ ích, hiệu quả.
Việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL cũng thể hiện quyết tâm của Bộ, ngành Tư pháp nói riêng, các bộ, ngành, địa phương nói chung trong việc đổi mới, đa dạng hóa hình thức tiếp cận pháp luật cho người dân, góp phần thực hiện hiệu quả Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân và Quyết định số 1521/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 80-KL/TW.
Nhiều dự án, đề án với tiềm năng, tham vọng lớn, huy động nguồn lực xã hội cũng đã được triển khai. Bên cạnh đó, phải kể tới một số nhiệm vụ đang trong giai đoạn phát triển như việc xây dựng và thí điểm vận hành Cổng thông tin điện tử quốc gia về PBGDPL; nghiên cứu khảo sát xây dựng Phần mềm khảo sát, đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL, thuộc phạm vi Đề án "Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật" ban hành kèm theo Quyết định 979/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 12/08/2022… Đặc biệt là việc thực hiện Dự án đầu tư công trung hạn về xây dựng hệ thống thông tin về PBGDPL giai đoạn 2023 – 2025.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Như: một số địa phương, cơ quan, đơn vị vận hành cổng/trang thông tin PBGDPL còn mang tính hình thức, chưa thực chất, hiệu quả; việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL chưa tương xứng với yêu cầu thực tế. Bên cạnh đó, dữ liệu hỏi đáp pháp luật trên môi trường mạng phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng, tìm hiểu pháp luật của người dân còn chưa phong phú, đôi khi trùng lặp, chưa kịp thời, chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu pháp luật của người dân, doanh nghiệp…
Với triết lý của sự thành công trong chuyển đổi số cần phải đi từ nhận thức, thái độ đến yếu tố kỹ thuật và kỹ năng, để tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL, thời gian tới, cần hoàn thiện công tác PBGDPL, đặc biệt là kinh phí, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và chính sách xã hội hóa trong công tác này. Trên cơ sở kế thừa kết quả của Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL giai đoạn 2019 – 2021”, cần tiếp tục hướng dẫn bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về chuyển đổi số trong PBGDPL.
Phát huy, nhân rộng các hình thức PBGDPL trên môi trường mạng, trên mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến, mạng viễn thông, sóng phát thanh, truyền hình, mạng lưới thông tin cơ sở... đang được triển khai có hiệu quả; đôn đốc, đẩy nhanh thực hiện số hóa các tài liệu PBGDPL cũng như biên soạn, đăng tải các ấn phẩm đa phương tiện về PBGDPL. Cùng với đó, tiếp tục tập trung đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong PBGDPL để phục vụ có hiệu quả công tác này.