Mù Cang
Chải, mảnh đất vùng cao phía Tây của tỉnh Yên Bái, với nhiều đặc điểm tự nhiên
và xã hội đặc trưng đã tạo nên những nét đặc sắc riêng của huyện vùng cao. Cái
tên Mù Cang Chải giờ đã không còn làm người ta liên tưởng tới sự hoang sơ, mù
mịt ở vùng núi Tây Bắc với khí hậu khắc nghiệt, sự nghèo nàn, lạc hậu về đời
sống vật chất và tinh thần.
Với
trên 91% dân số là đồng bào dân tộc Mông còn lại là các dân tộc khác cùng đoàn
kết chung sống, Mù Cang Chải là mảnh đất có bề dày lịch sử và truyền thống cách
mạng. Có thể kể đến các cuộc kháng chiến điển hình như: chống giặc Lào năm
1976, chống giặc Cờ vàng năm 1872 và tiếp đó là kháng chiến chống thực dân
Pháp, chống tàu, diệt phỉ...
Khi
thực dân pháp xâm lược vùng đất này, chúng ta đã vấp phải sức kháng cự quyết
liệt của nhân dân các dân tộc, đến năm 1896 (sau 10 năm) thực dân Pháp mới đặt
được ách cai trị lên Mù Cang Chải, nhưng mảnh đất này vẫn luôn là căn cứ địa
của nghĩa quân và các đội du kích của người Mông tiêu biểu như: Đội du kích
Khau Phạ, Chế Tạo, Lao Chải huyền thoại với những người con anh hùng của dân
tộc Mông như Lý Nủ chu, Giàng Khua Kỷ...
Các đội
du kích đã dựa vào địa bàn rừng núi hiểm trở, lối đánh du kích, phối hợp với bộ
đội chủ lực đã tổ chức 76 trận đánh lớn tiêu diệt 334 tên Pháp và Phỉ gây cho
thực dân Pháp những tổn thất nặng nề, đồng thời tham gia kêu gọi được 750 tên
quay trở về với nhân dân; huy động trên 80 tấn lương thực, thực phẩm phục vụ bộ
đội, đóng góp hàng vạn ngày công cho kháng chiến... góp phần cùng cả nước làm
nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954.
Hòa
bình lập lại ở Miền Bắc, Đảng bộ và nhân dân huyện Mù Cang Chải đã làm tốt
phong trào vận động cải cách dân chủ kết hợp xây dựng hợp tác xã, thiết lập
quan hệ sản xuất mới. Cùng với quân dân cả nước, huyện Mù Cang Chải đã đóng góp
trên 2 vạn ngày công, 3.500 lượt công dân, 210 tấn lương thực, 115 tấn thực
phẩm, động viên 396 thanh niên lên đường nhập ngũ phục vụ tiền tuyến, góp phần
cùng cả nước đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống
nhất đất nước.
Ngày
18/10/1957, bộ máy chính quyền Châu Mù Cang Chải chính thức đi vào hoạt động,
trước đó, ngày 2/7/1957, Ban chấp hành khu Tây Bắc ra quyết định thành lập Ban
phụ trách Châu Mù Cang Chải tổ chức tiền thân của Đảng bộ Mù Cang Chải. Đảng bộ
Châu Mù Cang Chải đã tập trung lãnh đạo công tác xây dựng Đảng và hệ thống
chính trị, phát triển đảng viên và thành lập các chi bộ đảng ở cơ sở.
Những
cán bộ, quần chúng cốt cán được lựa chọn từ các bản, xã được đưa về Châu để tổ
chức các lớp bồi dưỡng về mục đích, lý tưởng của Đảng; nhiệm vụ trách nhiệm của
đảng viên... từ chi bộ xã ghép đầu tiên với 3 đảng viên thuộc các xã Mồ Dề, Kim
Nọi và Dế Xu Phình, tới năm 1960 đã có 85 đảng viên thuộc 6 chi bộ của các xã
Mồ Dề, Kim Nọi, Lao Chải, Khao Mang, Púng Luông và xã Dế Xu Phình và đến cuối
năm 1962, Đảng bộ huyện Mù Cang Chải đã có 17 chi bộ trực thuộc với 174 đảng
viên. Việc thành lập chi bộ ở các xã đã góp phần củng cố một bước tổ chức đảng
và chính quyền ở cơ sở, đánh dấu sự trưởng thành của hệ thống chính trị cơ sở ở
địa phương.
Người
dân xã Chế Cu Nha được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách Xã hội
huyện để phát triển kinh tế gia đình.
Song
song với việc xây dựng Đảng, củng cố chính quyền, đoàn thể. Đảng bộ huyện đã
tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế nông - lâm - nghiệp giải quyết việc làm
cho người lao động, xóa đói giảm nghèo, đẩy mạnh giáo dục và đào tạo diệt
"giặc dốt" cho nhân dân, hoàn thành kế hoạch 5 năm lần thứ nhất 1961
- 1965 diện mạo của Mù Cang Chải đã có sự thay đổi sâu sắc.
Từ cuộc
sống tối tăm, mù chữ, đói nghèo, lạc hậu, du canh du cư, phá rừng làm nương
rẫy, phiêu bạt từ cánh rừng này sang cánh rừng khác. Giờ đây, các gia đình làng
bản đã có ánh sáng điện lưới quốc gia, nước sạch, đường giao thông nông thôn,
hệ thống thủy lợi, hệ thống cơ sở giáo dục, y tế và mạng lưới thông tin liên
lạc phát triển mạnh mẽ. Cái đói nghèo, các hủ tục lạc hậu đã được đẩy lùi, tập
quán trồng cây thuốc phiện từng bước được xóa bỏ.
Sự thay
đổi đặc biệt rõ nét từ Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVII nhiệm kỳ 2010 -
2015: huyện Mù Cang Chải đã vận dụng sáng tạo các chính sách của Đảng và Nhà
nước vào phát triển kinh tế - xã hội; động viên được toàn thể nhân dân tích cực
vươn lên xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Kinh tế phát triển khá
toàn diện, mức tăng trưởng bình quân 5 năm đạt 14,7%, thu nhập bình quân đầu
người năm 2015 đạt 13 triệu đồng, vượt 3 triệu đồng so với mục tiêu Nghị quyết.
Có 18/20 chỉ tiêu đạt và vượt so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện khóa XVII
đề ra, trong đó, 8 chỉ tiêu vượt, 10 chỉ tiêu đạt nằm chủ yếu trong nhóm về
phát triển kinh tế - xã hội.
Trong
công tác xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể đã chuyển biến tích cực, đặc biệt
là nhận thức của cấp ủy, chính quyền cơ sở, đổi mới phong cách lề lối làm việc,
tận tâm tận lực với công việc, đội ngũ công chức xã sâu sát thôn bản, đã có
nhiều tấm gương tập thể, cá nhân tiêu biểu học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh. Công tác xây dựng Đảng đạt được kết quả toàn diện; trong nhiệm
kỳ đã kết nạp mới 619 đảng viên, nâng tổng số đảng viên toàn Đảng bộ lên 2.154
đồng chí, sinh hoạt ở 31 chi đảng bộ trực thuộc.
Trong
nhiệm kỳ, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ đã lãnh đạo và tổ chức tốt việc thực
hiện các Chỉ thị, Nghị quyết các cấp; thực hiện nghiêm quy định, quy chế làm
việc; đổi mới phương thức lãnh đạo, phong cách và lề lối làm việc. Các giải
pháp thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI đã bước đầu phát huy hiệu quả ở
cơ sở; việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã trở thành nội
dung sinh hoạt định kỳ của Chi bộ, Đảng bộ, tạo chuyển biến trong nhận thức và
hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân; tình hình an ninh chính trị, trật
tự an toàn xã hội của huyện được giữ vững và ngày càng củng cố vững chắc.
Kinh tế
phát triển ổn định, chỉ tính trong 9 tháng đầu năm 2015, tổng diện tích lúa
đông xuân của toàn huyện là 1.350 ha tăng 145 ha, lúa mùa 2.894 ha; tổng sản
lượng lương thực năm 2015 ước đạt 34.894 tấn, tăng trên 2.159 tấn, vượt trên 5%
kế hoạch năm. Tổng đàn gia súc chính toàn huyện 56.765 con tăng trên 7%. Đàn
gia cầm 160 nghìn con tăng 6,7% so với cùng kỳ. Trồng mới 700 ha rừng đạt 100%
kế hoạch.
Trong
chương trình xây dựng nông thôn mới có 2 xã đạt 11 tiêu chí, 1 xã đạt 10 tiêu
chí, 6 xã đạt 9 tiêu chí và 2 xã đạt 8 tiêu chí, còn lại 1 xã đạt 7 tiêu chí và
một xã đạt 5 tiêu chí. Tổng giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp
đạt trên 109 tỷ đồng, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ đạt trên 76,6 tỷ
đồng. Thu ngân sách trên địa bàn huyện đạt gần 315 tỷ đồng. Lĩnh vực văn hóa xã
hội đặc biệt là việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội, chính sách dân
tộc được đảm bảo và hiệu quả.
Đó là
những kết quả quan trọng trên chặng đường 58 năm xây dựng và phát triển của
huyện, đồng thời là tiền đề để Mù Cang Chải - một trong 63 huyện nghèo của cả
nước tiếp tục vươn lên thoát nghèo và thoát nghèo bền vững.