Theo quy định của Luật BHYT, từ 01/01/2015 việc tham gia BHYT là bắt buộc đối với mọi đối tượng, hình thức tham gia quy định theo hộ gia đình.
I. /Đối tượng tham gia BHYT:
1./ Đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình:
- Hộ gia đình tham gia BHYT là toàn bộ các thành viên có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú của hộ gia đình chưa tham gia BHYT bắt buộc phải tham gia BHYT.
+ Những người có tên trong sổ hộ khẩu của gia đình nhưng không có mặt tại địa phương và có khai báo tạm vắng từ trên 12 tháng theo quy định của pháp luật thì không được tính là đối tượng tham gia BHYT của hộ gia đình.
+ Những người có tên trong sổ tạm trú của hộ gia đình có thời gian từ trên 12 tháng thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình.
Ví dụ 1: Gia đình ông A có 06 người có tên trong sổ hộ khẩu, trong đó có 01 người hưởng lương hưu, 01 người là công chức, 01 người khai báo tạm vắng trên 12 tháng; ngoài ra, có 01 người ở địa phương khác đến đăng ký tạm trú thời hạn trên 12 tháng và chưa tham gia BHYT.
Xác định số người tham gia BHYT theo hộ gia đình ông A là 04 người.
2./ Hộ gia đình cận nghèo:
Người thuộc hộ gia đình cận nghèo là toàn bộ người có tên trong danh sách hộ cận nghèo năm 2015 đã được Ủy ban nhân dân huyện, thành phố phê duyệt.
3./ Hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình: là toàn bộ người có tên trong danh sách người thuộc hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp được Ủy ban nhân dân huyện, thành phố phê duyệt.
II./ Mức đóng:
1./ Đối với BHYT hộ gia đình: Từ ngày 01/01/2015 mức đóng theo tỷ lệ là 4,5% mức lương cơ sở theo qui định Chính phủ (mức lương cơ sở hiện nay 1.150.000 đồng).
- Khi tham gia BHYT theo hộ gia đình, mức đóng của tất cả các thành viên trong hộ gia đình được giảm dần từ người thứ hai trở đi, cụ thể: Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi mức đóng bằng 40% của người thứ nhất.
2./ Đối với hộ gia đình cận nghèo: bằng 4.5% mức lương cơ sở. Trong đó cá nhân đóng 30%, Nhà nước hỗ trợ 70% mức đóng còn lại.
3./ Đối với hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình: bằng 4.5% mức lương cơ sở. Trong đó cá nhân đóng 70%, Nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng còn lại.
- Đối với hộ gia đình được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng thì không áp dụng giảm trừ mức đóng như trên.
III/. Thời điểm thẻ BHYT có giá trị sử dụng:
1. Đối với người thuộc hộ gia đình cận nghèo và người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp có mức sống trung bình được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng. Trong năm 2015, tham gia BHYT theo danh sách được cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với từng thành viên hộ gia đình; thực hiện thu và cấp thẻ BHYT tương ứng thời hạn được hưởng chính sách theo quyết định phê duyệt của cấp có thẩm quyền nhưng tối thiểu là 3 tháng. Trường hợp người tham gia đóng tiền vào các ngày trong tháng (không vào ngày đầu tháng) thì mức đóng được tính từ ngày đầu tháng người tham gia BHYT đóng tiền; thẻ BHYT có giá trị từ ngày đóng tiền đối với người tham gia BHYT liên tục và có giá trị sau 30 ngày kể từ ngày đóng tiền đối với người tham gia BHYT lần đầu hoặc tham gia không liên tục từ 3 tháng trở lên trong năm tài chính. Từ năm 2016 tham gia BHYT theo hộ gia đình.
2. Đối với người tham gia BHYT theo hộ gia đình lần đầu, hay tham gia không liên tục từ 03 tháng trở lên trong năm tài chính thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng sau 30 ngày kể từ ngày người tham gia nộp tiền mua BHYT. Nếu tham gia liên tục từ lần thứ hai trở đi thì thẻ có thời hạn sử dụng nối tiếp với thời hạn của thẻ BHYT liền kề. Nếu tham gia BHYT không liên tục dưới 03 tháng trong năm tài chính thì thẻ có giá trị kể từ ngày nộp tiền.
- Đối với hộ gia đình tham gia BHYT, đã có người tham gia BHYT tự đóng 100% mức đóng, nếu sau ngày 01/01/2015 tiếp tục tham gia BHYT thì thực hiện cho cá nhân người đó hoặc theo hộ gia đình, những người còn lại trong hộ gia đình chưa tham gia BHYT, khi tham gia BHYT thì bắt buộc thực hiện theo hộ gia đình. Từ ngày 01/01/2016 trở đi, toàn bộ những người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú phải thực hiện BHYT theo hộ gia đình.
IV./Phương thức đóng:
1. Đối với người thuộc hộ gia đình cận nghèo và người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp có mức sống trung bình được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng: định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng, người đại diện hộ gia đình trực tiếp nộp tiền đóng BHYT phần thuộc trách nhiệm phải đóng cho tổ chức Bảo hiểm xã hội hoặc đại lý thu BHYT tại cấp xã.
2. Đối với nhóm đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình: định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng, người đại diện hộ gia đình trực tiếp nộp tiền đóng BHYT cho tổ chức Bảo hiểm xã hội hoặc đại lý thu BHYT tại cấp xã.
Theo quy định của Luật BHYT, từ 01/01/2015 việc tham gia BHYT là bắt buộc đối với mọi đối tượng, hình thức tham gia quy định theo hộ gia đình.I. /Đối tượng tham gia BHYT:
1./ Đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình:
- Hộ gia đình tham gia BHYT là toàn bộ các thành viên có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú của hộ gia đình chưa tham gia BHYT bắt buộc phải tham gia BHYT.
+ Những người có tên trong sổ hộ khẩu của gia đình nhưng không có mặt tại địa phương và có khai báo tạm vắng từ trên 12 tháng theo quy định của pháp luật thì không được tính là đối tượng tham gia BHYT của hộ gia đình.
+ Những người có tên trong sổ tạm trú của hộ gia đình có thời gian từ trên 12 tháng thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình.
Ví dụ 1: Gia đình ông A có 06 người có tên trong sổ hộ khẩu, trong đó có 01 người hưởng lương hưu, 01 người là công chức, 01 người khai báo tạm vắng trên 12 tháng; ngoài ra, có 01 người ở địa phương khác đến đăng ký tạm trú thời hạn trên 12 tháng và chưa tham gia BHYT.
Xác định số người tham gia BHYT theo hộ gia đình ông A là 04 người.
2./ Hộ gia đình cận nghèo:
Người thuộc hộ gia đình cận nghèo là toàn bộ người có tên trong danh sách hộ cận nghèo năm 2015 đã được Ủy ban nhân dân huyện, thành phố phê duyệt.
3./ Hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình: là toàn bộ người có tên trong danh sách người thuộc hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp được Ủy ban nhân dân huyện, thành phố phê duyệt.
II./ Mức đóng:
1./ Đối với BHYT hộ gia đình: Từ ngày 01/01/2015 mức đóng theo tỷ lệ là 4,5% mức lương cơ sở theo qui định Chính phủ (mức lương cơ sở hiện nay 1.150.000 đồng).
- Khi tham gia BHYT theo hộ gia đình, mức đóng của tất cả các thành viên trong hộ gia đình được giảm dần từ người thứ hai trở đi, cụ thể: Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi mức đóng bằng 40% của người thứ nhất.
2./ Đối với hộ gia đình cận nghèo: bằng 4.5% mức lương cơ sở. Trong đó cá nhân đóng 30%, Nhà nước hỗ trợ 70% mức đóng còn lại.
3./ Đối với hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình: bằng 4.5% mức lương cơ sở. Trong đó cá nhân đóng 70%, Nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng còn lại.
- Đối với hộ gia đình được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng thì không áp dụng giảm trừ mức đóng như trên.
III/. Thời điểm thẻ BHYT có giá trị sử dụng:
1. Đối với người thuộc hộ gia đình cận nghèo và người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp có mức sống trung bình được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng. Trong năm 2015, tham gia BHYT theo danh sách được cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với từng thành viên hộ gia đình; thực hiện thu và cấp thẻ BHYT tương ứng thời hạn được hưởng chính sách theo quyết định phê duyệt của cấp có thẩm quyền nhưng tối thiểu là 3 tháng. Trường hợp người tham gia đóng tiền vào các ngày trong tháng (không vào ngày đầu tháng) thì mức đóng được tính từ ngày đầu tháng người tham gia BHYT đóng tiền; thẻ BHYT có giá trị từ ngày đóng tiền đối với người tham gia BHYT liên tục và có giá trị sau 30 ngày kể từ ngày đóng tiền đối với người tham gia BHYT lần đầu hoặc tham gia không liên tục từ 3 tháng trở lên trong năm tài chính. Từ năm 2016 tham gia BHYT theo hộ gia đình.
2. Đối với người tham gia BHYT theo hộ gia đình lần đầu, hay tham gia không liên tục từ 03 tháng trở lên trong năm tài chính thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng sau 30 ngày kể từ ngày người tham gia nộp tiền mua BHYT. Nếu tham gia liên tục từ lần thứ hai trở đi thì thẻ có thời hạn sử dụng nối tiếp với thời hạn của thẻ BHYT liền kề. Nếu tham gia BHYT không liên tục dưới 03 tháng trong năm tài chính thì thẻ có giá trị kể từ ngày nộp tiền.
- Đối với hộ gia đình tham gia BHYT, đã có người tham gia BHYT tự đóng 100% mức đóng, nếu sau ngày 01/01/2015 tiếp tục tham gia BHYT thì thực hiện cho cá nhân người đó hoặc theo hộ gia đình, những người còn lại trong hộ gia đình chưa tham gia BHYT, khi tham gia BHYT thì bắt buộc thực hiện theo hộ gia đình. Từ ngày 01/01/2016 trở đi, toàn bộ những người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú phải thực hiện BHYT theo hộ gia đình.
IV./Phương thức đóng:
1. Đối với người thuộc hộ gia đình cận nghèo và người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp có mức sống trung bình được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng: định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng, người đại diện hộ gia đình trực tiếp nộp tiền đóng BHYT phần thuộc trách nhiệm phải đóng cho tổ chức Bảo hiểm xã hội hoặc đại lý thu BHYT tại cấp xã.
2. Đối với nhóm đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình: định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng, người đại diện hộ gia đình trực tiếp nộp tiền đóng BHYT cho tổ chức Bảo hiểm xã hội hoặc đại lý thu BHYT tại cấp xã.