Nghị định số 203/2013/NĐ-CP ngày 28/11/2013 của Chính phủ quy định về phương pháp tính, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản có hiệu lực từ ngày 20/1/2014. Từ khi áp dụng đến nay, Nghị định số 203 đã bộc lộ một số vướng mắc, khó khăn.

Nghị định số 203/2013/NĐ-CP ngày 28/11/2013 của Chính phủ quy định về phương pháp tính, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản có hiệu lực từ ngày 20/1/2014. Từ khi áp dụng đến nay, Nghị định số 203 đã bộc lộ một số vướng mắc, khó khăn. Tuy nhiên, việc các doanh nghiệp nghiêm túc chấp hành đúng các quy định của pháp luật về nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản vẫn là yếu tố quan trọng để hoạt động khai thác khoáng sản có hiệu quả, bảo đảm môi trường, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Những vướng mắc của doanh nghiệp trong nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản (CQKTKS) đã được các cơ quan hữu quan xác định rõ ràng, cụ thể. Một số doanh nghiệp không có năng lực tài chính, không có khả năng thực hiện nộp tiền cấp quyền là những doanh nghiệp chưa triển khai hoạt động, chờ đợi, mời gọi đối tác đầu tư. Một số doanh nghiệp đã triển khai hoạt động khai thác nhưng có khó khăn về vốn, đang trong giai đoạn xây dựng cơ bản mỏ, hoạt động khai thác chưa mang lại hiệu quả kinh tế nên chậm nộp tiền cấp quyền. Một số doanh nghiệp còn có tâm lý chờ đợi chính sách mới về giá thuế, hy vọng tính lại tiền cấp quyền, chưa tập trung nguồn lực tài chính để thực hiện nộp tiền cấp quyền. Một số doanh nghiệp đang làm hồ sơ xin cấp phép khai thác nhưng do nhu cầu thị trường khoáng sản giảm nên các doanh nghiệp này đã dừng tiến hành thực hiện các bước tiếp theo để được cấp giấy phép khai thác, trong đó có việc không chấp hành nộp tiền cấp quyền theo quyết định của UBND tỉnh Yên Bái, có doanh nghiệp đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường. Ngày 25/5/2015, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái đã ban hành Quyết định số 818/QĐ-UBND thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc cho Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách thu tiền CQKTKS và tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước tỉnh Yên Bái. Sau đó, các ngành, các thành viên của Ban Chỉ đạo đã được phân công nhiệm vụ cụ thể. Thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Cục Thuế tỉnh và các cơ quan liên quan tích cực, chủ động tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản, đôn đốc công tác thu tiền CQKTKS. Đẩy nhanh tiến độ thu tiền cấp quyền, kiên quyết xử lý các trường hợp không chấp hành, UBND tỉnh đã giao Cục Thuế tỉnh ngoài áp dụng hình thức xử lý về chậm nộp tiền CQKTKS còn phải áp dụng các hình thức khác theo quy định về quản lý thuế; lập danh sách các trường hợp cố tình không chấp hành gửi Sở Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp, tham mưu cho UBND tỉnh ra thông báo hoặc đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường ra thông báo theo thẩm quyền, sau 90 ngày mà doanh nghiệp không nộp đủ tiền CQKTKS thì trình UBND tỉnh hoặc báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường ra quyết định thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định. Là cơ quan trực tiếp đôn đốc nộp tiền CQKTKS, Cục Thuế tỉnh đã gửi công văn đôn đốc, thông báo nộp tiền để các đơn vị thực hiện và áp dụng các biện pháp nghiệp vụ theo quy định của Luật Quản lý Thuế. Cục đã phát hành thông báo nộp tiền CQKTKS đến tất cả các tổ chức khai thác khoáng sản theo quy định. Đối với các đơn vị chưa chấp hành, Cục cũng phát hành thông báo lần hai, gửi các thông báo có tính tiền chậm nộp theo từng thời điểm để các đơn vị thực hiện nộp tiền vào ngân sách Nhà nước theo quy định của Luật Quản lý Thuế hiện hành. Cục Thuế tỉnh cũng đã áp dụng các biện pháp nghiệp vụ trong quản lý thuế để đôn đốc nộp như: hoàn bù trừ tiền thuế đối với một số doanh nghiệp có số thuế hoàn để nộp tiền CQKTKS; phối hợp với các ngành giải quyết các công việc về khai thác, tiêu thụ sản phẩm khai thác khoáng sản. Đồng thời, Cục Thuế tỉnh đã có sự phối hợp chặt chẽ với Sở Tài nguyên và Môi trường đôn đốc các doanh nghiệp nghiêm túc chấp hành nộp tiền cấp quyền và đã lập danh sách các tổ chức nợ tiền cấp quyền để báo cáo UBND tỉnh có biện pháp giải quyết. Tiếp tục cố gắng để hoàn thành chỉ tiêu, ngày 4/12/2015, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái đã có Công văn số 2831/UBND-TC về việc thành lập Tổ công tác liên ngành của tỉnh về thu tiền CQKTKS. Tại thời điểm này, Tổ công tác nỗ lực từng ngày với phần công việc hết sức gấp rút, khẩn trương là trực tiếp làm việc  cùng các doanh nghiệp về việc thực hiện nộp tiền cấp quyền. Ông Nguyễn Quốc Thịnh - Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng Giao thông Yên Bái tại buổi làm việc với Tổ công tác liên ngành cho biết: “Doanh nghiệp hiện gặp khó khăn do mỏ đá làm vật liệu xây dựng ở Làng Mường, xã Tô Mậu, huyện Lục Yên khai thác cầm chừng. Tuy nhiên, Công ty cam kết sẽ nộp 500 triệu đồng tiền CQKTKS trước ngày 20/12/2015”. Đối với Công ty cổ phần Khoáng sản Hòa Yên, năm 2014 đã nộp đủ 1,206 tỷ đồng tiền CQKTKS theo quy định. Năm 2015, do còn một số vướng mắc với đối tác ở tỉnh Thái Nguyên mà doanh nghiệp đã chuyển nhượng mỏ nên tiền CQKTKS chưa thực hiện. “Là một doanh nghiệp trước nay luôn chấp hành tốt nghĩa vụ nộp thuế với Nhà nước nên chúng tôi cũng sẽ bảo đảm hoàn thành số thu theo quy định” - ông Lý Quốc Sự - Giám đốc Công ty khẳng định. Đồng chí Nguyễn Mạnh Khôi - Phó cục trưởng Cục Thuế tỉnh Yên Bái, Tổ trưởng Tổ công tác liên ngành về thu tiền CQKTKS cho biết: “Về chỉ tiêu số thu tiền CQKTKS, bên cạnh việc đôn đốc, các ngành cũng luôn lắng nghe, tiếp thu các ý kiến, vướng mắc, khó khăn từ phía doanh nghiệp để vận động, giải quyết kịp thời cũng như áp dụng các biện pháp phù hợp đối với các doanh nghiệp không chấp hành nghĩa vụ. Chia sẻ khó khăn, hài hòa lợi ích, tôi tin rằng, tất cả sẽ cùng nỗ lực để hoàn thành chỉ tiêu của năm 2015”.