CTTĐT - Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 kéo dài, nhiều lao động nghỉ việc, mất việc nên đã lựa chọn nhận BHXH một lần. Việc hưởng BHXH một lần đồng nghĩa với việc trong tương lai những người lao động (NLĐ) này khi đến tuổi nghỉ hưu sẽ không có thu nhập hằng tháng từ lương hưu để bảo đảm cuộc sống hằng ngày và không được cấp thẻ BHYT miễn phí để chăm sóc sức khỏe khi về già.
Người lao động sẽ có nhiều thiệt thòi nếu nhận BHXH một lần.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, số NLĐ nghỉ hưởng BHXH một lần đang có xu hướng gia tăng qua các năm (giai đoạn 2016-2020 có tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 9%). Đáng lo ngại, trong 3 tháng đầu năm 2021, số lượng NLĐ nhận BHXH một lần tiếp tục tăng nhanh, cụ thể: Cả nước có 226.503 người hưởng BHXH một lần, tăng hơn 20,5% so với cùng kỳ năm 2020.
Nguyên nhân của tình trạng trên chủ yếu là do tác động của dịch bệnh Covid-19, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn dẫn đến nhiều lao động phải nghỉ việc. Đến nay, NLĐ đã nghỉ việc đủ 12 tháng nên làm thủ tục đề nghị hưởng BHXH một lần với mong muốn có một khoản tiền để trang trải cuộc sống hiện tại.
Số liệu thống kê của BHXH Việt Nam cũng cho thấy, giai đoạn 2016-2019, người hưởng BHXH một lần chủ yếu thuộc nhóm lao động trẻ tuổi và tập trung ở khu vực ngoài Nhà nước: độ tuổi có số người nghỉ hưởng BHXH một lần nhiều nhất là từ 26 đến 29 tuổi và bình quân tuổi nghỉ hưởng BHXH một lần (bao gồm cả trường hợp đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu) tăng dần từ 32,5 tuổi năm 2016 lên 33,3 tuổi năm 2019. Tỷ lệ hưởng BHXH một lần của nữ giới cao hơn nam giới, tương ứng giai đoạn này là 55,63% đối với nữ giới và 44,37% đối với nam giới. Phân tích theo thời gian nghỉ chờ hưởng lương hưu cho thấy, trong giai đoạn 2016-2019, người nghỉ hưởng BHXH một lần chủ yếu là những NLĐ sau một năm nghỉ việc không đóng BHXH (trung bình chiếm khoảng 97%).
Đối với tỉnh Yên Bái, tính riêng 4 tháng đầu năm 2021, toàn tỉnh đã có 1.262 NLĐ nộp hồ sơ đề nghị hưởng BHXH một lần, tăng 13,2% so với cùng kỳ năm 2020. Người hưởng BHXH một lần chủ yếu là lao động trẻ tuổi và tập trung ở khu vực ngoài Nhà nước.
Theo ông Phạm Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Yên Bái: Khi nhận BHXH một lần, NLĐ sẽ bị mất khoảng thời gian đã đóng BHXH tính đến thời điểm nhận BHXH một lần. Đồng nghĩa họ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, mất nguồn tài chính hỗ trợ và ổn định cuộc sống lâu dài khi bị suy giảm khả năng lao động, hết tuổi lao động. Người hưởng BHXH một lần khi chết gia đình không được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân không được hưởng trợ cấp tuất theo quy định so với lựa chọn hình thức hưởng lương hưu. Bên cạnh đó, NLĐ không được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người.
Do đó, NLĐ cần cân nhắc không nên nhận BHXH một lần mà có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện với sự hỗ trợ đóng của Nhà nước. Trong thời gian bảo lưu, nếu chẳng may bị chết thì gia đình còn được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất theo quy định.
Trong những năm qua, số lượng người hưởng BHXH một lần có xu hướng gia tăng đang đặt ra thách thức đối với mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội, bởi NLĐ nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ giảm, hoặc mất cơ hội được hưởng lương hưu khi về già, ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân NLĐ, gia đình và xã hội. Đồng thời, là một trong những nguyên nhân dẫn tới tốc độ mở rộng độ bao phủ của hệ thống BHXH tăng rất chậm. Điều này đặt ra những thách thức trong việc hoàn thành mục tiêu về mở rộng độ bao phủ BHXH trong thời gian tới.
Theo ông Phạm Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Yên Bái: Để giảm những hệ lụy lâu dài đối với mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội, trong tờ trình Chính phủ về đề xuất sửa đổi Luật BHXH năm 2014 của Bộ Lao động và Thương binh và xã hội có nội dung thắt chặt các điều kiện hưởng BHXH một lần.
Trong khi chờ những giải pháp từ Chính phủ, để hạn chế tình trạng này, BHXH tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo BHXH các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác truyền thông để NLĐ hiểu về ý nghĩa của chính sách BHXH, hạn chế nhận BHXH một lần, chủ động tham gia BHXH để có lương hưu về già. Đồng thời tiếp tục cải cách hành chính, thay đổi phương thức quản lý để tạo sự hài lòng, nâng cao niềm tin của người dân với chính sách an sinh của Nhà nước.
Ban Biên tập
Cổng thông tin điện tử tỉnh - Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 kéo dài, nhiều lao động nghỉ việc, mất việc nên đã lựa chọn nhận BHXH một lần. Việc hưởng BHXH một lần đồng nghĩa với việc trong tương lai những người lao động (NLĐ) này khi đến tuổi nghỉ hưu sẽ không có thu nhập hằng tháng từ lương hưu để bảo đảm cuộc sống hằng ngày và không được cấp thẻ BHYT miễn phí để chăm sóc sức khỏe khi về già.Theo thống kê của BHXH Việt Nam, số NLĐ nghỉ hưởng BHXH một lần đang có xu hướng gia tăng qua các năm (giai đoạn 2016-2020 có tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 9%). Đáng lo ngại, trong 3 tháng đầu năm 2021, số lượng NLĐ nhận BHXH một lần tiếp tục tăng nhanh, cụ thể: Cả nước có 226.503 người hưởng BHXH một lần, tăng hơn 20,5% so với cùng kỳ năm 2020.
Nguyên nhân của tình trạng trên chủ yếu là do tác động của dịch bệnh Covid-19, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn dẫn đến nhiều lao động phải nghỉ việc. Đến nay, NLĐ đã nghỉ việc đủ 12 tháng nên làm thủ tục đề nghị hưởng BHXH một lần với mong muốn có một khoản tiền để trang trải cuộc sống hiện tại.
Số liệu thống kê của BHXH Việt Nam cũng cho thấy, giai đoạn 2016-2019, người hưởng BHXH một lần chủ yếu thuộc nhóm lao động trẻ tuổi và tập trung ở khu vực ngoài Nhà nước: độ tuổi có số người nghỉ hưởng BHXH một lần nhiều nhất là từ 26 đến 29 tuổi và bình quân tuổi nghỉ hưởng BHXH một lần (bao gồm cả trường hợp đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu) tăng dần từ 32,5 tuổi năm 2016 lên 33,3 tuổi năm 2019. Tỷ lệ hưởng BHXH một lần của nữ giới cao hơn nam giới, tương ứng giai đoạn này là 55,63% đối với nữ giới và 44,37% đối với nam giới. Phân tích theo thời gian nghỉ chờ hưởng lương hưu cho thấy, trong giai đoạn 2016-2019, người nghỉ hưởng BHXH một lần chủ yếu là những NLĐ sau một năm nghỉ việc không đóng BHXH (trung bình chiếm khoảng 97%).
Đối với tỉnh Yên Bái, tính riêng 4 tháng đầu năm 2021, toàn tỉnh đã có 1.262 NLĐ nộp hồ sơ đề nghị hưởng BHXH một lần, tăng 13,2% so với cùng kỳ năm 2020. Người hưởng BHXH một lần chủ yếu là lao động trẻ tuổi và tập trung ở khu vực ngoài Nhà nước.
Theo ông Phạm Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Yên Bái: Khi nhận BHXH một lần, NLĐ sẽ bị mất khoảng thời gian đã đóng BHXH tính đến thời điểm nhận BHXH một lần. Đồng nghĩa họ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, mất nguồn tài chính hỗ trợ và ổn định cuộc sống lâu dài khi bị suy giảm khả năng lao động, hết tuổi lao động. Người hưởng BHXH một lần khi chết gia đình không được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân không được hưởng trợ cấp tuất theo quy định so với lựa chọn hình thức hưởng lương hưu. Bên cạnh đó, NLĐ không được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người.
Do đó, NLĐ cần cân nhắc không nên nhận BHXH một lần mà có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện với sự hỗ trợ đóng của Nhà nước. Trong thời gian bảo lưu, nếu chẳng may bị chết thì gia đình còn được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất theo quy định.
Trong những năm qua, số lượng người hưởng BHXH một lần có xu hướng gia tăng đang đặt ra thách thức đối với mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội, bởi NLĐ nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ giảm, hoặc mất cơ hội được hưởng lương hưu khi về già, ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân NLĐ, gia đình và xã hội. Đồng thời, là một trong những nguyên nhân dẫn tới tốc độ mở rộng độ bao phủ của hệ thống BHXH tăng rất chậm. Điều này đặt ra những thách thức trong việc hoàn thành mục tiêu về mở rộng độ bao phủ BHXH trong thời gian tới.
Theo ông Phạm Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Yên Bái: Để giảm những hệ lụy lâu dài đối với mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội, trong tờ trình Chính phủ về đề xuất sửa đổi Luật BHXH năm 2014 của Bộ Lao động và Thương binh và xã hội có nội dung thắt chặt các điều kiện hưởng BHXH một lần.
Trong khi chờ những giải pháp từ Chính phủ, để hạn chế tình trạng này, BHXH tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo BHXH các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác truyền thông để NLĐ hiểu về ý nghĩa của chính sách BHXH, hạn chế nhận BHXH một lần, chủ động tham gia BHXH để có lương hưu về già. Đồng thời tiếp tục cải cách hành chính, thay đổi phương thức quản lý để tạo sự hài lòng, nâng cao niềm tin của người dân với chính sách an sinh của Nhà nước.