Nếu trong tour du lịch tới Yên Bái, bạn dành thời gian khoảng nửa ngày tới Chợ đá quý Lục Yên thì chuyến đi của bạn sẽ thật hoàn hảo. Bởi lẽ, không chỉ được biết đến là vùng mỏ đá quý, đất Lục Yên còn có nghề làm tranh đá quý nổi tiếng với những bức tranh đá quý tinh xảo đã trở thành một sản phẩm có thương hiệu lớn trên thị trường. Du khách tới đây sẽ có dịp quan sát cận cảnh quá trình làm ra những tác phẩm tranh đá quý đẹp mắt và thỏa sức mua sắm các sản phẩm ưng ý.
Chợ đá quý Lục Yên họp ở một góc hồ nước lung linh trung tâm thị trấn
Chợ đá quý Lục Yên được hình thành từ những năm 89 - 90, vào lúc mà đất nước bước vào quá trình đổi mới. Chợ cách Quốc lộ 70 khoảng 10km về phía Đông và nằm cách thành phố Yên Bái chừng 60km về phía Bắc.
Chợ đá quý Lục Yên họp tại một địa điểm khá đẹp nằm ở góc hồ nước lung linh ở Thị trấn Yên Thế. Chợ chỉ họp trong khoảng thời gian vài ba tiếng đồng hồ vào buổi sáng hàng ngày. Tùy mùa theo thời tiết mà phiên chợ diễn ra sớm hay muộn, trong khoảng từ 6h30 sáng người bán hàng bắt đầu đến chợ. Họ chậm dãi dọn hàng, không lều chõng, quầy tủ cầu kỳ, mà đơn giản chỉ là một góc nhỏ, gồm ba, bốn mươi sạp hàng, mỗi sạp có một bàn gỗ con, trên bày la liệt các loại đá quý. Người bán hàng đều là những phụ nữ, hầu hết đã gắn bó với cái chợ này từ khi nó hình thành. Các sản phẩm đá quý ở chợ Lục Yên khá đa dạng về giá cả cũng như mẫu mã. Có cả những viên đã được chế tác với hình khối tuyệt đẹp để làm mặt nhẫn, mặt dây chuyền, làm tranh; có viên vẫn còn để thô nguyên gốc, nguyên bản chưa qua mài dũa, vừa được đãi từ những mỏ đá quý. Nhưng dù ở dạng nào, những thứ hàng được bán ở cái chợ này đều khoe sắc lung linh.
Những người bán hàng cho biết, đá quý được thu gom của những người đi núi về, có thời gian thì chế tác thành mặt đá cho nhẫn, dây chuyền, hoa tai… Có những thứ để làm nguyên liệu cho làm tranh đá quý, được bán bằng cân, bằng lạng.
Từng viên đá xanh, đỏ, tím, vàng, trắng, đen với nhiều kích cỡ và hình thù khác nhau được săm soi, thẩm định bởi những người sành đá. Giá bán được đưa ra tùy chất theo chất đá. Vài chục ngàn, vài trăm ngàn, hay cả triệu, chục triệu đồng, nhưng bán được, mua được hay không là do quá trình mặc cả.
Ngoài những người kinh doanh đá quý, những thợ chế tác tìm mua nguyên liệu, cũng không ít người nghe tiếng chợ đá quý mà đến đây để xem và mua cho mình sản phẩm đá quý làm kỷ niệm. Người bán, người mua râm ran trong chừng hai ba tiếng đồng hồ thì chợ tan. Theo những người bán hàng thì có phiên người ta mua bán với nhau tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng tiền hàng, nhưng cũng có những phiên ế hàng, giá trị mua bán chỉ tính bằng vài triệu đồng.
Theo lời kể của một chủ sạp bán đá quý tại chợ Lục Yên, cứ sáng tinh mơ, hàng trăm người dân thị trấn lại lên rừng, lang thang dọc suối, nhặt từng viên đá lộ thiên. Nhặt mãi, đá cũng khan hiếm, họ phải đi sâu vào những hang động, dùng đèn pin soi, nhặt. Còn bây giờ, ngay cả hang động cũng khó kiếm tìm, nhiều người phải đưa máy móc lên đào hầm hố sâu vào lòng núi, sau đó đưa đất đá lên đãi trong bồn gỗ.
Nếu được saphia, ruby chính hiệu (viên to, trong suốt, màu chuẩn, không rạn) thì bán kiếm vài trăm triệu, nhưng chủ yếu, họ lại chỉ gặp đá màu, trong đó có cả ruby, saphia cấp thấp, vỡ rạn, nhỏ hạt… thì để mang về làm tranh. Nhiều khi, để tìm được loại đá màu phù hợp (nhất là đá đen để vẽ tóc người, đá xanh để vẽ màu nước…) cũng phải lang thang trên núi cả tháng trời.
Nếu muốn tận mắt nhìn thấy nơi khai thác đá thì bạn phải đi chừng 30 phút bằng xe máy. Khác với bãi vàng, những bãi đá nằm rải rác khắp núi khắp rừng. Người dân nơi đây tự do khai thác đá, vì vậy mới có cái chợ để bán - mua, và cũng là địa chỉ để cung cấp nguyên liệu cho nghề làm tranh đá quý. Nếu muốn thì bạn cũng có thể hòa vào dòng người đi khai thác hoặc nhặt đá quý.
Lục Yên là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý. Tại đây, bạn cũng có thể tìm hiểu về nghề làm đá quý cũng như được thấy những bức tranh quý trị giá vài trăm triệu đồng.
Chợ đá quý Lục Yên mang một nét rất riêng, gọi là chợ, nhưng cảnh mua bán ở chợ đá quý Lục Yên lại không hề “chợ búa” chút nào. Khách muốn mua hàng nào thì mua, có thể thoải mái xem loại nào cũng được, có thể trả giá, không ưng thì đi hàng khác mà không bị càu nhàu, khó chịu. Người bán, kẻ mua, ai nấy đều nhẹ nhàng, thoải mái, tuyệt nhiên không có việc tranh giành, chèo kéo. Chợ bán món đá quý giá trị vậy, nhưng trộm cắp thì phải nói là hiếm. Vì đa phần mọi người, kể cả người bán hay người mua ở đây đều đã nhẵn mặt nhau. Nếu có người lạ vào, thì họ sẽ biết ngay và đề phòng. Vì vậy, việc buôn bán ở đây rất an toàn.
Chợ đá quý Lục Yên là một nguồn cung cấp nguyên liệu, làm sinh động thị trường đá quý và đồ trang sức. Hơn hết, đây là một điểm đến của du khách trong hành trình ở Đất ngọc Lục Yên, sự thú vị này không có ở bất kỳ tour du lịch nào.
7352 lượt xem
Ban Biên tập
Nếu trong tour du lịch tới Yên Bái, bạn dành thời gian khoảng nửa ngày tới Chợ đá quý Lục Yên thì chuyến đi của bạn sẽ thật hoàn hảo. Bởi lẽ, không chỉ được biết đến là vùng mỏ đá quý, đất Lục Yên còn có nghề làm tranh đá quý nổi tiếng với những bức tranh đá quý tinh xảo đã trở thành một sản phẩm có thương hiệu lớn trên thị trường. Du khách tới đây sẽ có dịp quan sát cận cảnh quá trình làm ra những tác phẩm tranh đá quý đẹp mắt và thỏa sức mua sắm các sản phẩm ưng ý. Chợ đá quý Lục Yên được hình thành từ những năm 89 - 90, vào lúc mà đất nước bước vào quá trình đổi mới. Chợ cách Quốc lộ 70 khoảng 10km về phía Đông và nằm cách thành phố Yên Bái chừng 60km về phía Bắc.
Chợ đá quý Lục Yên họp tại một địa điểm khá đẹp nằm ở góc hồ nước lung linh ở Thị trấn Yên Thế. Chợ chỉ họp trong khoảng thời gian vài ba tiếng đồng hồ vào buổi sáng hàng ngày. Tùy mùa theo thời tiết mà phiên chợ diễn ra sớm hay muộn, trong khoảng từ 6h30 sáng người bán hàng bắt đầu đến chợ. Họ chậm dãi dọn hàng, không lều chõng, quầy tủ cầu kỳ, mà đơn giản chỉ là một góc nhỏ, gồm ba, bốn mươi sạp hàng, mỗi sạp có một bàn gỗ con, trên bày la liệt các loại đá quý. Người bán hàng đều là những phụ nữ, hầu hết đã gắn bó với cái chợ này từ khi nó hình thành. Các sản phẩm đá quý ở chợ Lục Yên khá đa dạng về giá cả cũng như mẫu mã. Có cả những viên đã được chế tác với hình khối tuyệt đẹp để làm mặt nhẫn, mặt dây chuyền, làm tranh; có viên vẫn còn để thô nguyên gốc, nguyên bản chưa qua mài dũa, vừa được đãi từ những mỏ đá quý. Nhưng dù ở dạng nào, những thứ hàng được bán ở cái chợ này đều khoe sắc lung linh.
Những người bán hàng cho biết, đá quý được thu gom của những người đi núi về, có thời gian thì chế tác thành mặt đá cho nhẫn, dây chuyền, hoa tai… Có những thứ để làm nguyên liệu cho làm tranh đá quý, được bán bằng cân, bằng lạng.
Từng viên đá xanh, đỏ, tím, vàng, trắng, đen với nhiều kích cỡ và hình thù khác nhau được săm soi, thẩm định bởi những người sành đá. Giá bán được đưa ra tùy chất theo chất đá. Vài chục ngàn, vài trăm ngàn, hay cả triệu, chục triệu đồng, nhưng bán được, mua được hay không là do quá trình mặc cả.
Ngoài những người kinh doanh đá quý, những thợ chế tác tìm mua nguyên liệu, cũng không ít người nghe tiếng chợ đá quý mà đến đây để xem và mua cho mình sản phẩm đá quý làm kỷ niệm. Người bán, người mua râm ran trong chừng hai ba tiếng đồng hồ thì chợ tan. Theo những người bán hàng thì có phiên người ta mua bán với nhau tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng tiền hàng, nhưng cũng có những phiên ế hàng, giá trị mua bán chỉ tính bằng vài triệu đồng.
Theo lời kể của một chủ sạp bán đá quý tại chợ Lục Yên, cứ sáng tinh mơ, hàng trăm người dân thị trấn lại lên rừng, lang thang dọc suối, nhặt từng viên đá lộ thiên. Nhặt mãi, đá cũng khan hiếm, họ phải đi sâu vào những hang động, dùng đèn pin soi, nhặt. Còn bây giờ, ngay cả hang động cũng khó kiếm tìm, nhiều người phải đưa máy móc lên đào hầm hố sâu vào lòng núi, sau đó đưa đất đá lên đãi trong bồn gỗ.
Nếu được saphia, ruby chính hiệu (viên to, trong suốt, màu chuẩn, không rạn) thì bán kiếm vài trăm triệu, nhưng chủ yếu, họ lại chỉ gặp đá màu, trong đó có cả ruby, saphia cấp thấp, vỡ rạn, nhỏ hạt… thì để mang về làm tranh. Nhiều khi, để tìm được loại đá màu phù hợp (nhất là đá đen để vẽ tóc người, đá xanh để vẽ màu nước…) cũng phải lang thang trên núi cả tháng trời.
Nếu muốn tận mắt nhìn thấy nơi khai thác đá thì bạn phải đi chừng 30 phút bằng xe máy. Khác với bãi vàng, những bãi đá nằm rải rác khắp núi khắp rừng. Người dân nơi đây tự do khai thác đá, vì vậy mới có cái chợ để bán - mua, và cũng là địa chỉ để cung cấp nguyên liệu cho nghề làm tranh đá quý. Nếu muốn thì bạn cũng có thể hòa vào dòng người đi khai thác hoặc nhặt đá quý.
Lục Yên là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý. Tại đây, bạn cũng có thể tìm hiểu về nghề làm đá quý cũng như được thấy những bức tranh quý trị giá vài trăm triệu đồng.
Chợ đá quý Lục Yên mang một nét rất riêng, gọi là chợ, nhưng cảnh mua bán ở chợ đá quý Lục Yên lại không hề “chợ búa” chút nào. Khách muốn mua hàng nào thì mua, có thể thoải mái xem loại nào cũng được, có thể trả giá, không ưng thì đi hàng khác mà không bị càu nhàu, khó chịu. Người bán, kẻ mua, ai nấy đều nhẹ nhàng, thoải mái, tuyệt nhiên không có việc tranh giành, chèo kéo. Chợ bán món đá quý giá trị vậy, nhưng trộm cắp thì phải nói là hiếm. Vì đa phần mọi người, kể cả người bán hay người mua ở đây đều đã nhẵn mặt nhau. Nếu có người lạ vào, thì họ sẽ biết ngay và đề phòng. Vì vậy, việc buôn bán ở đây rất an toàn.
Chợ đá quý Lục Yên là một nguồn cung cấp nguyên liệu, làm sinh động thị trường đá quý và đồ trang sức. Hơn hết, đây là một điểm đến của du khách trong hành trình ở Đất ngọc Lục Yên, sự thú vị này không có ở bất kỳ tour du lịch nào.