CTTĐT - Đợt mưa lũ lịch sử vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề đối với các huyện phía Tây tỉnh Yên Bái. Sau khi ổn định chỗ ở và đời sống thường nhật, chính quyền và bà con các dân tộc địa phương đang tích cực cải tạo đồng ruộng, khôi phục sản xuất, chuyển đổi cây trồng với quyết tâm không để ruộng đất bỏ hoang.

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Đợt mưa lũ lịch sử vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề đối với các huyện phía Tây tỉnh Yên Bái. Sau khi ổn định chỗ ở và đời sống thường nhật, chính quyền và bà con các dân tộc địa phương đang tích cực cải tạo đồng ruộng, khôi phục sản xuất, chuyển đổi cây trồng với quyết tâm không để ruộng đất bỏ hoang.Cần quan tâm đến người dân mất đất sản xuất do mưa lũ Chúng tôi đến Bản Hát, xã Hát Lừu, huyện Trạm Tấu, quang cảnh sau lũ tan hoang như một bãi chiến trường ngổn ngang đất đá và rác rừng. Những thửa ruộng màu mỡ dọc hai bên dòng suối Hát trước kia giờ đây đã bị dòng lũ dữ cuốn phăng chỉ còn trơ lại đá cuội, thậm chí đã trở thành lòng suối. Một trong những điều trăn trở đối với chúng tôi là khi nỗi đau dần nguôi ngoai, người dân nơi đây sẽ tiếp tục cuộc sống như thế nào khi ruộng vườn đã mất, không còn đất để canh tác, sản xuất… Cánh đồng Bản Hát - Xã Hát Lừu, huyện Trạm Tấu bị vùi lấp, có nơi lũ cuốn trôi cả đất ruộng Gia đình chị Mè Thị Ngắm ở thôn Vũng Tàu, xã Hát Lừu, huyện Trạm Tấu trước đây có 3 sào ruộng, lương thực cả năm nhà chị trông chờ vào đây. Dòng suối trước kia vốn hiền hòa, là nguồn nước tưới tiêu cho đồng ruộng nhà chị bỗng chốc trở nên dữ tợn, cuốn phăng đi cả vụ mùa chưa kịp thu hoạch, thậm chí đã xóa sổ cả diện tích đất ruộng của gia đình chị. Cuộc sống vốn cơ cực giờ thêm chồng chất khó khăn. Hiện 3 khẩu phần ăn nhà chị không biết bấu víu vào đâu khi không còn đất trồng cấy. Chị và nhiều hộ gia đình trên địa bàn xã đang phải vớt từng khúc củi để trang trải cuộc sống hàng ngày. Chị Ngắm chỉ xuống dòng nước chảy xiết chua xót nói: “Trước ruộng nhà tôi ở đây, đúng giữa dòng suối kia kìa. Vụ mùa lúa đang chín mà chưa kịp gặt hạt nào đã bị mất trắng. Bây giờ chẳng biết lấy gì mà ăn. Mong Nhà nước ủng hộ cho gia đình mình và bà con trong bản”. Còn nhiều, rất nhiều những hộ gia đình như chị Ngắm ở bản Hát, xã Hát Lừu, sau lũ chẳng còn chút đất nào để canh tác. Trong cơn lũ vừa qua, toàn xã Hát Lừu, huyện Trạm Tấu bị thiệt hại khoảng 50 héc ta đất nông nghiệp. Nhiều hộ dân bị mất đất có nguy cơ đứng trước cảnh cơ hàn khi mà vụ mùa mất trắng, vụ đông xuân cũng như sản xuất lâu dài không có đất. Dù trước kia, người nông dân nơi đây vốn vất vả, “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” nhưng vẫn có cái ăn, cơ bản tự đảm bảo lương thực hàng ngày. Nay không còn đất sản xuất, họ có muốn vất vả với đồng ruộng cũng không được nữa, cái đói đang hiển hiện ngay trước mắt. Ông Lò Văn Chiến - Chủ tịch UBND xã Hát Lừu, huyện Trạm Tấu cho biết: “Do ảnh hưởng của thiên tai phá hủy, thời gian tới, diện tích đất canh tác rất khó khăn. Mong Đảng, Nhà nước quan tâm đến công tác khắc phục thủy lợi và nhanh chóng có biện pháp khôi phục cũng như khảo sát diện tích đất sản xuất cho người dân. Bên cạnh đó, cũng mong có kế hoạch kè lại 2 bờ suối và khôi phục dòng chảy để người dân không còn bị nguy hiểm do mưa lũ”. Không để ruộng đất bỏ hoang Tại thị xã Nghĩa Lộ theo thống kê chưa đầy đủ, trận lũ vừa qua đã khiến 108 ha cây vụ đông bị ngập, trong đó 54,2 ha bị thiệt hại hoàn toàn, ruộng bị vùi lấp trên 22,2 ha, đất ruộng bị sạt lở cuốn trôi trên 3,7 ha, đất thủy sản bị vùi lấp 1.300 m2. Trước những thiệt hại đó, các địa phương đã nhanh chóng huy động lực lượng hỗ trợ, hướng dẫn nhân dân khắc phục thiệt hại tập trung dọn dẹp, vệ sinh cải tạo đồng ruộng để ổn định sản xuất. Ông Chu Quốc Tuấn - Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ cho biết, để khôi phục đất sản xuất cho nhân dân đối với những diện tích ngô, cây màu, nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại, vùi lấp, qua quá trình kiểm tra, những diện tích nào có khả năng khôi phục được, thị xã chỉ đạo địa phương phải vận động nhân dân nhanh chóng khôi phục; những diện tích không khôi phục được thì tập trung ngay vào cải tạo để chuẩn bị sản xuất vụ xuân tới. Mặc dù việc cải tạo cũng rất khó khăn tuy nhiên thị xã Nghĩa Lộ đã chỉ đạo nếu khả năng cải tạo không được sẽ đề nghị các hộ chuyển sang trồng màu để đảm bảo an ninh lương thực, nhất quyết không để ruộng bỏ hoang. "Những diện tích bị vùi lấp sâu sẽ vận động nhân dân san gạt trồng cây màu để ổn định lương thực; đồng thời, xin ý kiến chỉ đạo của tỉnh chuyển đổi sang hình thức khác cho phù hợp để đảm bảo người dân vẫn có thu nhập trên chính diện tích đó" - ông Chu Quốc Tuấn cho biết thêm. Toàn xã Thạch Lương - huyện Văn Chấn có 23,4 ha/157 ha ngô đông đã bị vùi lấp không thể khôi phục được Thống kê của ngành nông nghiệp trong toàn tỉnh trận mưa lũ vừa qua tổng diện tích lúa, hoa màu bị thiệt hại 922 ha, trong đó: Diện tích lúa, đất ruộng bị thiệt hại 227,7 ha (Diện tích đất ruộng bị sạt lở không khắc phục được 99ha; Diện tích đất ruộng bị vùi lấp có thể khắc phục được 63,4 ha; Diện tích lúa bị thiệt hại hoàn toàn trên 70% là 66 ha); Diện tích ngô, hoa màu, rau màu bị thiệt hại 694,5 ha (diện tích ngô, rau màu bị vùi lấp 25 ha; diện tích ngô, rau màu bị thiệt hại hoàn toàn trên 70% là 282 ha; diện tích ngô, rau màu bị thiệt hại nặng từ 30 - 70% là 11 ha; diện tích ngô, rau màu bị thiệt hại nhẹ dưới 30% là 33 ha; diện tích cây trồng vụ đông bị ngập (chủ yếu ngô, rau màu) là 344 ha); Thiệt hại về gia súc, gia cầm trên 18.700 con; Thiệt hại về thủy sản... tổng thiệt hại về nông nghiệp trên 11 tỷ đồng. Là địa bàn bị ảnh hưởng khá nặng do mưa lũ, nhất là sản xuất nông nghiệp cánh đồng khu vực Bản Đường xã Thạch Lương - huyện Văn Chấn trước đây màu mỡ bao nhiêu, từng là "bờ xôi, ruộng mật" của bà con nhân dân giờ đây tiêu điều, xơ xác. Toàn xã có 23,4 ha/157 ha ngô đông đã bị vùi lấp không thể khôi phục được, ngoài ra nhiều diện tích bị vùi lấp một phần, gẫy đổ, một số thửa ruộng đã bị trôi hoàn toàn. Ông Hà Văn Tuấn - Chủ tịch UBND xã Thạch Lương cho biết: Ngay sau khi lũ rút xã đã cùng với cán bộ khuyến nông và bà con nhân dân cùng thống kê thiệt hại do mưa lũ, trong đó những thiệt hại về sản xuất nông nghiệp cần phân theo mức độ không thể khôi phục được, có khả năng khôi phục và ảnh hưởng một phần từ đó có phương án chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho phù hợp để đảm bảo sản lượng cả năm với quyết tâm không vì thiên tai mà ảnh hưởng đến chỉ tiêu kế hoạch. Ông Nông Ích Chấn - Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Chấn cho biết đợt mưa lũ vừa qua toàn huyện có 66 ha lúa bị thiệt hại, trong đó có 22 ha đất ruộng bị sạt lở không thể khôi phục, trên 260 ha ngô, rau màu bị ngập, úng... ước thiệt hại trên 311 tỷ đồng, trong đó riêng sản xuất nông nghiệp thiệt hại trên 7 tỷ đồng. Ngay sau khi nước rút, thành viên Ban Chỉ huy PCTT - TKCN huyện được phân công phụ trách các xã đã trực tiếp xuống địa bàn để kiểm tra, chỉ đạo các địa phương hướng dẫn nhân dân khẩn trương hót dọn đất đá, cát bồi lắng, cải tạo đồng ruộng để khôi phục sản xuất. Những diện tích không thể khắc phục được, chuyển sang trồng ngô và rau màu; những diện tích bị vùi lấp sâu không thể cải tạo được sẽ vệ sinh, dọn dẹp đồng ruộng để trồng các loại rau màu, ngô, đợi khi bề mặt đất cứng hẳn sẽ tiếp tục cải tạo lại và nếu không cải tạo được sẽ chuyển sang trồng các loại cây trồng khác. Đối với những diện tích nuôi trồng thủy sản bị vỡ, huyện chỉ đạo bà con gia cố lại hệ thống bờ ao để tiếp tục nuôi trồng; tập trung cải tạo hệ thống kênh mương đáp ứng nhu cầu tưới tiêu, chống úng cho những diện tích còn lại; tu sửa hệ thống chuồng trại chăn nuôi. Đồng thời, tổ chức rà soát, thống kê, đánh giá mức độ thiệt hại về sản xuất nông nghiệp đến từng hộ dân để trình UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí giúp người dân ổn định sản xuất. Cần giải pháp căn cơ và sự hỗ trợ, đầu tư đồng bộ Ông Trần Thế Hùng - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết ngành đã thành lập và tiếp tục duy trì 2 đoàn công tác tiến hành kiểm tra tình hình dịch bệnh, về trồng, trọt, gia súc, gia cầm sau mưa lũ tại huvện Văn Chấn, Trạm Tấu và thị xã Nghĩa Lộ tiếp tục tiến hành tổng hợp, báo cáo thiệt hại để trình UBND tỉnh xem xét, hỗ trợ kinh phí kịp thời cho các địa phương để nhân dân sớm ổn định sản xuất, chăn nuôi. Quá trình cải tạo đất, khôi phục sản xuất nông nghiệp còn gặp nhiều khó khăn và phải mất một thời gian dài người dân mới có thể khắc phục hậu quả được vì đất, đá, cát cùng các loại cây que đã làm sa mạc hóa đồng ruộng. Ngành đã chỉ đạo các địa phương dọn dẹp, cải tạo các diện tích nông nghiệp bị đất đá vùi lấp, đồng thời chủ động về giống, cơ cấu cây trồng hợp lý. Sở Nông nghiệp sẽ phối hợp chỉ đạo về chuyên môn để các huyện triển khai đảm bảo sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực. Đến nay, các địa phương đã chủ động tổ chức dọn dẹp, vệ sinh các khu ngập lụt, bị bồi lấp cũng như tổng hợp, đề xuất về kinh phí để hỗ trợ giống cho nhân dân phát triển sản xuất, nhanh chóng ổn định cuộc sống. Tỉnh đã rà soát, tổng hợp đề nghị trung ương hỗ trợ trên 16.000 kg lúa giống, 10.000 kg ngô giống với tổng kinh phí hỗ trợ trên 1,4 tỷ đồng. Người dân mong được hỗ trợ, đầu tư, có giải pháp căn cơ để đảm bảo về sinh kế Dòng suối bản Hát, xã Hát Lừu, huyện Trạm Tấu, rồi dòng Thia ở Nghĩa Lộ - Văn Chấn trước kia vốn hiền hòa, thơ mộng, lại có vai trò quan trọng là nguồn nước tưới tiêu quý giá cho những cánh đồng mầu mỡ hai bên. Nhưng giờ đây, cơn lũ dữ tràn qua đã chia đôi dòng chảy, để lại ngổn ngang đất đá và rác rừng, cuốn phăng đi những bờ bãi và hoa màu của người dân. Những mảnh đời cơ cực đang phải gồng mình hứng chịu hậu quả của thiên tai thảm khốc, sau mất người thân, mất nhà cửa, giờ lại mất cả kế sinh nhai. Số phận của họ sẽ ra sao? Thực tế trên dẫn đến việc huyện Trạm Tấu, Văn Chấn, thị xã Nghĩa Lộ cũng như các cấp, các ngành cần nhanh chóng có phương án, khẩn cấp xây dựng kế hoạch nhằm giải quyết sinh kế cho người dân, giúp họ sớm trở lại ổn định cuộc sống. Trước những thiệt hại nặng nề của thiên tai, các cấp ủy, chính quyền, cơ quan chuyên môn cần tích cực làm tốt công tác tuyên truyền, vận động bà con anh em, họ hàng có người thân mất đất san sẻ, đổi diện tích đất canh tác cho nhau để có đất sản xuất, đảm bảo đời sống ổn định lâu dài; tiến hành rà soát, kiểm tra kỹ các diện tích rừng nghèo kiệt, diện tích có nguồn nước để tổ chức triển khai khai hoang thành đất nông nghiệp; khảo sát, đánh giá thiệt hại trên các diện tích ruộng bị ảnh hưởng của lũ để xác định các vị trí có thể khôi phục bằng thiết bị máy móc hoặc thủ công… Cơn lũ dữ đi qua, việc hỗ trợ bước đầu đã được triển khai tích cực, song về lâu dài, người dân mong muốn chính quyền xem xét hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, giống thủy sản... để khôi phục lại sản xuất, chăn nuôi; hỗ trợ thuốc, vật tư xử lý môi trường và phòng chống các loại bệnh dịch sau mưa lũ. Cùng với đó, người dân mong muốn Chính phủ, tỉnh Yên Bái, các ngân hàng tạo điều kiện giúp đỡ để người dân được tiếp cận nguồn vốn đầu tư, có giải pháp căn cơ để đảm bảo về sinh kế. Có như vậy, người dân mới sớm ổn định lại sản xuất và đời sống, gắn bó với đồng ruộng. Những thiệt hại mà sản xuất nông nghiệp tỉnh ta phải gánh chịu không thể khôi phục trong một sớm một chiều, nhưng với sự chỉ đạo sâu sát của ngành nông nghiệp cùng với quyết tâm của các địa phương và bà con nông dân, tin rằng nguy cơ thiếu lương thực, thực phẩm sẽ được đẩy lùi, góp phần vơi bớt khó khăn cho người dân vùng lũ, ổn định sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực.