Ngày 7 tháng 12 năm 2007, Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành Quyết định số 2286/QĐ-UBND công nhận Đình Ngòi A, Làng Chiềng, xã Ngòi A, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Lễ dâng hương tại Đình
Di tích Đình Ngòi A cách trung tâm thị trấn Mậu A (Văn Yên) 2km, cách thành phố Yên Bái 41km. Để tới Di tích có thể đi theo các tuyến sau:
- Đường bộ: Từ thành phố Yên Bái theo đường tỉnh lộ 151 tới thị trấn Mậu A, rẽ phải theo đường Mậu A - Tân Nguyên khoảng 2km là tới Di tích.
- Đường sắt: Theo tuyến Hà Nội - Lào Cai xuống ga Mậu A, theo đường thị trấn Mậu A - Tân Nguyên khoảng 2km là tới Di tích.
Lịch sử Di tích: Tháng 2 năm 1886, sau khi làm chủ được Hưng Hoá, quân đội viễn chinh Pháp do tướng Gia Mông chỉ huy đánh chiếm vùng thượng lưu sông Thao, tiến vào phòng tuyến phía Nam Yên Bái. Sau khi mất Hưng Hoá, Nguyễn Quang Bích và Nguyễn Văn Giáp rút về lập căn cứ ở vùng sông Thao.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đình Ngòi A được chọn là một trong những điểm tập kết của bộ đội, dân công ta trước khi tiến quân tiêu diệt đồn Pháp ở Đại Bục, Đại Phác, đồn Gióm (chiến dịch sông Thao năm 1949) và giải phóng Nghĩa Lộ (chiến dịch Tây Bắc 10 năm 1952).
Di tích đình Ngòi A, xã Ngòi A, huyện Văn Yên, ngoài việc thờ đức thánh Tản Viên, Đình còn thờ thêm hai thủ lĩnh tham gia lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Giáp Dần năm 1914 là: Phùng Trường Minh và Hoàng Minh Giám.
Ngôi đền có từ lâu đời, lúc đầu được dựng ở giữa khu rừng. Năm 1965 - 1968 giặc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc, để xoá mục tiêu, ban quản trị hợp tác xã cho dỡ Đình. Gia tộc mo đình Hoàng Đình Học thu gom đồ thờ đem về làng Chiềng lập miếu thờ. Năm 2007, đình Ngòi A được UBND xã dựng lại với ba gian nhà lá có chuôi vồ.
Đình Ngòi A nằm quay mặt ra hướng Tây Nam, trên mặt bằng tổng thể chia làm 2 khu vực rõ rệt. Khuôn viên đình Ngòi A nhỏ, hẹp, trước cửa là hai cây hoa đại lớn, tán cây tỏa bóng khắp sân Đình. Khu kiến trúc chính có diện tích 62m2 gồm: Một toà nhà 4 gian là 3 gian Đại bái và một gian hậu cung, được kết cấu theo lối chữ Đinh, kiến trúc gỗ truyền thống.
Tượng và không gian thờ tự gồm:
+ Toà Hậu Cung: Đây là nơi chiếm vị trí cao nhất gồm 3 cỗ thờ Cao Sơn Đại Vương, được sơn son thiếp vàng.
+ Đại Bái: Gồm ba gian, sát với góc tường phía bên phải, ngay hướng đi vào hậu cung là bàn thờ cụ Phùng Trường Minh và cụ Hoàng Minh Giám. Vị trí chính giữa là ban công đồng.
Đình Ngòi A vốn là một trong những ngôi đình cổ có từ lâu đời ở Yên Bái. Kiến trúc Đình hiện nay hoàn toàn mới, được kết cấu theo kiểu chuôi vồ. Ngoài bệ ngai và bát hương đồng còn sót lại từ Đình cũ, còn lại những đồ thờ tự khác đều là do dân làng tự mua sắm mới để thờ tự.
Đình Ngòi A còn bảo lưu nhiều sinh hoạt văn hoá đặc sắc, gắn với các hoạt động của cư dân nông nghiệp, mang đậm nét sắc thái của phong tục tập quán bản địa, Di tích Đình là niềm tự hào của bà con nhân dân huyện Văn Yên nói riêng và của tỉnh Yên Bái nói chung.
3408 lượt xem
Ban Biên tập
Ngày 7 tháng 12 năm 2007, Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành Quyết định số 2286/QĐ-UBND công nhận Đình Ngòi A, Làng Chiềng, xã Ngòi A, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.Di tích Đình Ngòi A cách trung tâm thị trấn Mậu A (Văn Yên) 2km, cách thành phố Yên Bái 41km. Để tới Di tích có thể đi theo các tuyến sau:
- Đường bộ: Từ thành phố Yên Bái theo đường tỉnh lộ 151 tới thị trấn Mậu A, rẽ phải theo đường Mậu A - Tân Nguyên khoảng 2km là tới Di tích.
- Đường sắt: Theo tuyến Hà Nội - Lào Cai xuống ga Mậu A, theo đường thị trấn Mậu A - Tân Nguyên khoảng 2km là tới Di tích.
Lịch sử Di tích: Tháng 2 năm 1886, sau khi làm chủ được Hưng Hoá, quân đội viễn chinh Pháp do tướng Gia Mông chỉ huy đánh chiếm vùng thượng lưu sông Thao, tiến vào phòng tuyến phía Nam Yên Bái. Sau khi mất Hưng Hoá, Nguyễn Quang Bích và Nguyễn Văn Giáp rút về lập căn cứ ở vùng sông Thao.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đình Ngòi A được chọn là một trong những điểm tập kết của bộ đội, dân công ta trước khi tiến quân tiêu diệt đồn Pháp ở Đại Bục, Đại Phác, đồn Gióm (chiến dịch sông Thao năm 1949) và giải phóng Nghĩa Lộ (chiến dịch Tây Bắc 10 năm 1952).
Di tích đình Ngòi A, xã Ngòi A, huyện Văn Yên, ngoài việc thờ đức thánh Tản Viên, Đình còn thờ thêm hai thủ lĩnh tham gia lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Giáp Dần năm 1914 là: Phùng Trường Minh và Hoàng Minh Giám.
Ngôi đền có từ lâu đời, lúc đầu được dựng ở giữa khu rừng. Năm 1965 - 1968 giặc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc, để xoá mục tiêu, ban quản trị hợp tác xã cho dỡ Đình. Gia tộc mo đình Hoàng Đình Học thu gom đồ thờ đem về làng Chiềng lập miếu thờ. Năm 2007, đình Ngòi A được UBND xã dựng lại với ba gian nhà lá có chuôi vồ.
Đình Ngòi A nằm quay mặt ra hướng Tây Nam, trên mặt bằng tổng thể chia làm 2 khu vực rõ rệt. Khuôn viên đình Ngòi A nhỏ, hẹp, trước cửa là hai cây hoa đại lớn, tán cây tỏa bóng khắp sân Đình. Khu kiến trúc chính có diện tích 62m2 gồm: Một toà nhà 4 gian là 3 gian Đại bái và một gian hậu cung, được kết cấu theo lối chữ Đinh, kiến trúc gỗ truyền thống.
Tượng và không gian thờ tự gồm:
+ Toà Hậu Cung: Đây là nơi chiếm vị trí cao nhất gồm 3 cỗ thờ Cao Sơn Đại Vương, được sơn son thiếp vàng.
+ Đại Bái: Gồm ba gian, sát với góc tường phía bên phải, ngay hướng đi vào hậu cung là bàn thờ cụ Phùng Trường Minh và cụ Hoàng Minh Giám. Vị trí chính giữa là ban công đồng.
Đình Ngòi A vốn là một trong những ngôi đình cổ có từ lâu đời ở Yên Bái. Kiến trúc Đình hiện nay hoàn toàn mới, được kết cấu theo kiểu chuôi vồ. Ngoài bệ ngai và bát hương đồng còn sót lại từ Đình cũ, còn lại những đồ thờ tự khác đều là do dân làng tự mua sắm mới để thờ tự.
Đình Ngòi A còn bảo lưu nhiều sinh hoạt văn hoá đặc sắc, gắn với các hoạt động của cư dân nông nghiệp, mang đậm nét sắc thái của phong tục tập quán bản địa, Di tích Đình là niềm tự hào của bà con nhân dân huyện Văn Yên nói riêng và của tỉnh Yên Bái nói chung.