Người Mông ở Yên Bái cũng như người Mông ở các tỉnh Tây Bắc có rất nhiều trò chơi đặc sắc nhưng phổ biến nhất là trò ném pao. Trò chơi ném pao thường được tổ chức trong các ngày Tết, các lễ hội truyền thống của người Mông như Lễ hội Gầu Tào, Lễ hội Nào Sồng, ngày mừng nhà mới hay Lễ cúng bản.

Lễ hội Tăm Khảu Mảu (Lễ hội giã cốm) là phong tục tập quán, nét đẹp văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc Tày, Thái, Mường...thuộc tỉnh Yên Bái nói chung và người Thái ở Thị xã Nghĩa Lộ nói riêng. Lễ hội được tổ chức vào khoảng tháng 9, tháng 10 âm lịch hàng năm. Đó là lúc lúa nếp vừa chớm vào trắc, hạt lúa ngả màu vàng nhạt là thời điểm người dân tập trung làm cốm.

Khi hoa mơ, hoa mận nở trắng rừng là lúc người Mông ở xã Bản Mù, huyện Trạm Tấu chuẩn bị đón Tết. Tết của người Mông thường kéo dài đến hết tháng Chạp. Từ mùng một đến mùng ba, người Mông tổ chức thăm hỏi, chúc Tết họ hàng, người thân và bạn bè. Sau đó, họ tổ chức vui chơi Tết. Lễ hội của người Mông thường kéo dài với các hoạt động vui chơi như: ném pao, ném còn, leo cột mỡ, múa khèn, đẩy gậy.... Tuy nhiên, trò chơi thu hút được sự chú ý và tham gia của nhiều người là trò chơi đánh quay.

Lễ “Tỏn cộ” tức là lễ đón cỗ, với ý nghĩa thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của các con rể với cha mẹ vợ khi cha (hoặc mẹ) vợ qua đời.

Trong nhiều nghề truyền thống của người Mông La Pán Tẩn thì đan lát là nghề thủ công có từ lâu đời của đồng bào. Có lẽ ngay từ khi còn nhỏ người Mông đã được bao bọc bởi những cánh rừng bạt ngàn tre, trúc. Và vì thế, tâm hồn của họ luôn chất phác, mộc mạc và thật gần gũi với thiên nhiên, ngay cả trong cách thể hiện các sản phẩm đan lát của mình.

Trong kho tàng văn học dân gian của người Thái Tây Bắc, truyện thơ “Xống chụ xon xao” (Tiễn dặn người yêu) có một vị trí xứng đáng. Với mọi thế hệ người Thái Tây Bắc, “Xống chụ xon xao” là quyển sách quí nhất trong mọi quyển sách quí! Theo các nhà nghiên cứu: “Tiễn dặn người yêu” là một kiệt tác nghệ thuật dân gian có giá trị nhân đạo sâu sắc”, là truyện thơ hay nhất trong kho tàng truyện thơ của các dân tộc ít người, một tác phẩm lớn trong nền văn học Việt Nam.

Dân tộc Thái sản sinh và nuôi dưỡng những bản tình ca quen biết, từng làm say đắm bao nhiêu thế hệ người đọc, người nghe. Đó là Xống chụ xon xao, là Khun Lú Nàng ủa. Đó là Tản chụ xiết xương, là Tản chụ xống xương (lời tâm tình tiếc thương), một trong những bản tình ca bất hủ ấy.

Người Mông có vốn nghệ thuật dân gian rất phong phú. Vào mùa xuân, dịp tết (từ 30 tháng 11 Âm lịch), hay lễ cưới của họ đều hát dân ca và múa khèn rất độc đáo và đặc sắc. Chuyện về chiếc khèn Mông bắt nguồn từ một truyền tích.

Đến với mảnh đất Mường Lò, được hoà mình vào những vòng xòe nồng say của đêm xoè trong đám cưới thì bạn mới thực sự cảm nhận được cái hồn của xoè ở xứ mường này.

Tục cúng vía trâu - “Tám khuôn quái” là một sinh hoạt văn hoá độc đáo của người Thái Mường Lò - Văn Chấn - Yên Bái. Tục lệ này có từ lâu đời và được các thế hệ của người Thái Mường Lò duy trì đến ngày nay.