CTTĐT - Sáng 30/1 ( tức mùng 9 tháng Giêng năm Quý Mão), UBND huyện Yên Bình long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định và đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đền Thác Bà, khai mạc Lễ hội Đền Thác Bà Xuân Quý Mão 2023.
Đồng chí Trần Đình Thành - Cục phó Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã trao Bằng xếp hạng của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đối với di tích quốc gia Đền Thác Bà
Các đại biểu tham dự buổi lễ
Tới dự buổi Lễ, về phía Trung ương có đồng chí Trần Đình Thành - Cục phó Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Về phía tỉnh Yên Bái, tới dự buổi lễ có đồng chí Vũ Quỳnh Khánh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo UBND tỉnh, đại diện các sở, ban, ngành, các huyện, thị, thành phố trong tỉnh, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ, lãnh đạo huyện Yên Bình cùng đông đảo bà con du khách gần xa.
Di tích Đền Thác Bà có từ lâu đời, gắn với nghi thức thờ Mẫu là công chúa Minh Đạt - con gái vua Hùng Vương thứ đời thứ 18. Ngược dòng sông Chảy, Người lên khai khẩn đất đai nối dài bờ cõi, dạy dân cày, cấy, phát triển nghề chài lưới, đánh bắt cá tôm, khai hoang lập địa, trồng cây gây rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc cho miền sơn cước… Nhớ công ơn đó, muôn dân lập Đền thờ Mẫu mong được phù hộ làm ăn sinh sống, ngày càng phát triển. Mẫu giúp cho tướng quân Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật đánh tan giặc Nguyên Mông, đất nước thanh bình giữ yên nền độc lập. Sau khi đánh tan giặc, tướng quân về Lễ tạ và tặng mỹ tự cho đền “Mẫu Nghi Thiên hạ Tối Linh Từ”, vua Trần phong sắc Thục Diệu Minh Đạt Thần Nữ Chi Thần, cho phép nhân dân địa phương xây dựng, tôn tạo Đền thờ Mẫu, là nơi lưu giữ 6 đạo sắc phong qua các triều đại phong kiến Việt Nam.
Một số tiết mục văn nghệ tại buổi lễ
Trước đây, Đền Thác Bà là một ngôi miếu nhỏ, thường được gọi là “miếu Thần Thác Bà” tọa lạc bên bờ Đông sông Chảy, thuộc địa phận xã Minh Phú (nay là thị trấn Thác Bà), huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái. Đến đầu những năm 60 của thế kỷ XX, Trung ương Đảng và Chính phủ chủ trương xây dựng Nhà máy thủy điện Thác Bà - công trình trọng điểm đầu tiên của miền Bắc trong quá trình công nghiệp hóa, xã hội chủ nghĩa. Để tiến hành xây dựng nhà máy thủy điện, nhiệm vụ quan trọng đầu tiên là phải thực hiện việc chuyển di dân cư, cùng toàn bộ các thiết chế kinh tế - văn hóa - xã hội ra khỏi khu vực lòng hồ, trong đó có đền Thác Bà. Tháng 4/1963, nhân dân xã Minh Phú tự nguyện rước Mẫu sang xã Vĩnh Kiên (bên kia sông Chảy), cách vị trí đền Thác Bà cũ 5km để giải phóng mặt bằng xây dựng hồ thủy điện Thác Bà. Đến năm 1999, UBND tỉnh Yên Bái đã phê duyệt dự án xây dựng lại đền Thác Bà trên núi Hoàng Thi. Sau nhiều lần tu bổ, tôn tạo, đền Thác Bà đã có diện mạo như ngày nay. Với những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đã được khẳng định, ngày 28/12/2004, UBND tỉnh Yên Bái đã quyết định xếp hạng đền Thác Bà (thị trấn Thác Bà) là di tích cấp tỉnh. Ngày 18/6/2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ra Quyết định số 1905 công nhận đền Thác Bà là di tích quốc gia thuộc di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh quốc gia hồ Thác Bà.
Đồng chí Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình phát biểu tại buổi lễ
Phát biểu khai mạc buổi Lễ, đồng chí Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình nhấn mạnh: Việc công nhận đền Thác Bà là di tích quốc gia là vinh dự lớn và là niềm tự hào đối với toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Yên Bình, đặc biệt là đối với cộng đồng các dân tộc cư trú lâu đời ở vùng Thác Bà - sông Chảy. Đây là nguồn động lực to lớn động viên, khích lệ Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc huyện Yên Bình và tỉnh Yên Bái nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc nói chung trên địa bàn huyện. Cùng với những di sản văn hóa của nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái đã được vinh danh, Di tích quốc gia đền Thác Bà thuộc di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Thác Bà sẽ là nguồn bổ sung lớn cho kho tàng di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh, đa dạng hóa các tiềm năng và các sản phẩm về du lịch trong tỉnh, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa xã hội tại địa phương.
Tại buổi lễ, lãnh đạo Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái đã công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch về xếp hạng Di tích quốc gia Đền Thác Bà. Đồng chí Trần Đình Thành - Cục phó Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã trao Bằng xếp hạng của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đối với di tích quốc gia Đền Thác Bà.
Ngay sau phần lễ công bố và trao Bằng xếp hạng di tích quốc gia đền Thác Bà là lễ khai hội Đền Thác Bà diễn ra trang nghiêm với hoạt động rước kiệu, rước lễ vật và rước Bằng xếp hạng di tích lên đền thực hiện nghi thức tế lễ. Sau phần lễ là phần hội của đền Mẫu Thác Bà mang sắc thái của dân bản địa cổ của người Châu Thu Vật xưa của người dân tộc Tày, Kinh, Nùng, Dao, Cao Lan vùng Thác Bà, Sông Chảy như ném còn, đánh yến, chọi gà, vật, hội đánh đu, đua thuyền, đẩy gậy... Những hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm màu sắc dân gian đã tạo cho ngày hội của nhân dân vùng hạ lưu sông Chảy thêm sống động và thực sự là nơi giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trong vùng.
Đồng chí Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình đọc lời tri ân Thánh Mẫu
Rước bằng công nhận Di tích quốc gia và dâng lễ vào Đền Thác Bà
Đồng chí An Hoàng Linh - Bí thư Huyện ủy Yên Bình đánh chiêng khai hội Đền Thác Bà
Thực hiện nghi lễ tế Mẫu
Lễ công bố Quyết định và đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đền Thác Bà thuộc di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Thác Bà là sự kiện có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Yên Bình, vừa tôn vinh giá trị các di sản văn hóa truyền thống được hình thành và dày công xây dựng, vun đắp, gìn giữ và lưu truyền trong suốt chiều dài lịch sử của huyện, vừa là dấu mốc quan trọng khẳng định những nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện trong công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa thời gian qua. Đây cũng là một trong những hoạt động thiết thực hướng tới chào mừng kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2023), khởi động cho các hoạt động du lịch của huyện Yên Bình trong năm 2023, là dịp để gửi tới du khách trong và ngoài nước thông điệp và hình ảnh về huyện Yên Bình, về tỉnh Yên Bái “Xanh - Hài hòa - Bản sắc và Hạnh phúc”.
2104 lượt xem
Thu Nga
Cổng thông tin điện tử tỉnh - Sáng 30/1 ( tức mùng 9 tháng Giêng năm Quý Mão), UBND huyện Yên Bình long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định và đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đền Thác Bà, khai mạc Lễ hội Đền Thác Bà Xuân Quý Mão 2023.
Các đại biểu tham dự buổi lễ
Tới dự buổi Lễ, về phía Trung ương có đồng chí Trần Đình Thành - Cục phó Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Về phía tỉnh Yên Bái, tới dự buổi lễ có đồng chí Vũ Quỳnh Khánh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo UBND tỉnh, đại diện các sở, ban, ngành, các huyện, thị, thành phố trong tỉnh, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ, lãnh đạo huyện Yên Bình cùng đông đảo bà con du khách gần xa.
Di tích Đền Thác Bà có từ lâu đời, gắn với nghi thức thờ Mẫu là công chúa Minh Đạt - con gái vua Hùng Vương thứ đời thứ 18. Ngược dòng sông Chảy, Người lên khai khẩn đất đai nối dài bờ cõi, dạy dân cày, cấy, phát triển nghề chài lưới, đánh bắt cá tôm, khai hoang lập địa, trồng cây gây rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc cho miền sơn cước… Nhớ công ơn đó, muôn dân lập Đền thờ Mẫu mong được phù hộ làm ăn sinh sống, ngày càng phát triển. Mẫu giúp cho tướng quân Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật đánh tan giặc Nguyên Mông, đất nước thanh bình giữ yên nền độc lập. Sau khi đánh tan giặc, tướng quân về Lễ tạ và tặng mỹ tự cho đền “Mẫu Nghi Thiên hạ Tối Linh Từ”, vua Trần phong sắc Thục Diệu Minh Đạt Thần Nữ Chi Thần, cho phép nhân dân địa phương xây dựng, tôn tạo Đền thờ Mẫu, là nơi lưu giữ 6 đạo sắc phong qua các triều đại phong kiến Việt Nam.
Một số tiết mục văn nghệ tại buổi lễ
Trước đây, Đền Thác Bà là một ngôi miếu nhỏ, thường được gọi là “miếu Thần Thác Bà” tọa lạc bên bờ Đông sông Chảy, thuộc địa phận xã Minh Phú (nay là thị trấn Thác Bà), huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái. Đến đầu những năm 60 của thế kỷ XX, Trung ương Đảng và Chính phủ chủ trương xây dựng Nhà máy thủy điện Thác Bà - công trình trọng điểm đầu tiên của miền Bắc trong quá trình công nghiệp hóa, xã hội chủ nghĩa. Để tiến hành xây dựng nhà máy thủy điện, nhiệm vụ quan trọng đầu tiên là phải thực hiện việc chuyển di dân cư, cùng toàn bộ các thiết chế kinh tế - văn hóa - xã hội ra khỏi khu vực lòng hồ, trong đó có đền Thác Bà. Tháng 4/1963, nhân dân xã Minh Phú tự nguyện rước Mẫu sang xã Vĩnh Kiên (bên kia sông Chảy), cách vị trí đền Thác Bà cũ 5km để giải phóng mặt bằng xây dựng hồ thủy điện Thác Bà. Đến năm 1999, UBND tỉnh Yên Bái đã phê duyệt dự án xây dựng lại đền Thác Bà trên núi Hoàng Thi. Sau nhiều lần tu bổ, tôn tạo, đền Thác Bà đã có diện mạo như ngày nay. Với những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đã được khẳng định, ngày 28/12/2004, UBND tỉnh Yên Bái đã quyết định xếp hạng đền Thác Bà (thị trấn Thác Bà) là di tích cấp tỉnh. Ngày 18/6/2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ra Quyết định số 1905 công nhận đền Thác Bà là di tích quốc gia thuộc di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh quốc gia hồ Thác Bà.
Đồng chí Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình phát biểu tại buổi lễ
Phát biểu khai mạc buổi Lễ, đồng chí Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình nhấn mạnh: Việc công nhận đền Thác Bà là di tích quốc gia là vinh dự lớn và là niềm tự hào đối với toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Yên Bình, đặc biệt là đối với cộng đồng các dân tộc cư trú lâu đời ở vùng Thác Bà - sông Chảy. Đây là nguồn động lực to lớn động viên, khích lệ Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc huyện Yên Bình và tỉnh Yên Bái nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc nói chung trên địa bàn huyện. Cùng với những di sản văn hóa của nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái đã được vinh danh, Di tích quốc gia đền Thác Bà thuộc di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Thác Bà sẽ là nguồn bổ sung lớn cho kho tàng di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh, đa dạng hóa các tiềm năng và các sản phẩm về du lịch trong tỉnh, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa xã hội tại địa phương.
Tại buổi lễ, lãnh đạo Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái đã công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch về xếp hạng Di tích quốc gia Đền Thác Bà. Đồng chí Trần Đình Thành - Cục phó Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã trao Bằng xếp hạng của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đối với di tích quốc gia Đền Thác Bà.
Ngay sau phần lễ công bố và trao Bằng xếp hạng di tích quốc gia đền Thác Bà là lễ khai hội Đền Thác Bà diễn ra trang nghiêm với hoạt động rước kiệu, rước lễ vật và rước Bằng xếp hạng di tích lên đền thực hiện nghi thức tế lễ. Sau phần lễ là phần hội của đền Mẫu Thác Bà mang sắc thái của dân bản địa cổ của người Châu Thu Vật xưa của người dân tộc Tày, Kinh, Nùng, Dao, Cao Lan vùng Thác Bà, Sông Chảy như ném còn, đánh yến, chọi gà, vật, hội đánh đu, đua thuyền, đẩy gậy... Những hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm màu sắc dân gian đã tạo cho ngày hội của nhân dân vùng hạ lưu sông Chảy thêm sống động và thực sự là nơi giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trong vùng.
Đồng chí Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình đọc lời tri ân Thánh Mẫu
Rước bằng công nhận Di tích quốc gia và dâng lễ vào Đền Thác Bà
Đồng chí An Hoàng Linh - Bí thư Huyện ủy Yên Bình đánh chiêng khai hội Đền Thác Bà
Thực hiện nghi lễ tế Mẫu
Lễ công bố Quyết định và đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đền Thác Bà thuộc di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Thác Bà là sự kiện có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Yên Bình, vừa tôn vinh giá trị các di sản văn hóa truyền thống được hình thành và dày công xây dựng, vun đắp, gìn giữ và lưu truyền trong suốt chiều dài lịch sử của huyện, vừa là dấu mốc quan trọng khẳng định những nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện trong công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa thời gian qua. Đây cũng là một trong những hoạt động thiết thực hướng tới chào mừng kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2023), khởi động cho các hoạt động du lịch của huyện Yên Bình trong năm 2023, là dịp để gửi tới du khách trong và ngoài nước thông điệp và hình ảnh về huyện Yên Bình, về tỉnh Yên Bái “Xanh - Hài hòa - Bản sắc và Hạnh phúc”.