Thời
gian qua, tỉnh Yên Bái luôn quan tâm tới công tác đào tạo nghề từ xây dựng
chính sách, bố trí cán bộ đến đầu tư cơ sở vật chất. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu
cầu về nguồn nhân lực chất lượng trong thời gian tới, Yên Bái cũng gặp không ít
khó khăn, cần được tháo gỡ kịp thời...
Khẳng
định kết quả
Những
năm qua, mạng lưới đào tạo nghề trên địa bàn có bước phát triển mạnh. Tỉnh được
Chính phủ phê duyệt xây dựng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái đến năm 2020 thành
trường chất lượng cao của cả nước với 1 nghề có cấp độ quốc tế, 4 nghề đạt cấp
độ ASEAN; xây dựng 2 trường trung cấp nghề với 6 nghề đạt cấp độ quốc gia.
Trong đó, Trường Trung cấp nghề Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ thực hiện đào tạo nghề
cho học sinh dân tộc thiểu số nội trú. Tỉnh cũng xây dựng 37 chương trình đào
tạo nghề để áp dụng trên phạm vi toàn tỉnh.
Để đáp
ứng nhu cầu học nghề, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dạy nghề, căn cứ
vào điều kiện thực tế địa phương, từ năm 2010, Yên Bái là tỉnh đầu tiên cả nước
thực hiện đặt hàng cung cấp dịch vụ sự nghiệp trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề,
đào tạo nâng cao trình độ cho cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh theo Quyết
định số 10/2010/QĐ-UBND của UBND tỉnh, trên nguyên tắc đáp ứng được yêu cầu về
số lượng, chất lượng, đơn giá, thời gian thực hiện nhiệm vụ đào tạo dạy nghề
theo quy định của cấp có thẩm quyền; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, dạy nghề
gắn với sử dụng nguồn nhân lực sau khi đào tạo xong; coi trọng và đối xử bình
đẳng đối với các sản phẩm và dịch vụ đào tạo, dạy nghề của các cơ sở giáo dục
đào tạo trong và ngoài công lập; phân cấp tối đa cho các huyện, thị xã, thành
phố thực hiện đặt hàng đào tạo, dạy nghề cho các đối tượng thuộc phạm vi cấp
huyện quản lý.
Hàng
năm, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) đều khảo sát, bổ sung
danh mục nghề đào tạo, nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp và năng lực
đào tạo của cơ sở dạy nghề để xây dựng kế hoạch phù hợp, sát thực tế với nhu
cầu học nghề của từng địa phương.
Từ đầu năm 2015 đến nay, Yên Bái đào tạo nghề cho
11.327 người, đạt 81% so với kế hoạch (tăng 5,9 % so với cùng kỳ năm 2014).
Trong đó, cao đẳng nghề 480 người; trung cấp nghề 1.006 người; sơ cấp nghề
3.570 người; dạy nghề dưới 3 tháng 6.271 người. Đào tạo nghề cho lao động
nông thôn theo Đề án 1956 là 6.202 người.
|
Ông
Nguyễn Bình Minh - Trưởng phòng Dạy nghề Sở LĐ-TB&XH cho biết, từ 2010 -
2015, toàn tỉnh đã đào tạo nghề cho trên 60 ngàn người, trong đó có trên 31
ngàn lao động nông thôn được hỗ trợ học nghề theo chính sách của Đề án 1956, đã
có trên 70% lao động có việc làm sau học nghề.
Hoạt
động dạy nghề đã đóng góp quan trọng trong nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
của tỉnh. Hiện tại, tỷ lệ lao
động qua đào tạo của tỉnh đạt 45%, trong đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề
đạt 30%. Mỗi năm, tỉnh có hàng ngàn lao động sau khi học nghề được các doanh
nghiệp trong tỉnh tuyển dụng.
Mới
đây, Phòng Dạy nghề Sở LĐ-TB&XH nghề đã phối hợp với Công ty TNHH Unico
Global, Công ty TNHH Daesung Global tuyển dụng 500 lao động nghề may công
nghiệp theo nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp. Đồng thời, chỉ đạo các cơ sở dạy
nghề phối hợp với các doanh nghiệp tăng cường dạy nghề gắn với tạo việc làm cho
người lao động, dạy nghề theo địa chỉ sử dụng.
Một
lớp học nghề may được tổ chức tại xã Xuân Ái, huyện Văn Yên.
Còn
những khó khăn
Bà
Nguyễn Thị Hà - Trưởng phòng LĐ-TB&XH huyện Văn Yên cho biết: “Với nhiều
giải pháp thiết thực: tăng cường tuyên truyền, vận động, đổi mới hoạt động dạy
nghề; dạy nghề theo nhu cầu của lao động... huyện Văn Yên đã có 54,4% lao động
qua đào tạo, 38,7% lao động đã qua đào tạo nghề.
Tuy
nhiên, để đáp ứng nhu cầu của thời kỳ đổi mới, việc dạy nghề ở Văn Yên vẫn gặp
một số khó khăn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, do một bộ
phận người dân chưa nhận thức đầy đủ, ý thức học nghề chưa cao, chưa muốn học
nghề để đổi mới sản xuất, phát triển kinh tế...”.
Mặc dù
đạt nhiều kết quả tích cực, đóng góp lớn trong nâng cao tỷ lệ lao động qua đào
tạo nghề trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, với Yên Bái hiện nay, lao động qua đào
tạo chủ yếu từ trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng; tỷ lệ nhân lực có
trình độ cao (từ trung cấp trở lên) còn thấp; cơ cấu ngành nghề đào tạo chưa
đáp ứng tốt yêu cầu sử dụng của tỉnh.
Công
tác tuyển sinh dạy nghề trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề của các trường
dạy nghề gặp nhiều khó khăn vì nhận thức xã hội còn nặng tâm lý coi trọng học
đại học.
Mặt
khác, công tác hướng nghiệp, việc phân luồng học sinh chưa thực sự hiệu quả, tỷ
lệ học sinh học các trường dạy nghề thấp. Hơn nữa, số lượng doanh nghiệp của
tỉnh ít, quy mô sử dụng lao động không nhiều; chỉ tiêu được giao (hệ được cấp
ngân sách) còn thấp, trong khi mức thu học phí cũng thấp, gây ảnh hưởng tới
chất lượng đào tạo; các trường dạy nghề chưa có sức hút đối với người học. Định
mức kinh phí ngân sách Nhà nước cấp (phân bổ chi khác trên mỗi học sinh sinh
viên) ở các trường dạy nghề là quá thấp so với mặt bằng chung của các tỉnh
trong vùng nên chưa đáp ứng yêu cầu về vật tư thực tập cho đào tạo (định mức
hiện bằng với các trường chuyên nghiệp là 1,7 triệu đồng/năm/học sinh đối với
hệ trung cấp; 1,8 triệu/năm/học sinh đối với hệ cao đẳng). Liên kết đào tạo
giữa các trường dạy nghề trong tỉnh với các trường ngoài tỉnh còn nhiều khó
khăn.
Chỉ
tiêu biên chế giáo viên các trường dạy nghề chưa đáp ứng đủ yêu cầu. Thiếu đội
ngũ giáo viên dạy nghề giỏi, có kỹ năng nghề cao, đặc biệt đối với các nghề
trọng điểm cấp quốc tế, Asean, cấp quốc gia. Sau khi sáp nhập, các trung tâm
dạy nghề và giáo dục thường xuyên cấp huyện thừa giáo viên dạy văn hóa, thiếu
giáo viên dạy nghề. Các trung tâm gặp khó khăn trong hoạt động do hướng dẫn của
các bộ chưa có quy chế về tổ chức hoạt động của các trung tâm. Tỉnh chưa có
chính sách đặc thù để khuyến khích phát triển giáo dục nghề nghiệp (đặc biệt là
chính sách với cơ sở dạy nghề, giáo viên dạy nghề và người học nghề). Trường
Trung cấp nghề Dân tộc nội trú Nghĩa Lộ, Trung cấp nghề Lục Yên thiếu biên chế
giáo viên dạy nghề cơ hữu, do đó, gây khó khăn trong hoạt động đào tạo.
Những
vấn đề cần tập trung giải quyết
Học
sinh dân tộc Mông học nghề tại Trường Cao đẳng nghề Yên Bái. (Ảnh: Sơn Nam)
Thời
gian tới, nhiệm vụ trọng tâm của dạy nghề được xác định là nâng cao chất lượng,
tăng cường dạy nghề theo đơn hàng, địa chỉ sử dụng, đổi mới, nâng cao chất
lượng dạy nghề cho lao động nông thôn. Theo đó, Yên Bái cần tổ chức xây dựng và
triển khai thực hiện quy hoạch phát triển mạng lưới các cơ sở giáo dục nghề
nghiệp, đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp sản xuất, nhu
cầu thị trường lao động về số lượng, chất lượng, bảo đảm cơ cấu ngành nghề,
trình độ đào tạo. Cùng với đó, cần điều tra, khảo sát, đánh giá chất lượng lao
động, tăng cường công tác thông tin, dự báo thị trường lao động, tham mưu ban
hành gói chính sách khuyến khích phát triển giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn
tỉnh, tăng cường kiểm định chất lượng dạy nghề, nâng cao tỷ lệ, chất lượng đào
tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, đặc biệt là khu vực nông thôn... Cần nâng
cao chất lượng đào tạo, gắn kết giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp với doanh
nghiệp, tăng cường dạy nghề theo đơn đặt hàng, theo địa chỉ của doanh nghiệp.
Trong
đó, phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp bảo đảm
phù hợp về số lượng và cơ cấu ngành nghề. Đào tạo bồi dưỡng giáo viên dạy nghề
theo hướng đạt chuẩn về kỹ năng nghề, nhất là những nghề trọng điểm quốc tế,
khu vực ASEAN, cấp quốc gia; đầu tư chuẩn hóa, hiện đại hóa cơ sở vật chất,
thiết bị dạy nghề; triển khai thực hiện mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và
cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt là giữa các trường với các doanh nghiệp
trong bố trí giáo viên đi thực tế, học sinh, sinh viên thực tập, doanh nghiệp
phối hợp với các cơ sở dạy nghề đánh giá kỹ năng nghề của người học trước khi
tuyển dụng, thành lập bộ phận quan hệ với doanh nghiệp, phát triển các trung
tâm thực hành sản xuất và hợp tác đào tạo tại các trường dạy nghề.
Ông
Nguyễn Bình Minh nhấn mạnh: “Cần đổi mới hoạt động giáo dục nghề nghiệp của
tỉnh theo nhu cầu của thị trường lao động, tăng cường tổ chức các lớp đào tạo
theo đơn đặt hàng, theo địa chỉ sử dụng của doanh nghiệp, các địa phương, gắn
với xuất khẩu lao động. Thí điểm tổ chức các lớp đặt hàng dạy nghề theo cơ chế
“3 bên” giữa Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp; liên kết đào tạo với các
trường dạy nghề ngoài tỉnh để đào tạo những ngành nghề mà các doanh nghiệp trên
địa bàn có nhu cầu nhưng các cơ sở dạy nghề của tỉnh chưa đào tạo... mới đáp
ứng yêu cầu nguồn nhân lực có trình độ, phục vụ phát triển kinh tế, xã hội”.
Theo Thành Trung/Báo Yên Bái