Thực hiện Chương trình số 1468/CTr-TLĐ ngày 9/10/2013 của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam về "Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT)", LĐLĐ tỉnh đã xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện chương trình. Đến nay, số lượng TƯLĐTT tăng 53 bản so với 5 năm trước.

Thực hiện Chương trình số 1468/CTr-TLĐ ngày 9/10/2013 của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam về "Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT)", LĐLĐ tỉnh đã xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện chương trình. Đến nay, số lượng TƯLĐTT tăng 53 bản so với 5 năm trước.Bên cạnh Luật Lao động đảm bảo cho quyền lợi của người lao động (NLĐ) được bảo hộ nhiều hơn thì TƯLĐTT là một sự tiến bộ xã hội, thừa nhận quyền của mọi người làm công ăn lương được thông qua người đại diện của mình là công đoàn để xác định một cách tập thể những điều kiện lao động, đặc biệt là những điều kiện có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của pháp luật lao động, đó là một trong những tiêu chí cơ bản của vấn đề nhân quyền. Thông qua TƯLĐTT sẽ thống nhất hóa được chế độ lao động đối với những NLĐ cùng một ngành nghề, công việc, trong cùng một doanh nghiệp. Đồng thời, TƯLĐTT là cơ sở pháp lý chủ yếu để từ đó hình thành nên mối quan hệ lao động có tính tập thể, tạo nên sự cộng đồng trách nhiệm của cả hai bên trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh trên cơ sở pháp luật lao động. Hơn thế, nó còn tạo điều kiện để NLĐ bằng sự thương lượng thông qua sức mạnh của cả tập thể với người sử dụng lao động (NSDLĐ) để có thể hưởng những lợi ích cao hơn so với sự quy định trong pháp luật. Với ý nghĩa đó, những năm qua, các cấp công đoàn Yên Bái đã tập trung, chú trọng việc thương lượng, ký kết TƯLĐTT. Tuy phần lớn các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh có quy mô vừa và nhỏ nhưng nhiều doanh nghiệp đã ý thức về trách nhiệm của mình thông qua ký kết TƯLĐTT với tổ chức công đoàn. Đến  nay, đã có trên 80 doanh nghiệp có TƯLĐTT, trong đó có một số doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn ký TƯLĐTT với công đoàn cấp trên trực tiếp. Nội dung trong TƯLĐTT đã đề cập tới những vấn đề cơ bản mà pháp luật quy định như tiền lương, tiền thưởng; nâng lương, nâng bậc; thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi; vấn đề lao động việc làm; vấn đề an toàn vệ sinh lao động trong doanh nghiệp...  Trong đó, có nhiều nội dung quy định lợi ích dành cho NLĐ cao hơn luật quy định. Sau khi TƯLĐTT có hiệu lực, ban chấp hành một số công đoàn cơ sở (CĐCS) đã kiểm tra, giám sát việc thực hiện và ghi chép cụ thể những nội dung đã thực hiện được, những nội dung chưa thực hiện được, tập hợp thông báo tại các hội nghị đối thoại tại doanh nghiệp. Nhờ đó, quyền và lợi ích NLĐ được NSDLĐ quan tâm. Mặc dù TƯLĐTT có ý nghĩa rất lớn trong mối quan hệ giữa NSDLĐ và NLĐ nhưng đến nay, số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh có TƯLĐTT còn thấp, mới có 46% trong tổng số doanh nghiệp có tổ chức công đoàn ký kết TƯLĐTT. Mặt khác, chất lượng các bản TƯLĐTT còn hạn chế, có nhiều nội dung sao chép luật. Việc chấm điểm, xếp loại thỏa ước, kiểm tra, đánh giá thực hiện thỏa ước ở một số CĐCS thực hiện chưa nghiêm túc. Một số công đoàn cấp trên cơ sở chưa có biện pháp giúp đỡ thiết thực, chưa trực tiếp tới doanh nghiệp giúp CĐCS trong việc hỗ trợ, hướng dẫn quy trình, nội dung thương lượng, ký kết TƯLĐTT. Việc sửa đổi, bổ sung TƯLĐTT chưa được quan tâm kịp thời. Hầu hết các bản TƯLĐTT không được sửa đổi bổ sung theo quy định, khi văn bản pháp luật của nhà nước thay đổi, dẫn đến trong TƯLĐTT có những nội dung không phù hợp với quy định của pháp luật. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém trong thực hiện ký kết TƯLĐTT được xác định là do nhận thức của một bộ phận cán bộ công đoàn còn hạn chế, chưa thực sự quan tâm tới công tác TƯLĐTT. Không ít cán bộ công đoàn còn hiểu chưa đúng, chưa đủ về quyền và nghĩa vụ của tổ chức công đoàn trong việc thực hiện chương trình nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT. Trình độ kiến thức về pháp luật nói chung và pháp luật lao động nói riêng của cán bộ công đoàn, đặc biệt là cán bộ CĐCS rất hạn chế, chưa tương xứng với  trình độ của NSDLĐ. Mặt khác, một số doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh nên việc thực hiện những nội dung có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của pháp luật là rất khó. Thực hiện ký TƯLĐTT góp phần điều hòa lợi ích, hạn chế cạnh tranh không cần thiết, tạo ra những điều kiện cho sự gắn bó chặt chẽ giữa NLĐ và NSDLĐ. TƯLĐTT cũng là cơ sở pháp lý quan trọng để xem xét giải quyết tranh chấp lao động tập thể, một khi có tranh chấp lao động tập thể xảy ra. Vì vậy, thời gian tới, các cấp công đoàn cần tiếp tục xây dựng kế hoạch và giải pháp nhằm tập trung thực hiện tốt chương trình số 1468/CTr- TLĐ ngày 09/10/2013 về "Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT”. Công đoàn cấp trên cơ sở tăng cường tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ CĐCS nhằm cung cấp những kiến thức, kỹ năng cần thiết để chủ động thực hiện quy trình xây dựng TƯLĐTT tại đơn vị. Tăng cường vai trò của công đoàn cấp trên cơ sở trong việc hỗ trợ CĐCS thực hiện việc thương lượng tập thể: cử cán bộ công đoàn cấp trên đến hướng dẫn, dự phiên họp thương lượng tập thể theo đề nghị của CĐCS. CĐCS cần nắm được khó khăn, thấu hiểu được hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và tâm lý NLĐ, thương lượng ký kết TƯLĐTT với doanh nghiệp trên cơ sở tinh thần chia sẻ và không gây áp lực cho doanh nghiệp và đôi bên cùng có lợi. Đồng thời, yêu cầu NSDLĐ tổ chức tốt đối thoại định kỳ để cùng nhau đánh giá việc thực hiện các điều, khoản và yêu cầu các bên thực hiện đúng cam kết của mình…