Với dân tộc Việt Nam, Hồ Chí Minh là sự kết tinh những gì tốt đẹp, ưu tú nhất của trí tuệ và tư tưởng, tình cảm và đạo đức, nhân cách và lối sống của con người và dân tộc Việt Nam. Người tiêu biểu cho cốt cách và bản lĩnh của dân tộc, cho bản sắc văn hoá của dân tộc Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại. Tinh hoa của dân tộc, lương tâm và khí phách của thời đại đã được thể hiện chân thực và cảm động, trong sáng và đẹp đẽ, cao thượng và bất khuất qua con người, cuộc đời và sự nghiệp của Hồ Chí Minh.

Chủ tịch Hồ Chí Minh - nơi hội tụ và tỏa sáng văn hóa Việt Nam. Nhân cách văn hóa của Người không chỉ làm rạng rỡ non sông đất nước Việt Nam mà còn khắc sâu trong trái tim bạn bè thế giới. Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Người không chỉ là dịp để người Việt Nam lĩnh hội và phát huy những giá trị văn hóa dân tộc, tìm về chuẩn mực đạo đức mà còn là cơ hội để sửa mình, học làm người, làm cán bộ, học để phụng sự nhân dân, để xây dựng đất nước Việt Nam sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác hằng mong ước.

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là một chỉnh thể thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau, thể hiện sâu sắc tầm vóc, trí tuệ của Người - vị lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam, của Đảng ta, nhân dân ta, dân tộc ta. Dưới đây xin đề cập và làm rõ thêm một trong những phong cách tiêu biểu của Hồ Chủ tịch - phong cách quần chúng.

Là một nhà văn hoá kiệt xuất, ở Hồ Chí Minh hội tụ đầy đủ những tinh hoa văn hóa của dân tộc và nhân loại, điển hình của nhân cách con người Việt Nam. Một trong những đặc trưng cơ bản của văn hóa Hồ Chí Minh được thể hiện đậm nét, mang dấu ấn riêng, rất đặc thù và rất Hồ Chí Minh đó là văn hóa ứng xử.

Phong cách sinh hoạt của Chủ tịch Hồ Chí Minh có nhiều nét đã trở thành huyền thoại không những đối với nhân dân Việt Nam mà còn đối với cả thế giới. Đạo đức, phong cách, tư tưởng, sự nghiệp Hồ Chí Minh đã trở thành bất tử trong lòng dân tộc, mãi mãi là tấm gương cho mọi người phấn đấu học tập và làm theo. Cuộc sống riêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thực sự hòa nhập với cuộc đời công mà Người đã hiến dâng tất cả cho nhân dân, cho đất nước, cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng toàn thế giới.

Tại Hội nghị toàn quốc lần thứ nhất về công tác huấn luyện và học tập khai mạc ngày 6-5-1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu: “Lê-nin khuyên chúng ta: “Học, học nữa, học mãi”. Mỗi người phải ghi nhớ và thực hành điều đó”(1). Người còn cho treo trong phòng họp lời dạy của Khổng Tử: “Học không biết chán, dạy không biết mỏi”(2). Người coi lời dạy của Lê-nin và Khổng Tử là phương châm sống và hành động trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình. Cũng tại Hội nghị này, Người nhấn mạnh: “Phải nâng cao và hướng dẫn việc tự học”(3). Người còn xác định: “Không phải có thầy thì học, không thầy đến thì đùa. Phải biết tự động học tập”(4). Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”(1947), khi nói về cách học tập, Người viết: “Lấy tự học làm cốt. Do thảo luận và chỉ đạo giúp vào”(5).

Ung dung tự tại, chủ động, tự tin, cụ thể, thiết thực, hiệu quả, không xa rời mục tiêu, lý tưởng lớn là đặc điểm phong cách nổi bật của Hồ Chí Minh.

Chỉ là ngôi Nhà sàn, chiếc giường gỗ mộc, ao cá, vườn cây nho nhỏ, chỉ là bộ quần áo ka-ki, đôi dép cao su… như muôn vàn căn nhà và vật dụng bình thường của mỗi gia đình người dân, nhưng sao cho đến những ngày tháng này đây, cả người Việt Nam ta và bạn bè quốc tế, ai ai vào thăm ngôi Nhà sàn của Bác cũng lặng người, rơi nước mắt. Cuộc đời vĩ đại mà quá đỗi bình dị của Bác Hồ vẫn cứ mãi lan tỏa sức cảm hóa đối với mỗi con người.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương mẫu mực về thực hành đạo đức cách mạng “nói đi đôi với làm”, cho mọi thế hệ người Việt Nam học tập và noi theo. Ở Hồ Chí Minh lời nói đi đôi với hành động, lý luận đi đôi với thực tiễn, nói để mà làm, làm phải đúng như điều đã nghĩ, đã nói. Hơn nữa, Người nói ít nhưng làm nhiều, có những vấn đề đạo đức Người không nói mà chỉ làm. Thống nhất giữa lời nói và việc làm là nguyên tắc đạo đức của Hồ Chí Minh, là sự thể hiện tấm gương thực hành đạo đức cách mạng của bản thân.

“Từ Nguyễn Ái Quốc tỏa ra một nền văn hóa, không phải nền văn hóa châu Âu mà có lẽ đó là nền văn hóa của tương lai. Từ trong giọng nói đầm ấm thanh cao của mình, chúng ta như nghe thấy ngày mai, như thấy viễn cảnh trời yên biển lặng của tình hữu ái bao la toàn thế giới mênh mang như nước đại dương”.