CTTĐT - Bản Khe Loong 1, xã Kiên Thành, huyện Trấn Yên nằm ở độ cao gần 1.000m so với mực nước biển, nơi đây trước kia từng là nơi sinh sống của đồng bào Dao, đồng bào Mông của xã Mỏ Vàng, huyện Văn Yên. Nhưng nhờ sự vận động hạ sơn để định canh định cư, bà con đã xuống các vùng thấp sinh sống. Việc hạ sơn của bà con đã để lại sự hoang dã của nhiều diện tích chè Tuyết Shan cổ thụ có tuổi đời trên 100 năm. Để bảo tồn giống chè Tuyết Shan cổ thụ, huyện Trấn Yên đã và đang có nhiều giải pháp phù hợp, trong đó đi đôi với bảo tồn với phát triển du lịch cộng đồng.

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Bản Khe Loong 1, xã Kiên Thành, huyện Trấn Yên nằm ở độ cao gần 1.000m so với mực nước biển, nơi đây trước kia từng là nơi sinh sống của đồng bào Dao, đồng bào Mông của xã Mỏ Vàng, huyện Văn Yên. Nhưng nhờ sự vận động hạ sơn để định canh định cư, bà con đã xuống các vùng thấp sinh sống. Việc hạ sơn của bà con đã để lại sự hoang dã của nhiều diện tích chè Tuyết Shan cổ thụ có tuổi đời trên 100 năm. Để bảo tồn giống chè Tuyết Shan cổ thụ, huyện Trấn Yên đã và đang có nhiều giải pháp phù hợp, trong đó đi đôi với bảo tồn với phát triển du lịch cộng đồng.Khó ai nhận ra đâu là cây rừng và đâu là cây chè Tuyết Shan, bởi không được chăm sóc nên phần đa cây chè đã chết, cây nào còn sống thì đường kính đạt từ 20-50cm và độ cao từ 5-20m. Năm 2000, huyện Trấn Yên vận động người Mông hạ sơn về định cư tại thôn Khuôn Bổ, xã Hồng Ca và toàn bộ diện tích chè được giao cho thôn Đồng Ruộng bảo tồn. Anh Giàng A Sáu - Thôn Đồng Ruộng, xã Kiên Thành cho biết: “Hàng năm, người dân trong thôn thường xuyên thu hái chè Tuyết Shan tại Bản Khe Loong 1, chất lượng chè rất ngon. Chúng tôi cố gắng bảo tồn và phát triển thêm diện tích để bà con có thêm thu nhập”. Năm 2006, dự án Phát triển rừng nhiệt đới bền vững đã đầu tư 4.000USD để giúp đồng bào Mông thôn Đồng Ruộng quy hoạch bảo vệ rừng cộng đồng, hỗ trợ sinh kế, tập huấn hỗ trợ làm vườn ươm, phân bón. Đặc biệt, sau khi thống nhất với bà con, dự án đã quy hoạch, đầu tư trồng bổ sung 15ha cây chè Tuyết Shan để đảm bảo mật độ. Nhờ đó, đến nay bản Khe Loong 1 xã Kiên Thành còn khoảng 150 - 200 cây chè cổ thụ có tuổi đời trên 100 năm, 4.000 - 5.000 cây chè gần 20 năm tuổi và nếu tính diện tích có chè nằm rải rác thì cũng lên tới 30-40ha. Hiện, xã Kiên Thành đã và đang xây dựng kế hoạch để bảo tồn, phát triển thêm diện tích gắn với du lịch cộng đồng. Ông Hoàng Ngọc Chấn - Phó Chủ tịch UBND xã Kiên Thành khẳng định: “Chúng tôi tiếp tục đầu tư và giao cho thôn Đồng Ruộng bảo tồn theo hình thức quản lý cộng đồng, để chăm sóc, nhân giống, trồng thêm diện tích để thời gian tới phát triển du lịch cộng đồng có tính bền vững”. Đoàn công tác của huyện khảo sát để bảo tồn cây chè Tuyết Shan Bản Khe Loong 1 nằm ở độ cao gần 1.000m so mới mực nước biển, chính vì thế cây chè Tuyết Shan cổ thụ nơi đây đảm bảo những đặc trưng vốn có của nó, như sức sống trong môi trường lạnh giá, kháng sâu bệnh, không tốn công chăm sóc, đầu tư và đặc biệt, do chất lượng chè ngon nên giá thành cao hơn nhiều lần so với chè trung du mà vẫn được người tiêu dùng ưa chuộng. Để giúp Kiên Thành bảo tồn hiệu quả giống chè quý này, huyện Trấn Yên đã thành lập đoàn công tác kiểm tra đánh giá số lượng, bàn các giải pháp để phát triển, đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp đến đầu tư bảo tồn gắn với du lịch cộng đồng. Ông Phạm Văn Bàn - Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Môi trường xanh Bình Thành sau khi khảo sát cho rằng: “Tiềm năng về cây chè cổ ở đây là có, thêm vào đó thổ nhưỡng, khí hậu, độ cao đều đảm bảo để Công ty chúng tôi yên tâm đầu tư, cùng huyện và đồng hành cũng bà con thôn Đồng Ruộng, xã Kiên Thành phát triển và bảo tồn gen chè Tuyết Shan”. Hy vọng rằng, với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự quyết tâm của toàn thể người dân thôn Đồng Ruộng và sự đầu tư trọng điểm của doanh nghiệp, chè Tuyết Shan cổ thụ Kiên Thành sẽ tiếp tục đâm chồi nảy lộc, cắm rễ và vươn xa, khẳng định thương hiệu vốn có của nó trên thị trường.