CTTĐT - Là huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái, Trạm Tấu có nhiều lợi thế để phát triển cây dược liệu. Tận dụng những lợi thế đó, Trạm Tấu đã có những bước đi ban đầu nhằm phát triển cây dược liệu, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập cho người dân.
Mô hình trồng cây Sâm Hoàng Sinco tại huyện Trạm Tấu.
Trạm Tấu là một huyện vùng cao nằm ở phía tây của tỉnh, có tổng diện tích tự nhiên trên 740 km², trong đó trên 87% là diện tích đất lâm nghiệp; độ cao trung bình trên 1.000m, biên độ, nhiệt độ chênh lệch ngày đêm từ 8-10 độ C, được thiên nhiên ưu đãi với nhiều cánh rừng tự nhiên có mức độ đa dạng sinh học cao, là điều kiện thuận lợi để các loại cây dược liệu sinh trưởng và phát triển.
Qua khảo sát, hiện nay trên địa bàn huyện có nhiều loài dược liệu với diện tích lớn và có giá trị y dược cao tiêu biểu như cây Sơn tra, cây Thảo quả và một số loài dược liệu quý khác như Hoàng liên Chân Gà, Lan kim tuyến, Hoàng Thảo, Tam Thất Vũ Diệp, Thất Diệp Nhất Chi Hoa..... mọc dưới những tán rừng tự nhiên. Đây là những điều kiện thuận lợi để Trạm Tấu phát triển cây dược liệu.
Thực hiện chủ trương của tỉnh về phát triển cây dược liệu đến năm 2020, với những điều kiện thuận lợi được thiên nhiên ưu đãi, trong những năm qua, huyện Trạm Tấu đã duy trì, bảo tồn và phát triển lợi thế cây dược liệu trên địa bàn, trong đó trọng tâm thực hiện hiệu quả Đề án phát triển cây Sơn tra, giai đoạn 2016 - 2020 đã trồng được trên 2.000 ha; khuyến khích, tạo điều kiện cho người dân thành lập các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất để tổ chức liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khảo sát diện tích đất trồng thử nghiệm một số loại dược liệu như cây Gừng, cây Tam thất, Sâm Ngọc Linh, Lan Kim Tuyến…
Với những giải pháp hiệu quả trên, đến nay trên địa bàn huyện dần hình thành các vùng sản xuất cây dược liệu như vùng cây Sơn tra với trên 4.000ha tập trung các xã Bản Công, Xà Hồ, Bản Mù, Làng Nhì; vùng cây Thảo quả trên 140ha tập trung các xã Xà Hồ, Túc Đán, Bản Công; vùng cây Sả Java trên 50ha tập trung xã Bản Mù, Hát Lừu... đã góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích đất, giải quyết, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân các xã vùng cao. Việc trồng cây Sơn tra cho thu nhập bình quân 30 triệu đồng/ha đã mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng cho nhiều gia đình ở huyện Trạm Tấu.
Ngoài ra với nguồn dược liệu tự nhiên cũng là một trong những nguồn thu nhập đối với một số người dân; qua đó góp phần nâng cao ý thức trong bảo vệ tài nguyên rừng, nguồn dược liệu quý; phòng chống cháy rừng và giúp người dân yên tâm, gắn bó với sản xuất nông, lâm nghiệp, từng bước tạo chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm; góp phần xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn huyện.
Huyện Trạm Tấu đã đề ra nhiều giải pháp để tập trung phát triển cây dược liệu nhưng đến nay vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của huyện, do một số sản phẩm dược liệu gặp khó khăn trong tìm đầu ra, chưa có sự liêu kết trong tiêu thụ sản phẩm như quả Sơn tra, Thảo quả; chưa có quy hoạch để có định hướng phát triển các sản phẩm chủ lực, trọng tâm; chưa có sự tham gia vào cuộc của doanh nghiệp trong nghiên cứu, liên kết trồng, tiêu thụ sản phẩm. Kỹ thuật canh tác và quản lý chất lượng trong trồng, chăm sóc và thu hoạch một số cây dược liệu còn hạn chế; cùng với đó là địa hình bị chia cắt, thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu; giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều nên đã làm ảnh hưởng lớn đến việc phát triển một cách bền vững cây dược liệu trên địa bàn.
Để cây dược liệu trở thành một trong những cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập cho người dân vùng cao, trong thời gian tới huyện Trạm Tấu sẽ đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, của người dân về giá trị kinh tế của dược liệu, không chỉ phục vụ cho sản xuất thuốc chữa bệnh, mà còn là loại cây trồng có khả năng tham gia chuyển dịch cơ cấu cây trồng, sản xuất hàng hóa nâng cao giá trị kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, phát triển bền vững nhất là đối với người dân vùng cao.
Trên cơ sở những tiềm năng lợi thế của từng vùng sinh thái và căn cứ vào điều kiện tự nhiên, xã hội xây dựng quy hoạch chi tiết, cụ thể phát triển cây dược liệu chủ lực của từng vùng, từng địa phương trong tỉnh; gắn phát triển cây dược liệu với phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đặc biệt là có chính sách phù hợp về tín dụng, cơ sở vật chất, hỗ trợ giống và kỹ thuật, công nghệ trong phát triển cây dược liệu trên địa bàn, đặc biệt chính sách thu hút đầu tư của các doanh nghiệp dược trong và ngoài tỉnh để phát huy lợi thế của một tỉnh miền núi còn nhiều tiềm năng về rừng và đất rừng trong hoạt động bảo tồn, khoanh nuôi, trồng và thu hái, chế biến dược liệu theo hướng sản xuất hàng hóa phục vụ nhu cầu người dân và y học.
Hình thành tổ chức sản xuất, tạo liên kết giữa doanh nghiệp sản xuất chế biến dược liệu với người dân, chính quyền để xây dựng, phát triển vùng sản xuất nguyên liệu các loài cây dược liệu theo quy hoạch, đặc biệt đối với những loại dược liệu đang có nhu cầu lớn phù hợp với điều kiện sinh thái và địa lý của từng địa phương. Quản lý tốt việc khai thác ngoài tự nhiên nhằm bảo tồn, duy trì nguồn gen cây dược liệu. Khuyến khích áp dụng công nghệ cao trong trồng, khai thác, bảo quản sau thu hoạch. Đẩy mạnh thu hút đầu tư xây dựng cơ sở chế biến nhằm gắn sản xuất nguyên liệu với tiêu thụ sản phẩm. Từng bước xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm cây dược liệu của mỗi địa phương trong tỉnh.
Cùng với đó là tăng cường công tác khuyến nông cho cây dược liệu, theo hướng chuyển giao kỹ thuật cho hộ nông dân. Tổ chức tập huấn, xây dựng các mô hình chuyển giao kỹ thuật; xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất. Khuyến khích các hộ nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tận dụng tán rừng tự nhiên, rừng phòng hộ để phát triển thành vùng sản xuất cây dược liệu tập trung, chuyên canh thuận lợi cho áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong vùng quy hoạch.
Tăng cường gìn giữ, bảo tồn, phát huy các bài thuốc cổ truyền của đồng bào các dân tộc gắn với phát huy các giá trị văn hóa để phát triển các dịch vụ du lịch trong đồng bào các dân tộc vùng cao, nhất là loại hình du lịch cộng đồng.
1462 lượt xem
Thanh Thủy
Cổng thông tin điện tử tỉnh - Là huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái, Trạm Tấu có nhiều lợi thế để phát triển cây dược liệu. Tận dụng những lợi thế đó, Trạm Tấu đã có những bước đi ban đầu nhằm phát triển cây dược liệu, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập cho người dân.Trạm Tấu là một huyện vùng cao nằm ở phía tây của tỉnh, có tổng diện tích tự nhiên trên 740 km², trong đó trên 87% là diện tích đất lâm nghiệp; độ cao trung bình trên 1.000m, biên độ, nhiệt độ chênh lệch ngày đêm từ 8-10 độ C, được thiên nhiên ưu đãi với nhiều cánh rừng tự nhiên có mức độ đa dạng sinh học cao, là điều kiện thuận lợi để các loại cây dược liệu sinh trưởng và phát triển.
Qua khảo sát, hiện nay trên địa bàn huyện có nhiều loài dược liệu với diện tích lớn và có giá trị y dược cao tiêu biểu như cây Sơn tra, cây Thảo quả và một số loài dược liệu quý khác như Hoàng liên Chân Gà, Lan kim tuyến, Hoàng Thảo, Tam Thất Vũ Diệp, Thất Diệp Nhất Chi Hoa..... mọc dưới những tán rừng tự nhiên. Đây là những điều kiện thuận lợi để Trạm Tấu phát triển cây dược liệu.
Thực hiện chủ trương của tỉnh về phát triển cây dược liệu đến năm 2020, với những điều kiện thuận lợi được thiên nhiên ưu đãi, trong những năm qua, huyện Trạm Tấu đã duy trì, bảo tồn và phát triển lợi thế cây dược liệu trên địa bàn, trong đó trọng tâm thực hiện hiệu quả Đề án phát triển cây Sơn tra, giai đoạn 2016 - 2020 đã trồng được trên 2.000 ha; khuyến khích, tạo điều kiện cho người dân thành lập các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất để tổ chức liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khảo sát diện tích đất trồng thử nghiệm một số loại dược liệu như cây Gừng, cây Tam thất, Sâm Ngọc Linh, Lan Kim Tuyến…
Với những giải pháp hiệu quả trên, đến nay trên địa bàn huyện dần hình thành các vùng sản xuất cây dược liệu như vùng cây Sơn tra với trên 4.000ha tập trung các xã Bản Công, Xà Hồ, Bản Mù, Làng Nhì; vùng cây Thảo quả trên 140ha tập trung các xã Xà Hồ, Túc Đán, Bản Công; vùng cây Sả Java trên 50ha tập trung xã Bản Mù, Hát Lừu... đã góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích đất, giải quyết, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân các xã vùng cao. Việc trồng cây Sơn tra cho thu nhập bình quân 30 triệu đồng/ha đã mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng cho nhiều gia đình ở huyện Trạm Tấu.
Ngoài ra với nguồn dược liệu tự nhiên cũng là một trong những nguồn thu nhập đối với một số người dân; qua đó góp phần nâng cao ý thức trong bảo vệ tài nguyên rừng, nguồn dược liệu quý; phòng chống cháy rừng và giúp người dân yên tâm, gắn bó với sản xuất nông, lâm nghiệp, từng bước tạo chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm; góp phần xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn huyện.
Huyện Trạm Tấu đã đề ra nhiều giải pháp để tập trung phát triển cây dược liệu nhưng đến nay vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của huyện, do một số sản phẩm dược liệu gặp khó khăn trong tìm đầu ra, chưa có sự liêu kết trong tiêu thụ sản phẩm như quả Sơn tra, Thảo quả; chưa có quy hoạch để có định hướng phát triển các sản phẩm chủ lực, trọng tâm; chưa có sự tham gia vào cuộc của doanh nghiệp trong nghiên cứu, liên kết trồng, tiêu thụ sản phẩm. Kỹ thuật canh tác và quản lý chất lượng trong trồng, chăm sóc và thu hoạch một số cây dược liệu còn hạn chế; cùng với đó là địa hình bị chia cắt, thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu; giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều nên đã làm ảnh hưởng lớn đến việc phát triển một cách bền vững cây dược liệu trên địa bàn.
Để cây dược liệu trở thành một trong những cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập cho người dân vùng cao, trong thời gian tới huyện Trạm Tấu sẽ đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, của người dân về giá trị kinh tế của dược liệu, không chỉ phục vụ cho sản xuất thuốc chữa bệnh, mà còn là loại cây trồng có khả năng tham gia chuyển dịch cơ cấu cây trồng, sản xuất hàng hóa nâng cao giá trị kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, phát triển bền vững nhất là đối với người dân vùng cao.
Trên cơ sở những tiềm năng lợi thế của từng vùng sinh thái và căn cứ vào điều kiện tự nhiên, xã hội xây dựng quy hoạch chi tiết, cụ thể phát triển cây dược liệu chủ lực của từng vùng, từng địa phương trong tỉnh; gắn phát triển cây dược liệu với phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đặc biệt là có chính sách phù hợp về tín dụng, cơ sở vật chất, hỗ trợ giống và kỹ thuật, công nghệ trong phát triển cây dược liệu trên địa bàn, đặc biệt chính sách thu hút đầu tư của các doanh nghiệp dược trong và ngoài tỉnh để phát huy lợi thế của một tỉnh miền núi còn nhiều tiềm năng về rừng và đất rừng trong hoạt động bảo tồn, khoanh nuôi, trồng và thu hái, chế biến dược liệu theo hướng sản xuất hàng hóa phục vụ nhu cầu người dân và y học.
Hình thành tổ chức sản xuất, tạo liên kết giữa doanh nghiệp sản xuất chế biến dược liệu với người dân, chính quyền để xây dựng, phát triển vùng sản xuất nguyên liệu các loài cây dược liệu theo quy hoạch, đặc biệt đối với những loại dược liệu đang có nhu cầu lớn phù hợp với điều kiện sinh thái và địa lý của từng địa phương. Quản lý tốt việc khai thác ngoài tự nhiên nhằm bảo tồn, duy trì nguồn gen cây dược liệu. Khuyến khích áp dụng công nghệ cao trong trồng, khai thác, bảo quản sau thu hoạch. Đẩy mạnh thu hút đầu tư xây dựng cơ sở chế biến nhằm gắn sản xuất nguyên liệu với tiêu thụ sản phẩm. Từng bước xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm cây dược liệu của mỗi địa phương trong tỉnh.
Cùng với đó là tăng cường công tác khuyến nông cho cây dược liệu, theo hướng chuyển giao kỹ thuật cho hộ nông dân. Tổ chức tập huấn, xây dựng các mô hình chuyển giao kỹ thuật; xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất. Khuyến khích các hộ nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tận dụng tán rừng tự nhiên, rừng phòng hộ để phát triển thành vùng sản xuất cây dược liệu tập trung, chuyên canh thuận lợi cho áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong vùng quy hoạch.
Tăng cường gìn giữ, bảo tồn, phát huy các bài thuốc cổ truyền của đồng bào các dân tộc gắn với phát huy các giá trị văn hóa để phát triển các dịch vụ du lịch trong đồng bào các dân tộc vùng cao, nhất là loại hình du lịch cộng đồng.