Ảnh tư liệu - Bác Hồ nói chuyện với đồng bào các dân tộc Yên Bái tại Lễ đài sân vận động thị xã Yên Bái ngày 25/9/1958

Ngay từ năm 1941, để giáo dục tinh thần yêu nước và động viên nhân dân hăng hái tham gia Mặt trận Việt Minh, Nguyễn Ái Quốc đã viết tác phẩm “Lịch sử nước ta” trong đó có những câu đánh giá tầm vóc, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Bái:

“Kìa Yên Bái, nọ Nghệ An

Hai lần khởi nghĩa tiếng vang hoàn cầu”

Trong bản Tuyên ngôn độc lập bất hủ, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, trong lời tố cáo tội ác thực dân Pháp, sự kiện chúng sát hại tù chính trị ngày 17 tháng 3 ở căng Nghĩa Lộ đã được Người quan tâm, theo dõi. Người viết: “Trước ngày 9 tháng 3, biết bao lần Việt Minh đã kêu gọi người Pháp liên minh chống Nhật. Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt Minh hơn nữa. Thậm chí đến khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết số đông tù chính trị ở Yên Bái…”

Trong công cuộc “kháng chiến, kiến quốc”, mặc dù bộn bề công việc, khi nhận được thư của các cháu nhi đồng Yên Bái tham gia tổ chức nhi đồng cứu quốc, Bác Hồ đã viết thư trả lời với tình cảm trìu mến, căn dặn các cháu. Thư Bác viết:

Gửi các cháu nhi đồng tỉnh Yên Bái!

Bác rất vui lòng nhận được thư các cháu. Và biết rằng: Văn Chấn, Trấn Yên, Lục Yên có đến 7.500 cháu đã tổ chức do 200 anh phụ trách. Chừng 4.800 cháu đã biết chữ, thế là tốt. Nhưng còn 2.700 cháu “chưa biết chữ”.

Trong cuộc “Thi đua ái quốc”, Bác mong các cháu trong năm nay làm cho được hai việc: Gắng tổ chức 10.000 cháu và cháu nào cũng cố học cho biết chữ.

Bác hôn các cháu.

Hồ Chí Minh

Trong phong trào thi đua ái quốc năm 1948, đồng bào lương giáo xã Hưng Thái, huyện Trấn Yên đã báo cáo thành tích với Người. Người đã gửi thư cho Linh mục Thuyết và đồng bào lương giáo xã Hưng Thái. Thư Người viết:

Kính gửi Cụ Linh mục Thuyết và đồng bào lương giáo xã Hưng Thái, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái!

Cảm ơn cụ và đồng bào đã gửi biếu tôi cao và mật ong. Tôi mong rằng với sự chỉ đạo của cụ và các vị thân hào thân sĩ, đồng bào sẽ hăng hái xung phong thi đua ái quốc  làm cho xã Hưng Thái thành một xã kiểu mẫu.

Chào thân ái và quyết thắng.

Hồ Chí Minh

Trước ngày mở chiến dịch Tây Bắc năm 1952, Bác Hồ đã trực tiếp giao nhiệm vụ cho cán bộ và chiến sỹ với lời căn dặn “Chiến dịch này phải thắng lợi”. Trong công tác phục vụ chiến dịch Tây Bắc, cùng với thành tích chung của quân và dân trong tỉnh, anh Hà Văn Nô ở xã Đồng Khê, huyện Văn Chấn đã được Bác biểu dương và tặng một chiếc áo ấm. Bác gửi thư cho Công đoàn vận tải thủy Sông Thao Yên Bái - một đơn vị có nhiều thành tích trong phục vụ chiến dịch.

Thư Bác viết: “Vận tải là một việc quan trọng cho Chính phủ và nhân dân, tôi rất vui lòng các bạn đã quyết xung phong thi đua ái quốc về ngành ấy, và chúc các bạn thành công.

Chào thân ái và quyết thắng!

Hồ Chí Minh

Với thành tích phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ, ngành giao thông - vận tải tỉnh Yên Bái đã vinh dự nhận cờ luân lưu “Mở đường thắng lợi” của Bác Hồ trao tặng.

Năm 1956, nhân dịp sinh nhật lần thứ 66 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bà sơ Ga-bờ-ri-en thuộc dòng bác ái thánh Phao Lô ở nhà thờ xứ Nhoi (Yên Bái) đã gửi thư chúc thọ Hồ Chủ tịch. Bức thư viết:

"Nhờ sự lãnh đạo của Cụ, chúng tôi được hưởng hòa bình và được sống tự do nhất là từ khi được học tập Sắc lệnh về đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng. Chúng tôi và mọi người công giáo hết sức vui mừng, hết sức tin tưởng vào sự lãnh đạo của Cụ và nhớ ơn muôn đời không quên. Chúng tôi xin hứa với Cụ cố gắng làm tròn nhiệm vụ của người công giáo là kính Chúa, yêu hòa bình, yêu Tổ quốc. Lại xin tích cực cùng toàn dân đấu tranh chống mọi âm mưu Mỹ - Diệm, cho Tổ quốc thống nhất, Nam - Bắc một nhà".

Ngày 24/9/1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn đầu phái đoàn của Đảng và Chính phủ đến thăm Yên Bái. Ngày 25/9/1958, tại sân vận động thị xã Yên Bái, gần 5.000 cán bộ và nhân dân các dân tộc thị xã Yên Bái cùng đồng bào các vùng lân cận đã nô nức kéo đến dự mít tinh để được nhìn thấy Người, nghe tiếng Người. Từ tỉnh đội đi ra, Bác đến sân vận động và bước lên Lễ đài trong tiếng hò reo như sấm dậy của đồng bào. Sau khi mọi người im lặng, Bác bắt đầu nói chuyện, Người thân mật thăm hỏi cán bộ và nhân dân, chỉ ra những việc làm thiết thực. Người đề cập đến nhiều vấn đề từ đoàn kết dân tộc, tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm. Nói chuyện xong Bác bắt nhịp cùng toàn thể đồng bào Yên Bái hát bài "kết đoàn". Từ lễ đài, Người rời về nơi làm việc trong tiếng vỗ tay và những bài ca hùng tráng của đồng bào tỉnh nhà.

Lời căn dặn của Người là những chỉ thị cụ thể, toàn diện về mọi mặt, động viên toàn Đảng bộ, toàn dân, toàn quân trong tỉnh thi đua phấn đấu vượt lên mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ của mình. Thực hiện lời Người, Đảng bộ và các tầng lớp nhân dân Yên Bái đã hăng hái thi đua, giành được nhiều thành tích trên các lĩnh vực. Năm 1959, Bác Hồ đã tặng Bằng khen cho đồng bào và cán bộ tỉnh Yên Bái vì có thành tích xuất sắc trong công tác ba thu (thu thuế nông nghiệp, thu mua lương thực, thu nợ). Nhân dịp kỷ niệm 16 năm thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (2/9/1961), Bác Hồ đã tặng Bằng khen cho cán bộ, đoàn viên và thanh niên tỉnh Yên Bái vì đã có nhiều thành tích trong việc thực hiện kế Nhà nước năm 1960 và 1961. Năm 1963, Bác Hồ đã tặng Bằng khen cho nhân dân xã Hưng Khánh với thành tích là xã có phong trào bảo vệ trị an khá nhất các tỉnh miền núi. Nhân dịp khai giảng năm học mới 1963-1964, Bác Hồ đã gửi tới Ty Giáo dục Yên Bái phần thưởng cho 2 học sinh là: Nguyễn Kim Nga, học sinh lớp 7 trường phổ thông cấp II thị xã Yên Bái và Đặng Thị Vân, học sinh lớp 6 trường phổ thông cấp II Thống Nhất huyện Trấn Yên vì có nhiều thành tích trong học tập. Năm học 1966-1967, Bác đã tặng Huân chương Lao động hạng Ba cho trường Phổ thông cấp I xã Báo Đáp huyện Trấn Yên vì đã nêu cao tinh thần khắc phục khó khăn lập nhiều thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt”.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, tổ lái tàu 402 đầu máy Hà - Lào trước đây đã vinh dự đưa Bác về thăm Yên Bái, vinh dự được nhận Bằng khen của Bác trao tặng. Thành tích bắn rơi chiếc máy bay thứ 800 và 801 của quân dân tỉnh ta đã được Bác Hồ gửi thư biểu dương, khen ngợi. Thư Bác viết:

Thân ái gửi đồng bào, bộ đội và cán bộ Yên Bái,

Bác rất vui lòng thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ khen ngợi đồng bào các dân tộc, các đơn vị bộ đội, các lực lượng vũ trang nhân dân và cán bộ tỉnh Yên Bái, ngày 27/11/1965 đã bắn rơi chiếc máy bay thứ 800 và 801 của giặc Mỹ.

Bác khuyên quân và dân tỉnh ta hãy luôn luôn nâng cao cảnh giác, đoàn kết chặt chẽ, thi đua sản xuất giỏi, chiến đấu giỏi, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ, giành nhiều thắng lợi to lớn hơn nữa.

Chào thân ái và quyết thắng!

Hồ Chí Minh

Cũng trong chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ra miền Bắc, Bác đã  tặng cờ luân lưu về thành tích bắn rơi máy bay F105 cho dân quân tự vệ xã Cát Thịnh huyện Văn Chấn.

Bác đã đi xa, nhưng tình cảm, tư tưởng và tấm gương đạo đức của Người mãi để cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân học tập và noi theo. Thực hiện lời dạy của Bác, Đảng bộ, quân dân các dân tộc tỉnh ta quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu mạnh, văn minh, phát triển toàn diện, bền vững.