Ngày 7/11/2013 Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái đã ban hành Quyết định số 1670/QĐ-UBND công nhận Di tích đình Làng Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Di tích còn lại trong Đình Làng Xây
1. Tên Di tích
- Di tích lịch sử - văn hóa đình Làng Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
- Tên gọi khác của Di tích: Đình Làng Xây còn có tên gọi khác là Đình Làng Ngà.
2. Loại hình Di tích
- Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
3. Quyết định công bố Di tích
Quyết định số 1670/QĐ-UBND ngày 7/11/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái công nhận Di tích đình Làng Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái là Di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh.
4. Địa điểm và đường đến Di tích
Di tích Đình Làng Xây thuộc thôn Đình Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái. Di tích tọa lạc trên một khu đồi bằng phẳng, có địa thế đẹp, cách Đình khoảng 100m là bờ sông Thao, phía sau đình là một mô gò bằng và hai bên tả hữu bằng phẳng và thoáng đãng. Đình cách Ủy ban nhân dân xã Báo Đáp 2km, cách huyện Trấn Yên 10km, cách trung tâm tỉnh Yên Bái 20km.
5. Sơ lược lịch sử Di tích
Đình Làng Xây còn có tên gọi khác là Đình Làng Ngà theo lời kể các cụ cao niên trong xã, do trước đình có hai búi tre ngà to nên gọi là Đình Làng Ngà. Đầu thế kỷ XX để tưởng nhớ công ơn của những người Tày, người Kinh đầu tiên khai phá, tìm ra vùng đất mới để xây dựng cơ nghiệp, nhân dân đã cùng nhau xây dựng đình thờ ba người thuộc ba dòng họ Nguyễn, Trần, Hán, trong đó có 02 người là dân tộc Tày (họ Trần, họ Hán), 01 người dân tộc Kinh (họ Nguyễn) đã có công khai khẩn, lập làng và suy tôn họ là Thành hoàng làng.
Lúc đầu đình dựng lên chỉ có hai gian hậu cung bằng những loại gỗ quý trên rừng như: đinh, táu, sến…, mái lợp cọ và có tên là đình Làng Ngà. Khoảng những năm 30 của thế kỷ XX, làng đã góp công góp của xây thêm ba gian đại bái tường bằng gạch nên đổi tên là Đình Làng Xây.
Đình cũng là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử của địa phương, là địa điểm hội họp, tuyên truyền cách mạng, kêu gọi nhân dân tham gia đánh đuổi Pháp - Nhật, đồng thời là nơi tập kết bộ đội, du kích và cứu chữa thương binh. Ngoài ra, thực hiện lời kêu gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh “diệt giặc dốt, diệt giặc đói” ngôi đình đã được sử dụng làm lớp bình dân học vụ, xóa mù chữ cho nhân dân trong xã.
Trải qua thời gian, thiên tai và các cuộc chiến tranh kéo dài, đình Làng Xây chỉ còn lại đất của khu di tích. Các hiện vật thờ cúng của đình đã bị thất lạc hiện giờ chỉ còn một cỗ ngai và bài vị của họ Trần do ông Trần Văn Xuân cất giữ, còn cỗ ngai và bài vị do dòng họ Nguyễn giữ đã bị hư hỏng nặng, bị mối mọt.
Do đình Làng Xây đã bị phá hủy hoàn toàn nên các hoạt động văn hóa tâm linh của nhân dân, lễ hội không còn được tổ chức. Vì vậy không gian văn hóa chỉ còn trong tâm thức của những người dân địa phương. Để đáp ứng nguyện vọng của nhân dân và làm cơ sở phục dựng lại đình, phục dựng lại không gian văn hóa xưa kia, nhân dân đã dựng một nhà nhỏ làm nơi thờ cúng.
6. Các nhân vật được thờ tự
Đình thờ ba người thuộc ba dòng họ Nguyễn, Trần, Hán, trong đó có 02 người là dân tộc Tày (họ Trần, họ Hán), 01 người dân tộc Kinh (họ Nguyễn) đã có công khai khẩn, lập làng và suy tôn họ là Thành hoàng làng.
7. Các hiện vật trong Di tích
Các hiện vật thờ cúng của đình đã bị thất lạc hiện giờ chỉ còn một cỗ ngai và bài vị của họ Trần.
8. Phong tục lễ hội
Hàng năm, Đình Làng Xây có 5 tiết lễ chính (tính theo âm lịch): Ngày 6 tháng giêng đây là lễ chính của đình, dân làng tổ chức các nghi lễ cúng tế Thành hoàng và các thánh; Ngày 10/4 lễ hạ điền là nghi lễ mở đầu cho một vụ mùa mới của một năm, cầu cho mùa màng được bội thu; Ngày 10/ 8 lễ mừng cơm mới lễ vật rất đơn giản chỉ có hương hoa; Ngày 15/8 tết trung thu tại đình ngày này dân làng cùng nhau tổ chức cho trẻ nhỏ trong làng rước đèn, chơi đèn kéo quân và diễn ra các hoạt động văn nghệ hát ví, hát đúm tạo không gian văn hóa; Ngày 20/12 lễ cầu tất niên lễ vật chỉ có chè kho, hương hoa.
Trước những giá trị về văn hóa và giá trị lịch sử, Đình Làng Xây đã được UBND tỉnh Yên Bái quyết định xếp hạng và cấp bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
5226 lượt xem
Ban Biên tập
Ngày 7/11/2013 Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái đã ban hành Quyết định số 1670/QĐ-UBND công nhận Di tích đình Làng Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.1. Tên Di tích
- Di tích lịch sử - văn hóa đình Làng Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
- Tên gọi khác của Di tích: Đình Làng Xây còn có tên gọi khác là Đình Làng Ngà.
2. Loại hình Di tích
- Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
3. Quyết định công bố Di tích
Quyết định số 1670/QĐ-UBND ngày 7/11/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái công nhận Di tích đình Làng Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái là Di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh.
4. Địa điểm và đường đến Di tích
Di tích Đình Làng Xây thuộc thôn Đình Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái. Di tích tọa lạc trên một khu đồi bằng phẳng, có địa thế đẹp, cách Đình khoảng 100m là bờ sông Thao, phía sau đình là một mô gò bằng và hai bên tả hữu bằng phẳng và thoáng đãng. Đình cách Ủy ban nhân dân xã Báo Đáp 2km, cách huyện Trấn Yên 10km, cách trung tâm tỉnh Yên Bái 20km.
5. Sơ lược lịch sử Di tích
Đình Làng Xây còn có tên gọi khác là Đình Làng Ngà theo lời kể các cụ cao niên trong xã, do trước đình có hai búi tre ngà to nên gọi là Đình Làng Ngà. Đầu thế kỷ XX để tưởng nhớ công ơn của những người Tày, người Kinh đầu tiên khai phá, tìm ra vùng đất mới để xây dựng cơ nghiệp, nhân dân đã cùng nhau xây dựng đình thờ ba người thuộc ba dòng họ Nguyễn, Trần, Hán, trong đó có 02 người là dân tộc Tày (họ Trần, họ Hán), 01 người dân tộc Kinh (họ Nguyễn) đã có công khai khẩn, lập làng và suy tôn họ là Thành hoàng làng.
Lúc đầu đình dựng lên chỉ có hai gian hậu cung bằng những loại gỗ quý trên rừng như: đinh, táu, sến…, mái lợp cọ và có tên là đình Làng Ngà. Khoảng những năm 30 của thế kỷ XX, làng đã góp công góp của xây thêm ba gian đại bái tường bằng gạch nên đổi tên là Đình Làng Xây.
Đình cũng là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử của địa phương, là địa điểm hội họp, tuyên truyền cách mạng, kêu gọi nhân dân tham gia đánh đuổi Pháp - Nhật, đồng thời là nơi tập kết bộ đội, du kích và cứu chữa thương binh. Ngoài ra, thực hiện lời kêu gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh “diệt giặc dốt, diệt giặc đói” ngôi đình đã được sử dụng làm lớp bình dân học vụ, xóa mù chữ cho nhân dân trong xã.
Trải qua thời gian, thiên tai và các cuộc chiến tranh kéo dài, đình Làng Xây chỉ còn lại đất của khu di tích. Các hiện vật thờ cúng của đình đã bị thất lạc hiện giờ chỉ còn một cỗ ngai và bài vị của họ Trần do ông Trần Văn Xuân cất giữ, còn cỗ ngai và bài vị do dòng họ Nguyễn giữ đã bị hư hỏng nặng, bị mối mọt.
Do đình Làng Xây đã bị phá hủy hoàn toàn nên các hoạt động văn hóa tâm linh của nhân dân, lễ hội không còn được tổ chức. Vì vậy không gian văn hóa chỉ còn trong tâm thức của những người dân địa phương. Để đáp ứng nguyện vọng của nhân dân và làm cơ sở phục dựng lại đình, phục dựng lại không gian văn hóa xưa kia, nhân dân đã dựng một nhà nhỏ làm nơi thờ cúng.
6. Các nhân vật được thờ tự
Đình thờ ba người thuộc ba dòng họ Nguyễn, Trần, Hán, trong đó có 02 người là dân tộc Tày (họ Trần, họ Hán), 01 người dân tộc Kinh (họ Nguyễn) đã có công khai khẩn, lập làng và suy tôn họ là Thành hoàng làng.
7. Các hiện vật trong Di tích
Các hiện vật thờ cúng của đình đã bị thất lạc hiện giờ chỉ còn một cỗ ngai và bài vị của họ Trần.
8. Phong tục lễ hội
Hàng năm, Đình Làng Xây có 5 tiết lễ chính (tính theo âm lịch): Ngày 6 tháng giêng đây là lễ chính của đình, dân làng tổ chức các nghi lễ cúng tế Thành hoàng và các thánh; Ngày 10/4 lễ hạ điền là nghi lễ mở đầu cho một vụ mùa mới của một năm, cầu cho mùa màng được bội thu; Ngày 10/ 8 lễ mừng cơm mới lễ vật rất đơn giản chỉ có hương hoa; Ngày 15/8 tết trung thu tại đình ngày này dân làng cùng nhau tổ chức cho trẻ nhỏ trong làng rước đèn, chơi đèn kéo quân và diễn ra các hoạt động văn nghệ hát ví, hát đúm tạo không gian văn hóa; Ngày 20/12 lễ cầu tất niên lễ vật chỉ có chè kho, hương hoa.
Trước những giá trị về văn hóa và giá trị lịch sử, Đình Làng Xây đã được UBND tỉnh Yên Bái quyết định xếp hạng và cấp bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.