(Đ/c Trần Huy Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh Uỷ - Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái xem các tài liệu lưu trữ trưng bày tại Hội Báo Xuân Quý Mão 2023 của Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái)

Thực hiện Luật Lưu trữ năm 2011, Quyết định số 2194/QĐ-TTg ngày 24/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Công bố tài liệu lưu trữ quốc gia phục vụ xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền đất nước” Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái đã và đang làm tốt nhiệm vụ phát huy giá trị tài liệu lưu trữ, bên cạnh việc bảo vệ an toàn hơn 700 mét giá tài liệu lưu trữ lịch sử nền giấy và gần 500.000 trang tài liệu lưu trữ điện tử đang bảo quản tại Kho của Trung tâm, Trung tâm đã từng bước thực hiện nhiều phương thức trưng bày, triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ như: Tổ chức phòng Trưng bày, triển lãm tài liệu lưu trữ; Phục vụ độc giả tại Phòng đọc tại Trung tâm; cung cấp bản sao, bản chứng thực tài liệu tại phòng đọc và trực tuyến (từ xa)… Đặc biệt năm 2023, Trung tâm đã báo cáo UBND tỉnh cho phép Trung tâm được giới thiệu tài liệu lưu trữ tại các sự kiện cấp tỉnh, kết quả cho thấy số lượt người đến nghiên cứu, khai thác và sử dụng tài liệu lưu trữ ngày càng tăng, nhiều độc giả biết đến Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái như một kho tàng kiến thức để phục vụ nhiều mục đích sử dụng, nghiên cứu của mình.

Tuy nhiên phần lớn độc giả đến với Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái chủ yếu là cán bộ, công chức, viên chức các sở, ban ngành, đoàn thể trong và ngoài tỉnh với nhu cầu phục vụ mục đích sử dụng hẹp. Trong khi đó, nhân dân trong tỉnh vẫn còn khá xa lạ với cơ quan Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh, nhất là các em học sinh trên địa bàn toàn tỉnh còn chưa được tiếp cận với kiến thức phát triển kinh tế - xã hội của địa phương qua tài liệu lưu trữ.

Để phát huy hơn nữa giá trị tài liệu lưu trữ lịch sử của tỉnh Yên Bái, đưa tài liệu lưu trữ đến gần hơn với công chúng; tăng khả năng tiếp cận, sử dụng tài liệu được nhanh chóng, chính xác và tiện lợi; tăng cường đổi mới phương thức công bố tài liệu lưu trữ theo hướng sáng tạo, hiện đại, phù hợp xu hướng phát triển đáp ứng nhu cầu của xã hội, phục vụ xây dựng và phát triển đất nước. Trước yêu cầu của nhiệm vụ được giao và tình hình thực tế, Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái đưa ra giải pháp: “Giải pháp đổi mới trưng bày, triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ với công chúng”, bài nghiên cứu gồm 03 giải pháp chính như sau:

1. Giải pháp thứ nhất: Tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái và Sở Nội vụ ban hành văn bản chi đạo triển khai thực hiện trưng bày, triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ

- Tham mưu cho Sở Nội vụ trình Uỷ ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 1398/QĐ-UBND ngày 16/8/2022 ban hành Chương trình “Công bố tài liệu lưu trữ của tỉnh Yên Bái phục vụ xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền đất nước”.

- Tham mưu cho Sở nội vụ xây dựng và ký kết chương trình phối hợp với Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch về trưng bày, triểm lãm, giới thiệu tài liệu, hiện vật giữa Bảo tàng tỉnh và Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh giai đoạn 2023-2025.

- Tham mưu cho Sở Nội vụ ban hành các kế hoạch:

+ Kế hoạch số 03/KH-SNV ngày 09/01/2023 về trưng bày, giới thiệu tài liệu lưu trữ tại Hội Báo xuân Quý Mão 2023.

+ Kế hoạch số 39/KH-SNV ngày 17/5/2023 thực hiện cung cấp tài liệu lưu trữ biên soạn cuốn “Những sự kiện của Đảng bộ tỉnh Yên Bái giai đoạn 1945-2020; Phối hợp với Bảo tàng tỉnh trưng bày, triển lãm tài liệu năm 2023”

Từ các văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện việc trưng bày, triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ này, Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái tổ chức thực hiện rất hiệu quả và đổi mới phương thức công bố tài liệu lưu trữ theo hướng sáng tạo, hiện đại, phù hợp xu hướng phát triển đáp ứng nhu cầu của xã hội, phục vụ xây dựng và phát triển đất nước.

          2. Giải pháp thứ 2: Tổ chức thực hiện trưng bày, triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ với công chúng

          a) Đổi mới hình thức trưng bày, giới thiệu tài liệu lưu trữ

Những năm trước Trung tâm chưa thực hiện được việc trưng bày, giới thiệu tài liệu lưu trữ tại các chương trình cấp tỉnh, năm 2023 Trung tâm đã báo cáo Sở Nội vụ, Uỷ ban nhân dân tỉnh xin tham gia thực hiện trưng bày, giới thiệu tài liệu lưu trữ tại các chương trình cấp tỉnh và được chấp thuận, Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái đã cố gắng, nỗ lực thực hiện tốt 03 chương trình công bố, được Ban Tổ chức những ngày Lễ lớn của tỉnh đánh giá cao về chất lượng, mỹ thuật và khâu tổ chức thực hiện trưng bày, giới thiệu tài liệu của Trung tâm, đó là các chương trình:

- Công bố, giới thiệu tài liệu lưu trữ tại Hội báo Xuân Quý Mão 2023, trưng bày 06 quyển tài liệu lưu trữ, từ ngày 16/01/2023 đến hết ngày 31/01/2023 (tức từ ngày 25 tháng Chạp năm Nhâm Dần đến hết ngày mồng 10 tháng Giêng năm Quý Mão). Tài liệu trưng bày gồm 06 quyển tài liệu: 02 Địa bạ cổ (Địa bạ Triều Nguyễn: Địa bạ trang Âu Lâu, huyện Trấn An, phủ Quy Hoá, xứ Hưng Hoá (Lập năm Gia Long 4 - năm 1805; Địa bạ Triều Nguyễn: Địa bạ xã Yên Bái, tổng Bách Lẫm, huyện Trấn An, phủ Quy Hoá, tỉnh Hưng Hoá (Lập năm Minh Mệnh 21 - năm 1840); 01 quyển tài liệu: Nghị định ngày 11 tháng 4 năm 1900 về thành lập tỉnh Yên BáI; 01 quyển tài liệu: Các Quyết định thành lập, chia tách, sáp nhập tỉnh Yên Bái (1953-1991); 01 quyển: tuyển tập Thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1947 đến năm 1969; 01 quyển Tài liệu về xây dựng nông thôn mới tỉnh Yên Bái.

- Phối hợp với Bảo tàng tỉnh Trưng bày chuyên đề “Ký ức thời hoa lửa” Kỷ niệm 76 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2023) và 56 năm thành lập các Tiểu đoàn Yên Ninh chi viện cho miền Nam (1967-2023), với 19 hồ sơ cán bộ đi B thuộc tỉnh Yên Bái.

- Phối hợp với Bảo tàng tỉnh thực hiện Chương trình triển lãm nhân dịp kỷ niệm 65 năm Bác Hồ thăm Yên Bái (25/9/1958-25/9/2023), gồm 39 tài liệu, tư liệu, trong đó có 23 tài liệu lưu trữ, 08 ảnh, 08 tin, bài báo đưa tin về Bác Hồ thăm Yên Bái và Bác Hồ trao Huy hiệu cho cán bộ, nhân dân, học sinh có thành tích xuất sắc thuộc tỉnh Yên Bái.

Một số hình ảnh về cuộc triển lãm tài liệu Bác Hồ với quê hương Yên Bái:

b) Đổi mới hình thức giới thiệu tài liệu tại Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái

Phối hợp với Bảo tàng tỉnh xây dựng chương trình, đón tiếp các Đoàn học sinh của các trường học trên địa bàn tỉnh tham quan Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh và nghe giới thiệu tài liệu lưu trữ về lịch sử, dân tộc, phát triển kinh tế, xã hội các thời kỳ của tỉnh Yên Bái. Qua các cuộc tham quan các em học sinh được trải nghiệm, hiểu biết hơn về kiến thức địa phương, thông qua các đoàn khách tham quan này Trung tâm vừa giới thiệu được tài liệu lưu trữ vừa quảng bá hình ảnh Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái với công chúng, mục tiêu hướng tới khách tham quan, du lịch ngoại tỉnh vào năm 2030.

            + Ngày 27/4/2023, phối hợp với Trường THPT Nguyễn Lương Bằng, huyện Văn Yên đón tiếp 200 học sinh khối lớp 10 đến tham quan, trải nghiệm nghe giới thiệu tài liệu lưu trữ về lịch sử, dân tộc, phát triển kinh tế, xã hội các thời kỳ của tỉnh Yên Bái tại Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh.

+ Ngày 29/6/2023, Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái đã đón tiếp 150 em học sinh giỏi và học sinh xuất sắc của Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái đến tham quan, trải nghiệm và xem tài liệu, tư liệu lịch sử tại Phòng Trưng bày của Trung tâm.

3. Giải pháp thứ 3: Đổi mới hình thức giới thiệu tài liệu lưu trữ số

 - Đăng tải, giới thiệu, công bố các Chương trình triểm lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ của Trung tâm trên Trang Thông tin điện tử của Trung tâm và Trang thông tin điện tử tỉnh Yên Bái.

- Xây dựng 02 video số về giới thiệu tài liệu lưu trữ lịch sử với công chúng đăng tải trên không gian mạng.

4. Giải pháp thứ 4: Thu thập tài liệu, cung cấp tài liệu lưu trữ biên soạn cuốn “Những sự kiện của Đảng bộ tỉnh Yên Bái giai đoạn 1945-2020

Phối hợp với Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III, Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh thu thập, sưu tầm, lập danh mục tài liệu lưu trữ liên quan đến công tác chỉ đạo, điều hành, đấu tranh chống thực dân Pháp, kháng chiến chống Mỹ và xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng của tỉnh Yên Bái từ năm 1945 đến nay, báo cáo Sở Nội vụ bàn giao cho Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ theo quy định, đây cũng là hình thức giới thiệu tài liệu lưu trữ đến các cơ quan từ Trung ương đến địa phương và đông dảo nhân dân trong và ngoài tỉnh Yên Bái.

Áp dụng “Giải pháp đổi mới trưng bày, triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ với công chúng” Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh đã thực hiện tốt nhiệm vụ công bố, triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ, đổi mới phương thức công bố tài liệu lưu trữ theo hướng sáng tạo, hiện đại, phù hợp xu hướng phát triển, đáp ứng nhu cầu của xã hội, phục vụ xây dựng và phát triển đất nước.

Công bố tài liệu lưu trữ của tỉnh Yên Bái đã quảng bá về lịch sử, con người Yên Bái; công tác chỉ đạo chống thực dân Pháp và kháng chiến chống Mỹ và xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng của tỉnh Yên Bái, tỉnh Hoàng Liên Sơn từ năm 1955 đến nay. Tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu về giá trị tài liệu lưu trữ cũng như nội dung, thành phần tài liệu đang bảo quản tại Kho Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái.

Thông qua các Chương trình triển lãm, giới thiệu tài liệu lưu trữ, Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái đã trưng bày, giới thiệu được tài liệu lưu trữ và quảng bá hình ảnh quê hương Yên Bái tới công chúng, đặc biệt là hướng tới giới thiệu tài liệu lưu trữ tới khách tham quan, du lịch ngoại tỉnh./.

Hoàng Thị Thanh Thuỷ

Giám đốc Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Yên Bái