HĐND xã Xuân Ái khóa XVI (Nhiệm kỳ 2011 - 2016) gồm có 24 đại biểu, thuộc 5 tổ, trong đó, 20 đại biểu là đảng viên. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND xã Xuân Ái đã tổ chức thực hiện hiệu quả chức năng và nhiệm vụ của cơ quan quyền lực nhà nước ở cấp cơ sở theo Luật Tổ chức HĐND và UBND, nổi bật như: Nhiều chủ trương, quyết sách do HĐND xã thông qua đã nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của đông đảo nhân dân và mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân. HĐND xã còn thực hiện tốt vai trò đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, phối hợp với Uỷ ban MTTQVN huyện và xã tổ chức tốt công tác tiếp xúc cử tri, tạo điều kiện thuận lợi cho đại biểu HĐND các cấp tiếp thu, tổng hợp và chuyển tải các ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri. Hoạt động giám sát được tăng cường đã góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu nhiệm vụ mà nghị quyết HĐND xã đề ra.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, Thường trực HĐND xã Xuân Ái thường xuyên đổi mới nâng cao chất lượng các kỳ họp. Công tác tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp HĐND được thực hiện nghiêm túc. Thường trực HĐND xã đã phối hợp với UBND, MTTQ xã xây dựng kế hoạch cho các tổ đại biểu HĐND xã chủ động phối hợp với các thôn triển khai có chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri tại địa bàn, chú ý lắng nghe những tâm tư nguyện vọng và tiếp thu ý kiến, kiến nghị của cử tri, trực tiếp đối thoại thẳng thắn, dân chủ, cởi mở với cử tri.
Trong năm 2014, HĐND xã đã tổ chức được 11 cuộc tiếp xúc cử tri tại 11 thôn bản với trên 600 lượt cử tri tham gia. Qua các cuộc tiếp xúc cử tri, HĐND xã đã thu thập được 86 ý kiến của các cử tri, tập trung vào các vấn đề xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất nông nghiệp, các công trình phúc lợi; đất đai; xây dựng nông thôn mới; chế độ chính sách cho cán bộ thôn, các vấn đề phát sinh trong thi công đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai chạy qua địa bàn làm ảnh hưởng đến đường gom dân sinh, công trình thủy lợi… Trên cơ sở các ý kiến của cử tri, Thường trực HĐND xã đã xem xét, giải quyết, giải thích được 79 ý kiến, còn 7 ý kiến được chuyển đến các cấp có thẩm quyền.
Trước mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND xã phối hợp với UBND xã đôn đốc các cơ quan, ban ngành rà soát kết quả hoàn thành các chỉ tiêu, khẩn trương hoàn thành các báo cáo, dự thảo nghị quyết. Cùng thường thực MTTQ xã tổng hợp, thu thập các ý kiến, kiến nghị của cử tri để báo cáo trước kỳ họp, chuẩn bị đầy đủ các tài liệu, văn bản để gửi trước cho các đại biểu HĐND xã, các cơ quan chức năng nghiên cứu tham gia thảo luận tại kỳ họp.
Trong mỗi kỳ họp, HĐND xã đều dành nhiều thời gian cho hoạt động thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn. Hoạt động của đại biểu HĐND xã từng bước được đổi mới theo hướng phát huy vai trò, trách nhiệm của người đại biểu nhân dân, tích cực tham gia phát biểu ý kiến xây dựng nghị quyết HĐND, nghiên cứu kỹ nghị quyết; phân tích, đóng góp ý kiến sát thực để mỗi nghị quyết HĐND đều có tính khả thi cao. Thường trực HĐND xã thường xuyên thực hiện tốt quy chế phối hợp công tác giữa thường trực HĐND-UBND-MTTQ xã, đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện của Đảng ủy đối với hoạt động của HĐND; phối hợp với UBND kịp thời thống nhất giải quyết các vấn đề nảy sinh trong việc triển khai thực hiện nghị quyết của HĐND.
Thực hiện Nghị quyết HĐND xã về Chương trình giám sát năm 2014, Thường trực HĐND xã Xuân Ái đã tăng cường giám sát sự điều hành thực hiện nhiệm vụ của UBND xã trong việc tổ chức cho các thôn xóm thực hiện nghị quyết của HĐND xã khóa 16 (nhiệm kỳ 2011 - 2016) về phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội. Đặc biệt HĐND xã đã chú trọng giám sát việc thực hiện các chỉ tiêu trong các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp; xây dựng nông thôn mới; các chính sách an sinh xã hội, giám sát việc thực hiện hỗ trợ gạo cứu đói giáp hạt tại địa phương, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân; công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân; công tác thu chi và quản lý ngân sách…
Để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát, Thường trực HĐND xã đã chú trọng việc khảo sát nắm tình hình thông qua nghiên cứu tài liệu văn bản và tình hình thực tế tại cơ sở. Đồng thời, thông qua hoạt động tiếp xúc cử tri để thu thập tổng hợp những tâm tư nguyện vọng, đề đạt của nhân dân để lựa chọn nội dung phù hợp, xây dựng chương trình giám sát tiếp theo. Chính vì vậy, quá trình thực hiện công tác giám sát của HĐND xã Xuân Ái được khách quan, dân chủ hơn, thông tin và phản ánh kịp thời những vấn đề nảy sinh, bức xúc của cử tri tới các cấp thẩm quyền xem xét giải quyết..
Góp phần quan trọng vào kết quả hoạt động của HĐND xã Xuân Ái thời gian qua còn có vai trò, hoạt động của các tổ đại biểu và từng đại biểu HĐND. Các tổ đại biểu HĐND xã duy trì hoạt động tốt, tham gia đầy đủ các hội nghị tiếp xúc cử tri, nắm bắt, phản ánh kịp thời các ý kiến, kiến nghị của cử tri tới các cơ quan chức năng xem xét trả lời, giữ mối liên hệ chặt chẽ với cử tri. Kết quả đánh giá, phân xếp loại năm 2014, có 23 đại biểu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 01 đại biểu hoàn thành tốt nhiệm vụ, 5/5 tổ đại biểu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đồng chí Hoàng Ngọc Yên - Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch HĐND xã Xuân Ái cho biết: “Thời gian qua, nhiều chủ trương, quyết sách do HĐND xã thông qua đã nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của đông đảo nhân dân và mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân. HĐND thực hiện khá tốt vai trò đại diện cho ý chí, nguyện vọng chính đáng và quyền làm chủ của nhân dân; công tác chuẩn bị và tổ chức kỳ họp HĐND được thực hiện đúng quy trình, thủ tục theo quy định. Qua đó, người dân hiểu hơn về vai trò, vị trí của đại biểu HĐND”.
Phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan dân cử, hoạt động của HĐND xã Xuân Ái trong thời gian qua đã khẳng định vai trò của cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, tạo niềm tin và sự ủng hộ của nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương./.