Văn Chấn là huyện miền núi, địa hình
phân cắt mạnh với núi cao, sườn dốc và vùng đồng bằng. Hàng năm, vào mùa mưa
bão huyện Văn Chấn đã xảy ra ngập lụt, lũ ống, lũ quét, gió xoáy và sạt lở ta
luy làm ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của nhân dân. Để chủ động phòng, chống, giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do mưa
bão gây ra, ngay từ đầu mùa mưa bão, huyện Văn Chấn đã chỉ đạo các xã, thị trấn,
các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện
chủ động rà soát xây dựng Kế hoạch Phòng, chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn sát
với thực tế của từng đơn vị và địa phương mình. Tập trung đẩy mạnh công tác
tuyên truyền để nâng cao ý thức sẵn sàng ứng phó với thiên tai; đồng thời cảnh
báo sớm về mức độ nguy hại của bão lũ, tổ chức di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm;
tổ chức ứng cứu, khắc phục thiên tai theo phương châm "4 tại chỗ".
Ông Nguyễn Văn Toản - Trưởng phòng Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Chấn cho biết: Trước mùa mưa bão huyện
đã có chỉ thị, kế hoạch hướng dẫn cho nhân dân chằng chống nhà cửa, các kho
tàng, nhất là các vùng thường xảy ra lốc tố. Đặc biệt là vào mùa mưa bão có thể
xảy ra lũ quét, lũ ống, thì chuẩn bị các phương án tuyên truyền để nhân dân biết
khu vực nguy hiểm, đồng thời có thể di dời khi có nguy hiểm. Cùng với đó hướng
dẫn nhân dân thu hoạch các diện tích hoa màu đến thời kỳ thu hoạch và chuẩn bị
dự trữ lương thực, thực phẩm trong mùa mưa bão.
Vừa qua, do ảnh hưởng của hoàn lưu
bão số 2, mưa lớn kèm theo gió lốc chiều ngày 2/8 đã gây thiệt hại, ảnh hưởng đến
sản xuất, tài sản và hoa mầu ở vùng trũng thuộc khu vực cánh đồng Mường Lò.
Toàn huyện có 677 ngôi nhà bị tốc mái tại 8 xã, thị trấn, trong đó 433 nhà tốc
mái dưới 30%, 167 nhà tốc mái từ 30 đến dưới 50%, 58 nhà tốc mái từ 50 - 70%.
Mưa lốc cũng làm 2,3 ha cây lâu năm tại thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ bị gẫy đổ,
hư hại một số công trình công cộng. Ước tính thiệt hại do mưa lốc gây ra khoảng
hơn 1 tỷ đồng. Ngay sau khi nhận được tin báo của các địa phương, Ban Chỉ huy
Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn huyện trực tiếp xuống thăm hỏi, động
viên, huy động các lực lượng tại chỗ, khẩn trương khắc phục những thiệt hại, đảm
bảo ổn định đời sống cho nhân dân.
Là địa phương có địa hình bằng phẳng
lại nằm gọn trong vùng cánh đồng Mường Lò, thị xã Nghĩa Lộ có 5 suối lớn và nhiều
dòng suối nhỏ chảy qua, các địa phương trên địa bàn thị xã thường xuyên phải đối
mặt với nguy cơ ảnh hưởng do bão lũ gây ra nên để giảm thiểu thiệt hại việc xây
dựng các phương án phòng chống thiên tai - bão lũ phù hợp với tình hình thực tế
của từng địa phương luôn là nhiệm vụ quan trọng. Ông Chu Quốc Tuấn - Phó Chủ tịch
UBND thị xã Nghĩa Lộ cho biết: Những năm gần đây, tình trạng mưa bão và lốc
xoáy xuất hiện ngày càng nhiều, những hiện tượng này đã đe dọa trực tiếp tính mạng,
tài sản của bà con nhân dân. Để hạn chế những hiện tượng cực đoan này, thị xã
đã chủ động tăng cường các giải pháp phòng tránh nhằm giảm đến mức thấp nhất
thiệt hại do mưa lũ gây ra. Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn
thị xã thường xuyên theo dõi sát sao tình hình mưa lũ và kịp thời thông báo,
khuyến cáo nhân dân các biện pháp phòng tránh hiệu quả, tổ chức thường trực
PCTT - TKCN 24/24 giờ, nắm rõ tình hình thiệt hại do bão lũ gây ra, báo cáo cấp
có thẩm quyền để chỉ đạo khắc phục. Bên cạnh đó, thực hiện tốt nhất phương châm
“4 tại chỗ”, nêu cao tinh thần chủ động phòng chống mưa bão của nhân dân. Trong
đó giải pháp chằng chống nhà cửa được đặc biệt quan tâm bởi đây là giải pháp
phù hợp với thực tế của thị xã Nghĩa Lộ.
Yên Bái là tỉnh miền núi nội địa, có
tổng diện tích tự nhiên là 6887,773 km2; là đầu mối giao thông cửa ngõ khu vực
Tây Bắc. Địa hình của tỉnh phần lớn là rừng núi, độ dốc lớn, nhiều khe suối, có
sông Hồng và sông Chảy chảy qua địa bàn và hồ Thác Bà với diện tích 19.200ha.
Do đặc điểm khí hậu thời tiết nên Yên Bái thường chịu ảnh hưởng của thiên tai
như: Bão, áp thấp nhiệt đới, sét, mưa lớn, lũ, lũ quét, sạt lở đất gây nhiều
thiệt hại về người và tài sản của Nhà nước và nhân dân.
Những năm gần đây, do tác động của
biến đổi khí hậu toàn cầu, diễn biến thiên tai ngày càng phức tạp. Theo nhận định
của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương về tình hình thời tiết trong
năm 2016 và những năm tới tiếp tục có những diễn biến phức tạp. Đặc biệt là mưa
lũ cường suất lớn, lũ ống, sạt lở đất, nắng nóng, hạn hán, rét đậm, rét hại tiếp
tục diễn ra nhiều hơn.
Để chủ động phòng, chống, ứng phó có
hiệu quả với các diễn biến bất thường của thiên tai, tỉnh Yên Bái đã có Chỉ thị
về việc tăng cường công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn 2016 -
2020; ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án Quy hoạch tổng thể lĩnh vực ứng
phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn đế năm 2020; Xây dựng Kế hoạch Phòng,
chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2016; Kiện
toàn Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn các cấp. Phân công
nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên, đôn đốc, kiểm tra các ngành, các địa phương
lập và thực hiện các phương án, kế hoạch về công tác phòng, chống lụt, bão năm
2016.
Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền
phổ biến kiến thức cho người dân về thiên tai và cách thức phòng, chống. Tổ chức
diễn tập cho các lực lượng theo phương án đã nêu trong kế hoạch phòng chống
thiên tai. Khi có mưa bão đến phải triển khai ngay các nội dung công điện, chỉ
thị xuống cơ sở, rà soát, phân công các thành viên trong Ban phụ trách từng địa
bàn, chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện để chủ động đối phó với mưa lũ. Chủ
động điều động nhân lực, phương tiện để ứng cứu kịp thời cho những vùng vượt
quá khả năng xử lý của cơ sở. Tùy tình hình thực tế và mức độ nguy hiểm của mưa
bão, chỉ đạo phương án di dân sớm đến nơi an toàn. Trước, trong và sau thời
gian mưa bão tổ chức tuyên truyền cho cán bộ, công nhân viên chức, lực lượng vũ
trang và nhân dân sử dụng phường châm “4 tại chỗ” theo Kế hoạch đã xây dựng để
hạn chế thiệt hại thấp nhất xảy ra, đồng thời chỉ đạo các đơn vị liên quan như
Khí tượng thủy văn theo dõi tình hình thời tiết, lực lượng vũ trang chuẩn bị lực
lượng, giao thông đảm bảo giao thông, truyền thông đảm bảo thông tin liên lạc...
Chỉ đạo các huyện, thị xã, thành phố
chủ động theo dõi sát sao tình hình thiên tai tại các khu vực dễ xảy ra lũ
quét, sạt lở đất... phối kết hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang đóng trên
địa bàn tổ chức cứu hộ, cứu nạn, tổ chức khắc phục hậu quả do lũ, bão gây ra,
khôi phục sản xuất.
Tăng cường quản lý các công trình
xây dựng cơ bản, đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo chất lượng xây dựng các dự án,
công trình trọng điểm về phòng, chống ngập lụt, sạt lở, thủy lợi để bảo vệ dân
cư và ổn định sản xuất, kinh doanh; Thành lập Quỹ phòng, chống thiên tai theo
Nghị định số 94/2015/NĐ-CP ngày 17/10/2015 của Chính phủ; Kiểm tra việc bảo đảm
an toàn cho các hồ chứa nước, thường trực Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh đôn đốc
các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị quản lý công trình thủy lợi thường
xuyên kiểm tra công trình trước mùa mưa, bão để có kế hoạch sửa chữa kịp thời
những công trình hư hỏng; Tổ chức trực ban nghiêm túc 24/24 giờ để theo dõi, tổ
chức thông báo, cảnh báo và tham mưu kịp thời các biện pháp phòng, chống, ứng
phó và khắc phục hậu quả thiên tai...
Để phòng tránh lũ quét, sạt lở đất
có hiệu quả, tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các địa phương tổ chức giải phóng ngay các
công trình kiến trúc và các vật cản như tre gỗ… ở tất cả các khe suối trước mùa
mưa. Đặc biệt chú ý các suối ở thành phố Yên Bái; Ngòi Thia, Ngòi Nhì ở Văn Chấn
và Nghĩa Lộ. Tổ chức quản lý sử dụng có hiệu quả các loại trang bị phòng tránh
lũ quét như: Thiết bị đo mưa đơn giản ở cả 9 huyện,thị xã, thành phố và mốc cảnh
báo lũ quét, các trạm đo mưa tự động ở 2 huyện Văn Chấn và thị xã Nghĩa Lộ. Tổ
chức tốt công tác cứu trợ, có kế hoạch dự trữ lương thực, thực phẩm, thuốc men
và các nhu yếu phẩm cần thiết tại chỗ. Chú trọng hệ thống thông tin liên lạc
cho những vùng thường xảy ra lũ quét. Có kế hoạch di chuyển từng bước các hộ dân
cư ở những nơi có nguy cơ sạt lở đất và lũ quét. Đặc biệt chú ý đến người già,
trẻ em đến nơi an toàn trước khi mưa lũ xảy ra.
Về công tác phòng chống hạn hán, tỉnh
Yên Bái chỉ đạo các địa phương trong tỉnh theo dõi nắm chắc tình hình thời tiết,
khí hậu thuỷ văn để chủ động sẵn sàng đối phó với hạn hán xảy ra. Quản lý chặt
chẽ nguồn nước của các công trình thuỷ lợi, khẩn trương tiến hành tu sửa, nạo
vét toàn bộ tuyến kênh chính, kênh cấp 1, kênh nội đồng, cửa cống đầu kênh, bể
hút, bể xả, các trạm bơm điện..v.v.; Chống rò rỉ trên kênh để đảm bảo dòng chảy,
hạn chế đến mức thấp nhất rò rỉ, thất thoát trong quá trình dẫn nước. Sửa chữa
ngay các hạng mục công trình bị hư hỏng theo phương châm “4 tại chỗ”, đảm bảo
đưa công trình vào phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đối với các công trình thủy lợi
đầu mối là hồ chứa cần dự trữ nước để đảm bảo đủ nước tưới cho sản xuất.
Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân các huyện,
thị xã, thành phố; các đơn vị quản lý thủy nông; phối hợp, chỉ đạo các Ban Quản
lý Thuỷ nông xã, xây dựng kế hoạch dùng nước đảm bảo hợp lý, khoa học. Có các
biện pháp kiên quyết ngăn ngừa, xử lý việc lãng phí nước, gây ô nhiễm nguồn nước,
chủ động các phương án bơm, tát nước khi có hạn xảy ra. Tham mưu cho cấp ủy
chính quyền địa phương nắm tình hình, cảnh báo, dự kiến nguy cơ hạn hán, khảo
sát, dự kiến khoanh vùng các khu vực trọng điểm, các khu vực có nguy cơ cao,
xây dựng kế hoạch và có biện pháp ứng phó chủ động với hạn hán.