Những năm qua, công tác tuyên truyền phòng, chống tội phạm về ma túy (PCTPVMT) nói chung và PCTPVMT trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) của tỉnh nói riêng đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Những năm qua, công tác tuyên truyền phòng, chống tội phạm về ma túy (PCTPVMT) nói chung và PCTPVMT trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) của tỉnh nói riêng đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương.Bám sát nhiệm vụ và các văn bản chỉ đạo, điều hành về công tác PCTPVMT của tỉnh và Ban Chỉ đạo 138 tỉnh, năm 2023 vừa qua, Ban Dân tộc tỉnh đã chỉ đạo phòng Dân tộc các huyện, Văn phòng HĐND-UBND thị xã Nghĩa Lộ lồng ghép trong các nhiệm vụ chuyên môn, qua các hội nghị tập huấn do phòng Dân tộc chủ trì, phối hợp, nhằm phát huy vai trò lãnh đạo của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, địa phương tổ chức thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các quy định của pháp luật về PCTPVMT.  Kết quả, đã tổ chức được 5 hội nghị phổ biến, cập nhật kiến thức pháp luật, trong đó có nội dung tuyên truyền về PCMT cho đội ngũ cán bộ, già làng, trưởng dòng họ, báo cáo viên, tuyên truyền viên cơ sở tại các huyện: Trạm Tấu, Văn Chấn, Mù Cang Chải, 5 cuộc truyền thông về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống bằng hình thức sân khấu hoá cho đồng bào Mông các xã: Nậm Khắt, Chế Cu Nha, Kim Nọi, huyện Mù Cang Chải và Bản Mù, Xà Hồ, huyện Trạm Tấu. Đồng thời, tổ chức 3 hội nghị tuyên truyền cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng Yên Bái và Trường THCS xã Yên Thành, huyện Yên Bình; 23 hội nghị tuyên truyền điểm tại các huyện: Lục Yên, Văn Yên, Văn Chấn, Mù Cang Chải; biên tập, đăng tải 9 video, file âm thanh tuyên truyền pháp luật, 290 tin, bài và ảnh trên Website Sở Tư pháp và Chuyên trang phổ biến, giáo dục pháp luật của tỉnh.  Ngoài ra, Ban Dân tộc tỉnh còn lồng ghép tuyên truyền tại 20 hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật cho 1.553 cán bộ xã, thôn, bản và một số hộ dân tại huyện Văn Chấn, Văn Yên, Lục Yên, Trạm Tấu, Trấn Yên, Yên Bình, Mù Cang Chải và thị xã Nghĩa Lộ. Truyền đạt nội dung bồi dưỡng kiến thức pháp luật, quốc phòng, an ninh, chính sách dân tộc và kỹ năng hòa giải, Luật PCMT; các quy định xử phạt về lĩnh vực an ninh trật tự... tại hội nghị tập huấn của tỉnh.  Qua đó, phát huy tốt vai trò đội ngũ cán bộ thôn, bản và người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tích cực phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, thực hiện nếp sống văn hóa mới, hiểu được tác hại của ma túy đối với gia đình, xã hội, nâng cao tinh thần cảnh giác, tố giác tội phạm, không trồng cây có chứa chất ma túy, không sử dụng ma túy, không vận chuyển, buôn bán ma túy, góp phần giữ gìn trật tự, an toàn xã hội ở địa phương.  Công tác tuyên truyền PCTPVMT vùng đồng bào DTTS được Ban Dân tộc tỉnh phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tin tuyên truyền của tỉnh tập trung tuyên truyền trong các chương trình thời sự phát thanh, truyền hình, đăng tải trên website, fanpage: Truyền hình Yên Bái, Truyền hình tiếng dân tộc và các hạ tầng số khác.  Ngoài ra, Ban Dân tộc tỉnh đã chủ động biên tập 1 bài tuyên truyền xe loa, lồng ghép nội dung tuyên truyền công tác PCTPVMT vào các chương trình văn nghệ, tuyên truyền lưu động đi phục vụ cơ sở với 50 buổi và 30 lượt xe loa cổ động, cắt dán 13 băng rôn; lựa chọn 1 bộ phim có nội dung tuyên truyền PCMT cung cấp cho các đội chiếu phim lưu động chiếu phục vụ tại cơ sở, tổ chức trên 100 buổi chiếu phim có lồng ghép nội dung tuyên truyền PCMT vào trước và trong các buổi chiếu.  Tổ chức phục vụ bạn đọc tại cơ sở của 9/9 huyện, thị, thành phố với 15 bộ tài liệu có nội dung tuyên truyền PCMT, xe thư viện lưu động đi phục vụ 40 buổi tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS; xây dựng maket in, phát hành 5.000 tờ rơi cấp cho cơ sở tuyên truyền về PCMT. Song song với công tác tuyên truyền, công tác phòng, chống trồng cây có chất ma túy và đấu tranh, xử lý tội phạm và tệ nạn ma túy đã được quan tâm thực hiện tốt.  Học viên người dân tộc thiểu số tại Trung tâm Cai nghiện tỉnh được học nghề mộc.  Năm 2023, lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện, đấu tranh, bắt giữ 208 vụ, 326 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 16,75 kg hêrôin; 13,55 kg ma túy tổng hợp; 1,42 kg thuốc phiện; 8,13 kg cần sa; 9 kg quả thuốc phiện tươi; 0,226 kg thảo mộc có tẩm ma túy; trên 400 triệu đồng; 135 điện thoại; 42 xe mô tô; 1 xe ô tô và một số vật chứng có liên quan. Khởi tố điều tra 205 vụ, 291 bị can, so với năm 2022, tăng 20 vụ, tăng 39 bị can; xử phạt vi phạm hành chính 3 vụ, 35 đối tượng, đạt 108% chỉ tiêu năm 2023. Kết quả đấu tranh triệt phá các vụ án về ma túy cho thấy, số vụ phạm tội về ma túy có liên quan đến đồng bào DTTS, chiếm tỷ lệ gần 70% với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi để đối phó với lực lượng chức năng. Thực tế do tập quán lạc hậu và nhận thức pháp luật của một bộ phận đồng bào DTTS còn có mặt hạn chế, trong khi tội phạm về ma túy hoạt động với thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, xuất hiện nhiều loại ma túy mới chưa có trong danh mục cấm...  Để làm tốt công tác tuyên truyền PCMT trong đồng bào DTTS, 100% cán bộ, công chức, viên chức của cơ quan làm công tác dân tộc từ tỉnh đến cơ sở đều đảm nhận nhiệm vụ phổ biến pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS và miền núi; được tuyên truyền, phổ biến và cung cấp thông tin rộng rãi, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về phổ biến pháp luật về kiến thức phòng, chống tội phạm về ma túy theo yêu cầu nhiệm vụ.  Theo đó, có trên 90% đồng bào DTTS được tuyên truyền, vận động, phổ biến kiến thức phòng, chống tội phạm về ma túy, tác hại của ma túy đối với gia đình và cộng đồng, đạt 100% kế hoạch; trên 98% hộ đồng bào DTTS không trồng cây có chứa chất ma túy, vượt 2% kế hoạch; 100% hộ gia đình là người dân tộc thiểu số đăng ký xây dựng xã, phường, thôn, bản không có tệ nạn ma túy, đạt 100% kế hoạch. Đặc biệt, Ban Dân tộc tỉnh đã triển khai xây dựng thí điểm 1 mô hình và 2 câu lạc bộ tuyên truyền, vận động PCMT ở xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải. Năm 2024, Ban Dân tộc tỉnh đã và đang tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trong đó có công tác tuyên truyền PCTPVMT đến công chức và người lao động, chú trọng phổ biến trong các nhà trường và nhân dân vùng đồng bào DTTS.  Các ngành thành viên Ban Chỉ đạo 138 tỉnh, các địa phương tiếp tục phát huy vai trò người có uy tín trong đồng bào DTTS trong tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện công tác phòng, chống tội phạm; PCMT và phòng, chống mua bán người, không tham gia trồng cây có chứa chất ma túy; phát hiện, tố giác những đối tượng có liên quan đến tái trồng và sử dụng các chất chứa ma túy, tố giác tội phạm, vi phạm pháp luật với Công an và chính quyền địa phương.  Đặc biệt, từ nay đến cuối năm, tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ Kế hoạch số 250 của UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện Dự án "Đẩy mạnh công tác tuyên truyền PCTPVMT vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025” trên địa bàn toàn tỉnh lồng ghép với công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thông qua việc triển khai thực hiện các chương trình dự án, các chính sách dân tộc tại địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức và hành động của đồng bào DTTS trong công tác phòng chống tội phạm ma tuý năm 2024 và các năm tiếp theo.