CTTĐT - Cùng với quá trình đổi mới và phát triển của tỉnh Yên Bái, trong thời gian qua công tác đối ngoại đã được triển khai khá đồng bộ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm và đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ và mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa xã hội tại địa phương.

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Cùng với quá trình đổi mới và phát triển của tỉnh Yên Bái, trong thời gian qua công tác đối ngoại đã được triển khai khá đồng bộ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm và đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ và mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa xã hội tại địa phương. Trong năm 2015, công tác đối ngoại của tỉnh Yên Bái đã tập trung vào lĩnh vực hoàn thiện các chủ trương, kế hoạch và quy định về đối ngoại trên địa bàn tỉnh, triển khai công tác hội nhập quốc tế, công tác ngoại giao kinh tế, thiết lập và mở rộng quan hệ hợp tác và hữu nghị với các địa phương, cơ quan và tổ chức nước ngoài; công tác thông tin đối ngoại và ngoại giao văn hóa đã tranh thủ sự ủng hộ và hỗ trợ của các tổ chức và cá nhân nước ngoài. Tất cả những hoạt động nêu trên góp phần tạo ra môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, đảm bảo quốc phòng - an ninh trên địa bàn của tỉnh. Về công tác hoàn thiện xây dựng thể chế pháp lý về đối ngoại Trong năm 2015, tỉnh Yên Bái đã tích cực và chủ động trong việc triển khai các chủ trương của Đảng, chính sách và quy định của Nhà nước về công tác đối ngoại, trong đó tiếp tục quán triệt các nguyên tắc, phương châm, quan điểm chỉ đạo của Đại hội Đảng XI, Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế, Nghị quyết 28 của Trung ương về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tỉnh Yên Bái đã xây dựng các chương trình, kế hoạch như: Kế hoạch số 77/KH-UBND ngày 09/6/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc ban hành Kế hoạch hành động của tỉnh Yên Bái thực hiện chiến lược văn hóa đối ngoại đến năm 2020; Kế hoạch số 149-KH/TU ngày 13/7/2015 của Tỉnh ủy triển khai thực hiện Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 19/5/2015 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị Quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới; Quyết định số 1307/QĐ-UBND ngày 20/7/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc thành lập Ban Chỉ đạo chương trình hành động ”Cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI)” tỉnh Yên Bái… Đặc biệt đã ban hành quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại trên địa bàn tỉnh là cơ sở cho việc tổ chức triển khai các hoạt động đối ngoại trên địa bàn đi vào nề nếp, đạt kết quả cao. Về công tác hội nhập quốc tế Để chủ động triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương của Đảng về hội nhập quốc tế, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định số 2246/QĐ-UBND ngày 21/11/2014 về việc ban hành Chương trình hành động của tỉnh Yên Bái về hội nhập quốc tế; Quyết định số 752/QĐ-UBND ngày 18/5/2015 về việc thành lập Ban Chỉ đạo về hội nhập quốc tế tỉnh Yên Bái. Đây là những văn bản cụ thể hóa các chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước về hội nhập quốc tế để làm cơ sở giúp các ngành, địa phương và doanh nghiệp trong tỉnh tổ chức triển khai có hiệu quả công tác hội nhập quốc tế và ngoại giao kinh tế. Năm 2015, UBND tỉnh đã phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo phổ biến kiến thức về tình hình đàm phán các hiệp định thương mại tự do (WTA), chính sách đối với các tỉnh miền núi và việc xây dựng thương hiệu trong hội nhập kinh tế. Về mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế Các hoạt động hợp tác giữa tỉnh Yên Bái với các tỉnh, thành phố nước ngoài tiếp tục được củng cố và ngày càng đi vào thực chất hơn. Hoạt động hợp tác với tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp) phát triển theo hướng toàn diện, mở rộng các hoạt động hợp tác trên nhiều lĩnh vực, góp phần tăng cường tình đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân hai địa phương nói riêng và giữa hai nước Việt Nam và Pháp nói chung. Các hoạt động trao đổi đoàn với tỉnh Viêng Chăn, Xay Nha Bu Ly (CHDCND Lào) thường xuyên được tổ chức nhằm tăng cường tỉnh đoàn kết hữu nghị, làm cơ sở triển khai các hoạt động hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục đào tạo, y tế, nông nghiệp... Hiện nay, tỉnh Yên Bái đang tiến hành xúc tiến thiết lập quan hệ hợp tác mới với một số địa phương của nước ngoài, như: Thành phố Yecheon - Gun (Hàn Quốc), thành phố Massa Carrara thuộc vùng Tuscany (Italia), thành phố Geelong thuộc bang Victoria (Australia) và đang xem xét để hợp tác với một địa phương của Nhật Bản. Về công tác ngoại giao kinh tế Ngoại giao kinh tế ngày càng khẳng định vai trò là một trụ cột quan trọng của nền ngoại giao toàn diện. Trong thời gian qua, hoạt động ngoại giao kinh tế của tỉnh đã góp phần tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Tỉnh Yên Bái đã xuất bản nhiều ấn phẩm như cuốn "Cẩm nang du lịch Yên Bái", cuốn "Giới thiệu các di sản văn hóa tiêu biểu của tỉnh Yên Bái" và các loại tờ gấp, đĩa VCD, DVD để giới thiệu đến bạn bè trong và ngoài nước về con người, truyền thống văn hóa, lịch sử và các danh lam thắng cảnh của tỉnh. Xuất bản sách và tờ rơi  “Yên Bái tiềm năng và cơ hội đầu tư” bằng 04 thứ tiếng: tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Nhật Bản, tiếng Hàn Quốc để phục vụ cho công tác xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch. Tỉnh Yên Bái đã phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức Hội nghị Xúc tiến đầu tư chuyên sâu với các doanh nghiệp Nhật Bản tại Hà Nội. Công tác văn hóa đối ngoại và thông tin đối ngoại Tỉnh Yên Bái đã triển khai công tác tuyên truyền và quảng bá thông tin đối ngoại của địa phương nhằm giới thiệu thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, chính sách đầu tư, tiềm năng, thế mạnh, những nét tiêu biểu về lịch sử, văn hóa và con người Yên Bái tới nhân dân trong và ngoài nước nhằm góp phần tăng cường sự hiểu biết, thúc đẩy quan hệ hợp tác và hữu nghị, tranh thủ sự ủng hộ của các tổ chức, cá nhân nước ngoài. Phát hành Bản tin đối ngoại của tỉnh bằng tiếng Việt và tiếng Anh nhằm tăng cường công tác thông tin đối ngoại tới bạn bè quốc tế. Tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược Ngoại giao văn hóa giai đoạn 2014 - 2020 với mục tiêu làm cho thế giới hiểu biết hơn về đất nước, con người và văn hóa Việt Nam cũng như của tỉnh Yên Bái, đưa quan hệ của tỉnh Yên Bái với các đối tác quốc tế đi vào chiều sâu, ổn định và bền vững. Công tác lãnh sự và bảo hộ công dân Phối hợp chặt chẽ với Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan để thực hiện công tác lãnh sự tại địa phương như việc thẩm tra, xác minh các trường hợp công dân Yên Bái bị bắt giữ ở nước ngoài, công tác quản lý lao động người nước ngoài trên địa bàn... Đã tổ chức đoàn công tác đi làm việc với Văn phòng Ngoại sự Kiều vụ Châu Văn Sơn, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc để giải quyết thủ tục nhận hồ sơ, hỏa táng và đưa tro cốt về Việt Nam đối với trường hợp 01 công dân của tỉnh bị tử vong tại Trung Quốc. Trong năm 2015, đã có 3.065 lượt người, xuất cảnh đi nước ngoài với mục đích du lịch, lao động, thăm thân và học tập. Trong đó, có 630 người đi xuất khẩu lao động, tại một số thị trường chủ yếu Nhật Bản, Đài Loan, Trung Đông, Đài Loan, Malaysia... Các lao động đi làm việc ở nước ngoài đều được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật của Việt Nam và nước sở tại liên quan trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ lao động, công việc, học tập, đời sống của người lao động. Về công tác đối ngoại nhân dân và người Việt Nam ở nước ngoài Tính đến thời điểm hiện nay, tỉnh Yên Bái có khoảng 2.150 người đang sinh sống, lao động, học tập, làm ăn tại 40 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó chủ yếu tập trung tại Trung Quốc, Đài Loan, Malaysia, Hàn Quốc, Đức và Nga. Số Kiều bào định cư lâu dài ở nước ngoài 690 người, cư trú ngắn hạn tại nước ngoài 1.460 người. Nhìn chung, họ đều có việc làm, cuộc sống ổn định và hòa nhập với nước sở tại.  Bên cạnh những kết quả đã đạt được trong giai đoạn vừa qua của tỉnh trong công tác đối ngoại, vẫn còn đó rất nhiều khó khăn và thách thức. Trước hết đó là trong nhận thức của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên các cơ quan Nhà nước vẫn đánh giá và coi nhẹ công tác đối ngoại. Từ đó việc triển khai các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước và của tỉnh về công tác đối ngoại còn nhiều bất cập. Nhiều người còn không nắm và biết được cơ quan ngoại vụ địa phương làm cái gì. Việc phối hợp giữa các cơ quan, giữa trên và dưới còn nhiều lúng túng, việc xây dựng các tài liệu phục vụ công tác thông tin đối ngoại còn nghèo nàn về nội dung, chất lượng kém về hình thức trang trí. Công tác xúc tiến đầu tư ít được quan tâm, do đó các dự án đầu tư nước ngoài vào địa bàn tỉnh vẫn còn rất nhỏ bé. Cơ sở hạ tầng các khu công nghiệp chưa được hoàn thiện, không hấp dẫn và đáp ứng được yêu cầu của nhà đầu tư. Chúng ta mới chỉ nói nhiều đến tiềm năng, cơ hội mà ít nói đến và thực hiện sự sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp. Biểu hiện rõ nét nhất đó là đến nay chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh đứng thứ 55/63 (năm 2014), chỉ số năng lực quản trị hành chính công xếp thứ 50/63 tỉnh, thành trong cả nước. Khó khăn lớn nhất có thể thấy là Yên Bái vẫn là một tỉnh nghèo, chậm phát triển trong khu vực miền núi phía Bắc. Chi thường xuyên mới đảm bảo 20%, còn 80% vẫn phải được trợ cấp từ Trung ương. Đứng trước những vấn đề khó khăn thách thức nêu trên, trong thời gian tới công tác đối ngoại của tỉnh cần tập trung làm có hiệu quả một số việc sau đây: Với quan điểm và chủ trương: Các địa phương là chủ thể của các quan hệ hợp tác quốc tế thì tỉnh Yên Bái cần chủ động, tích cực tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế, nâng cao vị thế của tỉnh trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, văn hóa xã hội để có thể có chỗ đứng và vai trò xứng đáng trong tâm trí của bạn bè quốc tế, là điểm đến của các nhà đầu tư. Cần hoàn thiện các thể chế pháp lý, các quy định, quy chế quản lý các hoạt động đối ngoại để làm cơ sở, căn cứ cho việc triển khai các hoạt động đối ngoại một cách kịp thời, đúng quy định nhưng cũng phát huy được tính chủ động của các cơ quan ban, ngành của địa phương trong công tác này. Cần thiết lập các mối quan hệ đối tác chiến lược của tỉnh với các tổ chức quốc tế, các tập đoàn kinh tế đa quốc gia, các cơ quan nước ngoài tại Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ để họ thực sự biết đến Yên Bái, giành sự quan tâm đến Yên Bái và coi Yên Bái là một điểm đến sẽ mang lại nhiều lợi ích. Cần củng cố các mối quan hệ hợp tác hữu nghị với các địa phương như Viêng Chăn, Xay Nha Bu Ly (Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), Val de Marne (Cộng hòa Pháp). Thúc đẩy và đi đến ký kết các thỏa thuận hợp tác với các địa phương khác của các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước ASEAN... Cần củng cố cả về nguồn lực con người, cơ sở vật chất, nơi làm việc cho các cơ quan chủ quản và chuyên sâu của tỉnh về công tác đối ngoại để các cơ quan này vừa là cơ quan trực tiếp và đảm đương vai trò nòng cốt trong việc thực hiện các hoạt động đối ngoại, vừa là cơ quan tham mưu, đề xuất, tư vấn có hiệu quả cho Ủy ban nhân dân tỉnh để chỉ đạo và tổ chức thực hiện các hoạt động đối ngoại. Bước vào năm mới 2016, tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, với những gì đã có và quyết tâm cao độ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh, chúng ta có quyền tin tưởng rằng công tác đối ngoại trên địa bàn tỉnh Yên Bái sẽ thu được nhiều kết quả tốt đẹp, góp phần quan trọng vào thành quả xây dựng tỉnh Yên Bái ngày càng giàu đẹp./. Nguyễn Tiến Dũng Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Yên Bái