Từ xa xưa, trên miền đất Văn Yên ngày nay, với hình sông, thế núi hiểm trở đã tạo thành một vị trí chiến lược quan trọng, được các cuộc khởi nghĩa và các tướng lĩnh Nhà nước phong kiến Việt Nam chọn là nơi lập phòng tuyến để củng cố, phát triển lực lượng kháng chiến chống ngoại xâm, bảo vệ giang sơn, bờ cõi.