CTTĐT - Theo phong tục của người Việt Nam nói chung và của người dân tộc Tày nói riêng, Tết Thanh minh còn gọi là Tết Hàn thực được tổ chức vào ngày 3/3 âm lịch hàng năm, người dân tộc Tày Lục Yên có phong tục truyền thống đi tảo mộ tổ tiên vào 3/3 âm lịch. Tết Thanh minh được đồng bào các dân tộc Tày nơi đây rất quan tâm.
Xôi ''đăm đeng" là món ăn đặc trưng nhất trong dịp Tết thanh minh của người Tày
Năm nào cũng vậy, cứ đến ngày 3 tháng 3 âm lịch gia đình bà Hoàng Thị Luận, thôn Mỏ Cao xã An Phú đều tổ chức tết thanh minh, ngay từ sáng sớm anh em họ hàng đã có mặt đông đủ để làm các món ăn truyền thống, trong đó có món xôi đỏ đen được làm một cách công phu nhất. Đây là món ăn đặc trưng nhất trong dịp Tết thanh minh của người Tày có tên gọi là xôi “đăm đeng”. Xôi “đăm đeng” tiếng Tày có nghĩa là xôi đỏ đen. Đây là món xôi nhiều màu sắc đỏ, xanh, đen, tím, trắng, vàng. Xôi được nhuộm bằng lá cẩm, lá cây sau sau, nghệ, gấc… nên màu sắc rất đẹp mắt, ăn ngon và rất an toàn. Ngoài ra, Tết thanh minh còn nhiều món khác như thịt gà, măng kẹp thịt, đậu phồng nhồi thịt, cá rán… Bà Hoàng Thị Luận, thôn Mỏ Cao, xã An Phú nói: “Năm nào nhà tôi cũng làm cỗ cho Tết thanh minh, đây là cái tết quan trọng với gia đình khi các con, cháu, anh em họ hàng cùng về quây quần chia sẻ công việc, gắn bó các thành viên của gia đình”.
Từ sáng sớm tinh mơ, khắp các sườn đồi tại các xã trên địa bàn huyện, mọi nhà tấp nập gồng gánh đồ lễ đi tảo mộ. Họ đến khu mộ của gia đình từ sớm để thắp hương xin phép thần thổ địa rồi phát cỏ cây, dọn dẹp khu mộ sạch sẽ. Sau đó, kính cẩn thắp hương và bày cỗ, rót rượu khấn mời tổ tiên. Không như các dân tộc khác đi tảo mộ vào dịp cuối năm hoặc người Tày ở Lục Yên thanh minh hoặc đi tảo mộ chỉ có một ngày duy nhất đó là ngày 3/3 âm lịch. Với đạo lý "uống nước nhớ nguồn", từ xa xưa, ngày này đã trở thành ngày lễ quan trọng, thiêng liêng, đi sâu vào tiềm thức của mỗi người con dân tộc Tày. Ông Nông Ngọc Quang, dân tộc Tày thôn 2 xã Động Quan nói: “Lễ tảo mộ của người Tày chúng tôi có ý nghĩa rất sâu sắc từ ngày xưa cha ông đã để lại, được lưu truyền qua các đời, đạo đức của con cháu với những người đã quá cố nơi suối vàng, ngày Tết Thanh minh có nghĩa rất quan trọng…”
Người Tày ở Lục Yên cho rằng, có thể Tết Nguyên Đán không về quê nhà được nhưng không thể vắng mặt trong ngày tết tảo mộ. Tết tảo mộ năm nay cũng vậy, ở Lục Yên đâu đâu cũng thấy người ngược xuôi đi tảo mộ. Khắp các sườn núi, khu đồi, nơi cư ngự của những khu mộ rực rỡ những cây nêu đủ sắc màu ẩn hiện trong làn khói hương nghi ngút. Người sống quan niệm, khi đốt cháy tuần hương và vàng mã coi như người âm đã nhận đủ lễ vật mà người dương muốn gửi. Khi ngôi mộ được dựng một cây nêu báo hiếu, người thân có thể bày mâm ăn uống hoặc thu lộc mang về nhàm. Anh Nông Văn Hộ, thôn Tân Lập, xã An Phú chia sẻ: “Tôi đi làm ăn ở Hà Nội, tuy xa nhà nhưng năm nào cứ đến Tết thanh minh tôi đều về quê với gia đình để đón một cái tết sum vầy bên họ hàng, người thân”.
Ngày 3/3 âm lịch hàng năm được coi là Tết Thanh minh, Tết tảo mộ của người Tày ở Lục Yên, nó gắn liền với đạo đức, với bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ phụ, của những tiền nhân đã khuất. Đây chính là dịp để mọi người báo hiếu, trả nghĩa, gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành, tạo dựng của tổ tiên; nhắc nhở mỗi người nhớ về quê hương, cội nguồn dân tộc./.
2025 lượt xem
Cổng thông tin điện tử tỉnh - Theo phong tục của người Việt Nam nói chung và của người dân tộc Tày nói riêng, Tết Thanh minh còn gọi là Tết Hàn thực được tổ chức vào ngày 3/3 âm lịch hàng năm, người dân tộc Tày Lục Yên có phong tục truyền thống đi tảo mộ tổ tiên vào 3/3 âm lịch. Tết Thanh minh được đồng bào các dân tộc Tày nơi đây rất quan tâm.Năm nào cũng vậy, cứ đến ngày 3 tháng 3 âm lịch gia đình bà Hoàng Thị Luận, thôn Mỏ Cao xã An Phú đều tổ chức tết thanh minh, ngay từ sáng sớm anh em họ hàng đã có mặt đông đủ để làm các món ăn truyền thống, trong đó có món xôi đỏ đen được làm một cách công phu nhất. Đây là món ăn đặc trưng nhất trong dịp Tết thanh minh của người Tày có tên gọi là xôi “đăm đeng”. Xôi “đăm đeng” tiếng Tày có nghĩa là xôi đỏ đen. Đây là món xôi nhiều màu sắc đỏ, xanh, đen, tím, trắng, vàng. Xôi được nhuộm bằng lá cẩm, lá cây sau sau, nghệ, gấc… nên màu sắc rất đẹp mắt, ăn ngon và rất an toàn. Ngoài ra, Tết thanh minh còn nhiều món khác như thịt gà, măng kẹp thịt, đậu phồng nhồi thịt, cá rán… Bà Hoàng Thị Luận, thôn Mỏ Cao, xã An Phú nói: “Năm nào nhà tôi cũng làm cỗ cho Tết thanh minh, đây là cái tết quan trọng với gia đình khi các con, cháu, anh em họ hàng cùng về quây quần chia sẻ công việc, gắn bó các thành viên của gia đình”.
Từ sáng sớm tinh mơ, khắp các sườn đồi tại các xã trên địa bàn huyện, mọi nhà tấp nập gồng gánh đồ lễ đi tảo mộ. Họ đến khu mộ của gia đình từ sớm để thắp hương xin phép thần thổ địa rồi phát cỏ cây, dọn dẹp khu mộ sạch sẽ. Sau đó, kính cẩn thắp hương và bày cỗ, rót rượu khấn mời tổ tiên. Không như các dân tộc khác đi tảo mộ vào dịp cuối năm hoặc người Tày ở Lục Yên thanh minh hoặc đi tảo mộ chỉ có một ngày duy nhất đó là ngày 3/3 âm lịch. Với đạo lý "uống nước nhớ nguồn", từ xa xưa, ngày này đã trở thành ngày lễ quan trọng, thiêng liêng, đi sâu vào tiềm thức của mỗi người con dân tộc Tày. Ông Nông Ngọc Quang, dân tộc Tày thôn 2 xã Động Quan nói: “Lễ tảo mộ của người Tày chúng tôi có ý nghĩa rất sâu sắc từ ngày xưa cha ông đã để lại, được lưu truyền qua các đời, đạo đức của con cháu với những người đã quá cố nơi suối vàng, ngày Tết Thanh minh có nghĩa rất quan trọng…”
Người Tày ở Lục Yên cho rằng, có thể Tết Nguyên Đán không về quê nhà được nhưng không thể vắng mặt trong ngày tết tảo mộ. Tết tảo mộ năm nay cũng vậy, ở Lục Yên đâu đâu cũng thấy người ngược xuôi đi tảo mộ. Khắp các sườn núi, khu đồi, nơi cư ngự của những khu mộ rực rỡ những cây nêu đủ sắc màu ẩn hiện trong làn khói hương nghi ngút. Người sống quan niệm, khi đốt cháy tuần hương và vàng mã coi như người âm đã nhận đủ lễ vật mà người dương muốn gửi. Khi ngôi mộ được dựng một cây nêu báo hiếu, người thân có thể bày mâm ăn uống hoặc thu lộc mang về nhàm. Anh Nông Văn Hộ, thôn Tân Lập, xã An Phú chia sẻ: “Tôi đi làm ăn ở Hà Nội, tuy xa nhà nhưng năm nào cứ đến Tết thanh minh tôi đều về quê với gia đình để đón một cái tết sum vầy bên họ hàng, người thân”.
Ngày 3/3 âm lịch hàng năm được coi là Tết Thanh minh, Tết tảo mộ của người Tày ở Lục Yên, nó gắn liền với đạo đức, với bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ phụ, của những tiền nhân đã khuất. Đây chính là dịp để mọi người báo hiếu, trả nghĩa, gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành, tạo dựng của tổ tiên; nhắc nhở mỗi người nhớ về quê hương, cội nguồn dân tộc./.