Theo quy định của pháp luật, những người chưa bị tòa tuyên án thì chưa thể coi là có tội, trong quá trình bị tạm giam, tạm giữ, họ chỉ mất một số quyền cơ bản như tự do đi lại, hội họp… Như vậy, họ vẫn là công dân và có quyền tham gia bầu cử.

Theo quy định của pháp luật, những người chưa bị tòa tuyên án thì chưa thể coi là có tội, trong quá trình bị tạm giam, tạm giữ, họ chỉ mất một số quyền cơ bản như tự do đi lại, hội họp… Như vậy, họ vẫn là công dân và có quyền tham gia bầu cử. Chúng tôi đến Trại Tạm giam, Công an tỉnh Yên Bái - nơi sẽ tổ chức cho hàng trăm cán bộ, chiến sỹ và người đang bị tạm giam, tạm giữ thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình vào ngày 22/5/2016. Trại Tạm giam, Công an tỉnh Yên Bái được Hội đồng Bầu cử huyện Yên Bình thành lập một tổ bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Theo đó, cán bộ, chiến sỹ hiện đang công tác tại Trại sẽ bầu đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND huyện Yên Bình và đại biểu HĐND tỉnh Yên Bái; những người đang bị tạm giam, tạm giữ tại Trại sẽ bầu đại biểu HĐND 2 cấp huyện và tỉnh. Trung tá Phạm Duy Thịnh - Giám thị Trại Tạm giam, Công an tỉnh Yên Bái cho biết: “Trại được cấp chính quyền cho phép thành một tổ bầu cử riêng là rất thuận lợi cho cán bộ, chiến sỹ thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình. Đây cũng là điều kiện để chúng tôi tổ chức cho những người đang bị tạm giam, tạm giữ tham gia bỏ phiếu theo đúng tinh thần của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND. Tổ chức bầu cử trong trại giam cho những người đang bị điều tra, khởi tố là việc không dễ, nhưng với sự giúp đỡ của lãnh đạo Công an tỉnh, của UBND huyện Yên Bình, đặc biệt là mỗi cán bộ, chiến sỹ đều ý thức được trách nhiệm của mình đối với sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, chắc chắn, cuộc bầu cử lần này sẽ được Trại tổ chức thành công, bảo đảm mục tiêu an toàn, tiết kiệm, đúng quy định”. Căn cứ theo kế hoạch của Công an tỉnh và hướng dẫn của UBND huyện Yên Bình về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, Trại đã phối hợp với Phòng Nội vụ huyện Yên Bình để tiếp nhận các văn bản hướng dẫn, tài liệu tuyên truyền liên quan đến cuộc bầu cử; lãnh đạo, chỉ huy Trại đã ban hành Kế hoạch số 102 về tổ chức cuộc bầu cử, kế hoạch bảo vệ tuyệt đối an toàn cả trước, trong và sau cuộc bầu cử. Thành lập Ban chỉ đạo với 11 thành viên do đồng chí Phó giám thị làm Trưởng ban; lãnh đạo, chỉ huy các đội nghiệp vụ là thành viên. Ban chỉ đạo đã thành lập tổ bầu cử, tổ giúp việc theo đúng hướng dẫn. Đại úy Trần Đình Bằng - Đội trưởng Đội Tham mưu, Trại Tạm giam, Công an tỉnh Yên Bái cho biết: “Việc tổ chức cho cán bộ, chiến sỹ học tập, nghiên cứu Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cũng như tổ chức trao đổi về thành phần, cơ cấu của đại biểu, chất lượng nhân sự… và học tập nội quy, quy chế bầu cử không hề khó vì trình độ văn hóa, nhận thức chính trị và ý thức trách nhiệm của anh em là rất cao. Tuy nhiên, việc tổ chức học tập, tuyên truyền cho người đang bị tạm giam, tạm giữ là điều không đơn giản!”. Đang bị tạm giam phục vụ công tác điều tra hoặc chờ ngày ra xét xử, họ (tức người đang bị tạm giam, tạm giữ) đã bị hạn chế một số quyền cơ bản, tuy nhiên, họ vẫn còn quyền công dân nên họ vẫn có quyền đi bầu, đây là một trong những nét rất mới của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015; cái khó là làm sao để họ tiếp cận đầy đủ thông tin, nắm rõ được quy định, thể lệ của cuộc bầu và thực hiện việc bỏ phiếu đúng quy định, công bằng và dân chủ nhưng phải bảo đảm an toàn tuyệt đối, không ảnh hưởng đến công tác điều tra, phá án… là chuyện không hề dễ. Hàng trăm người đang bị tạm giam tại Trại rất khác nhau về trình độ văn hóa, khả năng nhận thức, cá biệt có những người mù chữ, có người chưa thông thạo tiếng Việt. Đặc biệt, họ đang trong thời gian bị tạm giam nên diễn biến tư tưởng, tâm lý thường không ổn định, nhiều người thường xuyên có những biểu hiện chống đối, vi phạm nội quy, quy định của Trại, không ít người đã có nhiều tiền án, tiền sự trước khi bị tạm giam. Để giải “bài toán” khó này, cán bộ, quản giáo của Trại đều phải trở thành những “tuyên truyền viên”, phải nắm rõ các bước tiến hành, các quy định, nhất là Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cũng như Luật Tổ chức chính quyền địa phương để đến từng buồng giam, tuyên truyền cho người đang bị giam giữ. Thiếu tá Nguyễn Hữu Tình - Phó đội trưởng Đội Quản giáo, Trại Tạm giam Công an tỉnh cho biết: “Người bị tạm giam vẫn có quyền công dân, họ vẫn còn nguyên quyền đi bầu cử, đương nhiên họ phải được tuyên truyền, hướng dẫn đầy đủ các nội quy, quy định cũng như các văn bản pháp luật có liên quan đến cuộc bầu cử. Để cung cấp đầy đủ thông tin, kiến thức cho họ, cán bộ, quản giáo đã phải tổ chức hơn 100 buổi tuyên truyền tại các buồng giam, chúng tôi còn phát đầy đủ tài liệu đến từng buồng để người đang bị tạm giam tự nghiên cứu và đọc cho nhau nghe cùng nắm rõ. Không ít người đang bị tạm giam rất bất ngờ khi biết mình vẫn được thực hiện quyền và nghĩa vụ thiêng liêng của mình”. Được biết, Tổ bầu cử Trại Tạm giam Công an tỉnh Yên Bái vẫn đang tích cực triển khai thực hiện các bước của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp theo đúng quy định. Căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ và kế hoạch đã đề ra, ngày 22/5/2016, cán bộ, chiến sỹ trong Trại sẽ thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình ở điểm bỏ phiếu chính được bố trí tại nhà chỉ huy của Trại, còn những người đang bị tạm giam, tạm giữ sẽ thực hiện bỏ phiếu vào hòm phiếu phụ tại khu giam giữ nhưng vẫn bảo đảm công bằng, dân chủ theo đúng quy định của pháp luật.